Ποιο πρώιμο σημάδι άνοιας εμφανίζεται συνήθως τα βράδια
Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η άνοια επηρεάζει τον ύπνο μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των πρώιμων συμπτωμάτων, στη διαχείριση κοινών διαταραχών ύπνου και στην εφαρμογή στρατηγικών για τη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου.
Αυτό το άρθρο εξηγεί πώς και γιατί η άνοια αλλάζει τα πρότυπα ύπνου, τις πιο συνηθισμένες διαταραχές ύπνου των ατόμων με τη νόσο και πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης του συγκεκριμένου συμπτώματος.
Γιατί οι αλλαγές στα πρότυπα ύπνου μπορεί να είναι πρώιμο σύμπτωμα άνοιας
Η άνοια επηρεάζει την ικανότητα του εγκεφάλου να ρυθμίζει τους κύκλους ύπνου-αφύπνισης, οδηγώντας σε αισθητές αλλαγές στα πρότυπα ύπνου. Στα αρχικά στάδια της άνοιας, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν:
Αυξημένη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας: Λόγω διαταραγμένου νυχτερινού ύπνου.
Δυσκολία να αποκοιμηθούν: Οι αλλαγές στην λειτουργία του εγκεφάλου μπορεί να κάνουν πιο δύσκολη την έναρξη του ύπνου.
Συχνά νυχτερινά ξυπνήματα: Τα άτομα μπορεί να ξυπνούν πολλές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας, συχνά νιώθοντας σύγχυση ή αποπροσανατολισμό.
Διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού: Η άνοια επηρεάζει το «εσωτερικό ρολόι» του σώματος, οδηγώντας σε ακανόνιστα μοτίβα ύπνου-αφύπνισης.
Οι άνωθεν διαταραχές ύπνου μπορεί να εμφανιστούν πολύ πριν γίνουν εμφανή τα γνωστικά συμπτώματα, γεγονός που τις καθιστά πιθανό δείκτη ανάπτυξης άνοιας.
Συνήθεις διαταραχές ύπνου σε άτομα με άνοια
Οι διαταραχές του ύπνου τείνουν να επιδεινώνονται καθώς εξελίσσεται η άνοια, οδηγώντας σε μια ποικιλία διαταραχών ύπνου, που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τόσο τον ασθενή όσο και τους φροντιστές του. Μερικά από τα πιο κοινά προβλήματα που σχετίζονται με τον ύπνο είναι:
1. Αϋπνία
Η δυσκολία να αποκοιμηθεί ή να παραμείνει κοιμισμένος είναι συχνό φαινόμενο σε κάποιον με άνοια.
Η γενικευμένη ανησυχία και το άγχος κατά τη διάρκεια της νύχτας μπορεί να συμβάλουν στην παρατεταμένη εγρήγορση.
2. Σύνδρομο “ηλιοβασιλέματος”
Ένα φαινόμενο όπου οι ασθενείς γίνονται όλο και πιο ταραγμένοι, μπερδεμένοι και ανήσυχοι αργά το απόγευμα και το βράδυ.
Το σύνδρομο αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διαταραγμένο ύπνο και αυξημένη νυχτερινή περιπλάνηση.
3. Διαταραχές της αναπνοής στον ύπνο (SDB)
Καταστάσεις όπως η υπνική άπνοια, όπου η αναπνοή σταματά και ξεκινά επανειλημμένα κατά τη διάρκεια του ύπνου, είναι συχνές σε ασθενείς με άνοια.
Οι SDB μπορεί να οδηγήσουν σε συχνές αφυπνίσεις, υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και γνωστική εξασθένηση.
4. Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (RLS)
Μια νευρολογική πάθηση που προκαλεί δυσάρεστες αισθήσεις στα πόδια και οδηγεί σε μια ακαταμάχητη επιθυμία να τα μετακινήσετε, ιδιαίτερα τη νύχτα.
Το RLS μπορεί να διαταράξει σημαντικά τη συνέχεια του ύπνου.
5. Διαταραχή συμπεριφοράς σε κατάσταση ύπνου REM (RBD)
Τα άτομα με άνοια, ειδικά άνοια σωμάτων Lewy, μπορεί να βιώσουν ιδιαιτέρως «ζωντανά» όνειρα και να αντιδρούν με σπασμούς και κινήσεις κατά τη διάρκεια της φάσης REM στον κύκλο ύπνου.
Αυτή η κατάσταση αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμών κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Τι μπορεί να βοηθήσει κάποιον με άνοια να κοιμηθεί καλύτερα
Αν και οι διαταραχές ύπνου μπορεί να δυσκολεύουν ασθενείς και φροντιστές, αρκετές πρακτικές στρατηγικές μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου για άτομα με άνοια:
1. Καθιερώστε μια συνεπή ρουτίνα
Ενθαρρύνετε ένα τακτικό πρόγραμμα ύπνου έχοντας σταθερές ώρες ύπνου και αφύπνισης.
Η ρουτίνα μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του εσωτερικού ρολογιού του σώματος και να προωθήσει την καλύτερη ξεκούραση.
2. Δημιουργήστε ένα άνετο περιβάλλον ύπνου
Βεβαιωθείτε ότι το υπνοδωμάτιο είναι σκοτεινό, ήσυχο και σε άνετη θερμοκρασία.
Χρησιμοποιήστε κουρτίνες συσκότισης και μηχανήματα λευκού θορύβου για να ελαχιστοποιήσετε τις διακοπές στον ύπνο.
3. Ενθαρρύνετε τη ημερήσια δραστηριότητα
Οι τακτικές σωματικές και πνευματικές δραστηριότητες κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορούν να μειώσουν την ανησυχία τη νύχτα.
Η έκθεση στο φυσικό φως το πρωί μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του κύκλου ύπνου-εγρήγορσης.
4. Περιορίστε τα διεγερτικά πριν τον ύπνο
Αποφύγετε την καφεΐνη, το αλκοόλ και τα βαριά γεύματα κοντά στην ώρα του ύπνου.
Ενθαρρύνετε τεχνικές χαλάρωσης, όπως η ανάγνωση και η ακρόαση χαλαρωτικής μουσικής.
5. Αντιμετώπιση υποκείμενων ιατρικών ζητημάτων
Συμβουλευτείτε γιατρό για τη διαχείριση τυχόν πόνου, της άπνοιας ύπνου ή άλλων καταστάσεων, που μπορεί να συμβάλλουν σε διαταραχές ύπνου.
Η επανεξέταση από γιατρό τυχόν φαρμακευτικών σχημάτων του ασθενούς μπορεί να οδηγήσει στον εντοπισμό εκείνων που πιθανώς επηρεάζουν τα πρότυπα ύπνου του.
Σύνοψη
Οι διαταραχές του ύπνου είναι συχνές στην άνοια, εμφανίζονται νωρίς στη νόσο και επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Η αναγνώριση των σχετικών σημαδιών και η εφαρμογή στρατηγικών όπως μια σταθερή ρουτίνα κι ένα άνετο περιβάλλον ύπνου και η αντιμετώπιση υποκείμενων προβλημάτων υγείας μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να ησυχάσουν.
Οι φροντιστές θα πρέπει να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή εάν τα προβλήματα ύπνου επιμένουν, για να εξασφαλίσουν την καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής για τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Πηγές: alzheimers.org.uk, sleepfoundation.org, dementiauk.org
ΠΗΓΗ: www.onmed.gr
ΠΗΓΗ: www.giatros-in.gr
