Έλλη Αλεξίου: «Θα μπορούσα να ερωτευτώ και στα 90 μου»
Όταν γνωρίσω ένα νέο και μου πει ότι δεν ερωτεύτηκε νιώθω οίκτο γι’ αυτόν. Γιατί δεν έχει νιώσει το πιο ωραίο αίσθημα του ανθρώπου. Μας γεμίζει, μας απασχολεί όλες τις ώρες της ημέρας και της νύχτας.
Θέλουμε να γίνουμε καλύτεροι για το χατίρι του, θέλουμε να γίνουμε σημαντικότεροι για το χατίρι του, θέλουμε ν’ αρέσουμε και για ν’ αρέσουμε πρέπει να είμαστε διαρκώς στο δρόμο της βελτίωσής μας.
Δεν είναι απλώς ένα γέμισμα ζωής, αλλά είναι και μια μέθοδος ζωής, είναι πορεία ζωής, είναι είδος κινητήριας δύναμης.
Έλλη Αλεξίου: «Θα μπορούσα να ερωτευτώ και στα 90 μου»
Όπως έχουμε τις δυνάμεις της κίνησης -κινείται, λέμε, με τον ατμό, κινείται με τον αέρα, κινείται με τον ηλεκτρισμό, με το μαγνητισμό.
Ο αισθηματίας άνθρωπος κινείται με τον έρωτα. Ζει, υπάρχει με τον έρωτα.
Και είναι ένα αίσθημα, ευτυχώς, που δεν εξαντλείται και ούτε καν έχει ηλικία.
Νομίζω μάλιστα ότι όσο ωριμάζεις τόσο καλύτερα τον καταλαβαίνεις τον έρωτα.
Ο έρωτας του ανώριμου ανθρώπου δεν είναι τίποτα. Είναι κι αυτός ανώριμος, τίποτα απολύτως.
Δεν είναι ουσία της ζωής του, είναι ψιμύθιο της ζωής του.
Ο έρωτας είναι όταν ξέρεις τη σημασία του. Όχι όταν τον μιμείσαι, όταν είσαι ηθοποιός του έρωτα.
Πρέπει να είσαι το πρώτο πρόσωπο του θιάσου, να έχεις τον πρώτο ρόλο.
Όταν βλέπω ανθρώπους που είναι απογοητευμένοι απ’ τον έρωτα, προσπαθώ να τους πείσω ότι είναι ευτυχείς, ότι αυτόν τον πλούτο που νιώθουνε, δε θα τον ξανανιώσουνε.
Δεν έχει σημασία αν πάσχουνε. Είναι σαν τον καλλιτέχνη. Όταν κάνει ένα καταπληκτικό έργο τέχνης και βρίσκεται κάτω από την επήρεια της συγκίνησης της μεγάλης τέχνης είναι δυστυχής;
Ο ίδιος δεν καταλαβαίνει βέβαια τι είναι, δεν μπορεί να το χαρακτηρίσει.
Αλλ’ αυτό είναι ευτυχία, είναι πλούτος ζωής. Όταν σου περάσει αυτό το αίσθημα το ερωτικό, θ’ αντιληφθείς ότι είσαι ένα ον παρόμοιο προς το φυτό, προς το ζώο.
Υπάρχεις όταν είσαι ερωτευμένος.
— Ο έρωτας δεν εξαρτάται απ΄την ανταπόκριση.
Ο άνθρωπος δεν ερωτεύεται, όταν στον έρωτά του υπάρχει ανταπόκριση.
Μπορείς να ερωτευτείς χωρίς ανταπόκριση, όπως μπορεί να έχει ανταπόκριση και ο ίδιος να μην ερωτεύεται, να τον αγαπούν χωρίς ν’αγαπά.
—Δεν υποφέρει όμως αυτός που δεν έχει ανταπόκριση;
—Σίγουρα, αλλά βέβαια το να τον αγαπούν κι αυτός να μην αισθάνεται τίποτα είναι μηδέν γι΄αυτόν, το ανύπαρκτον. Δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει ανταπόκριση. Νομίζω ότι πιο πολύ αγαπά όταν δεν υπάρχει.
— Και πως το εξηγείτε αυτό;
— Διότι σου λείπει κάτι και το επιθυμείς. Όταν το έχεις, δεν το επιθυμείς. Όταν έχεις κάτι δεν πάσχεις. Πάσχεις όταν δεν το έχεις. Έτσι λέω εγώ…
Για τον «Πλατωνικό Έρωτα»
— Ο πλατωνικός δεν έχει καμιά σχέση με το βάθος του έρωτα, με το μέγεθος του έρωτα. Είναι μεγάλος, είναι πολύ πιο μεγάλος.
Ο άλλος έρωτας, ο αισθησιακός, δεν είναι έρωτας, δεν είναι τίποτα, δεν έχει σχέση με τον έρωτα. Είναι κι αυτή μια ανάγκη θεραπεύσιμος, όπως όταν πεινάς, όταν διψάς…
Ο έρωτας που υμνούνε οι ποιηταί, που ύμνησαν οι ρομαντικοί, δεν έχει καμιά σχέση με τον αισθησιακόι έρωτα. Οι Ρωμαίοι ύμνησαν τον αισθησιακό έρωτα, αλλά όχι οι Γάλλοι ρομαντικοί… ούτε ο Βερλαίν ύμνησε τον αισθησιακό έρωτα.
—Πιστεύετε ότι υπάρχει όριο ηλικίας στον έρωτα;
—Στο ρομαντικό έρωτα δεν υπάρχει όριο.
—Θα μπορούσατε να ερωτευτείτε ρομαντικά εσείς που πλησιάζετε τα ενενήντα;
—Βεβαίως. Σ’ όλη μου τη ζωή υπήρχαν άνθρωποι που τους αγάπαγα. Αλλά όλα τ’ άλλα νταραβέρια ήτανε πάντοτε ξένα από μένα.
—Πόσο σημαντική είναι για σας η φιλία;
—Η φιλία είναι μια συμπόρευση στη ζωή. Πρέπει να ‘χεις έναν άνθρωπο, να μιλάς, να κάνεις παρέα, να βγαίνεις μαζί του, να γελάς… Άλλο είναι αυτό. Δεν υπάρχει αίσθημα ερωτικό. Είναι μια πλήρης συντροφιά.
Αυτό που λέμε «η φιλία… η θυσία για το χατήρι της φιλίας». Αυτές τις ιδέες που κληρονομήσαμε από την αρχαιότητα εγώ δεν μπόρεσα να τις διαπιστώσω στη ζωή. Η φιλία στη ζωή είναι μια συντροφιά.
Μία συντροφευμένη ζωή που ωφελεί και τις δύο πλευρές εξίσου. Είναι απαραίτητη η φιλία, αλλά δεν είναι ξένη προς μια αμοιβαιότητα συμφερόντων.
Στη φιλία δεν χρειάζεται δέσιμο. Δεν χρειάζεται περιεχόμενο. Έχεις ένα συνάδελφο, δουλεύετε μαζί κάνετε παρέα, πίνετε ένα καφέ, πάτε μια εκδρομή μαζί. Είναι απαραίτητη η συντροφιά.
—Άλλο συντροφιά, κυρία Έλλη, κι άλλο φιλία. Εννοώ δηλαδή τη σχέση μεταξύ δύο ανθρώπων την ειλικρινή, την αλληλοσυμπαράσταση, αλληλοκατανόηση, αλληλοβοήθεια.
—Ε, αυτό υπάρχει πάντα μεταξύ των τιμίων ανθρώπων!
Η φιλία βασίζεται σε άλλες αρχές. Δεν είναι η θυσία που κάνει ο ερωτευμένος. Τον ερωτευμένο δεν τον νοιάζει να δώσει τα πάντα.
Στη φιλία χρειάζετα τίμια συντροφιά, ευθύτητα, ντρομπροσύνη, ειλικρίνεια.
—Προτιμάτε τη λογική ή το πάθος στις σχέσεις;
—Όταν έχει κάποιος προκαθορισμένη πορεία ζωής, τότε δε δεσμεύεται ερωτικά, μένει ελεύθερος από ερωτικά αισθήματα, γιατί κυριαρχούν μέσα του τα προγράμματα ζωής.
Ο έρωτας είναι ζωή. Εγώ θα προτιμούσα να χάσει κάποιος τη γραμμή του την προγραμματική χάριν του έρωτά του.
Ο έρωτας είναι πιο συγκλονιστικός από τη φιλοδοξία τη συγγραφική, την κοινωνική ανάδειξη ή την πολιτική. Προτιμώ την πορεία του αισθήματος.
Τη συναισθηματική σκλαβιά των ανθρώπων εκτιμώ περισσότερο από την προγραμματισμένη ζωή.
Δύο ειδών είναι η πορεία της ζωής μας, ή πάσχουμε ή λογικευόμεθα.
