Ο εγκέφαλoς γερνά με διαφορετικούς ρυθμούς ανάλογα με το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον
Χώρες με μεγαλύτερες ανισότητες -είτε οικονομικές, είτε λόγω ρύπανσης είτε λόγω ασθενειών- εμφάνισαν μεγαλύτερες ηλικίες του εγκεφάλου, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Medicine, με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου του Surrey.
Ο ρυθμός με τον οποίο γερνά ο εγκέφαλος μπορεί να ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των ατόμων, οδηγώντας σε ένα χάσμα μεταξύ της εκτιμώμενης βιολογικής ηλικίας του εγκεφάλου και της χρονολογικής ηλικίας (ο πραγματικός αριθμός ετών που ζει ένα άτομο). Αυτή η διαφορά μπορεί να επηρεαστεί από πολλά πράγματα, όπως περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ ρύπανση) και κοινωνικοί παράγοντες όπως το εισόδημα ή οι ανισότητες στην υγεία, ειδικά σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και άτομα με άνοια.
Μέχρι τώρα, δεν ήταν σαφές πώς αυτοί οι συνδυασμένοι παράγοντες θα μπορούσαν είτε να επιταχύνουν είτε να καθυστερήσουν τη γήρανση του εγκεφάλου σε διαφορετικούς γεωγραφικούς πληθυσμούς.
Στη μελέτη, μια ομάδα διεθνών ερευνητών ανέπτυξε τρόπους μέτρησης της γήρανσης του εγκεφάλου χρησιμοποιώντας προηγμένα εγκεφαλικά ρολόγια που βασίζονται στη βαθιά εκμάθηση των εγκεφαλικών δικτύων. Αυτή η μελέτη περιελάμβανε ένα ποικίλο σύνολο δεδομένων 5.306 συμμετεχόντων από 15 χώρες.
Ο εγκέφαλoς γερνά με διαφορετικούς ρυθμούς ανάλογα με το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον
Αναλύοντας δεδομένα από λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) και ηλεκτροεγκεφαλογραφία (EEG), οι ερευνητές ποσοτικοποίησαν τις διαφορέςηλικίας του εγκεφάλου σε υγιή άτομα και σε άτομα με νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως ήπια γνωστική εξασθένηση, νόσο Αλτσχάιμερ και εκφύλιση του μετωποκροταφικού λοβού.
Ο Δρ Daniel Abasolo, συν-συγγραφέας της μελέτης και Επικεφαλής του Κέντρου Βιοϊατρικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Surrey, είπε: «Η έρευνά μας δείχνει ότι σε χώρες όπου η ανισότητα είναι υψηλότερη, ο εγκέφαλος των ανθρώπων τείνει να γερνάει πιο γρήγορα, ειδικά σε περιοχές του εγκεφάλου που επηρεάζονται περισσότερο από τη γήρανση.
Διαπιστώσαμε ότι παράγοντες όπως η κοινωνικοοικονομική ανισότητα, η ατμοσφαιρική ρύπανση και ο αντίκτυπος των ασθενειών παίζουν μεγάλο ρόλο σε αυτήν την ταχύτερη διαδικασία γήρανσης, ιδιαίτερα στις φτωχότερες χώρες».
Οι συμμετέχοντες με διάγνωση άνοιας, ιδιαίτερα της νόσου Αλτσχάιμερ, εμφάνισαν τις μεγαλύτερες διαφορές ηλικίας του εγκεφάλου. Η έρευνα ανέδειξε επίσης διαφορές μεταξύ των δύο φύλων στη γήρανση του εγκεφάλου, με τις γυναίκες να παρουσιάζουν μεγαλύτερες διαφορές ηλικίας στον εγκέφαλο, ιδιαίτερα σε εκείνες με νόσο Αλτσχάιμερ. Αυτές οι διαφορές συνδέονταν με το βιολογικό φύλο και τις ανισότητες μεταξύ των φύλων στην υγεία και τις κοινωνικές συνθήκες.
Τα ευρήματα υπογραμμίζουν το ρόλο των περιβαλλοντικών και κοινωνικών παραγόντων στις ανισότητες στην υγεία του εγκεφάλου. Και έχουν βαθιές επιπτώσεις στη νευροεπιστήμη και την υγεία του εγκεφάλου, ιδιαίτερα στην κατανόηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των μακρο-παραγόντων και των μηχανισμών που αποτελούν τη βάση της γήρανσης του εγκεφάλου σε διαφορετικούς πληθυσμούς σε υγιή γήρανση και άνοια.
