Εθισμός στο τσάι: Μπορεί να συμβεί;
Μπορεί το τσάι, αυτό το τόσο ωφέλιμο ρόφημα να γίνει εθιστικό; Οι μελέτες λένε πως ναι. Ποια είναι τα σημάδια εξάρτησης;
Το τσάι είναι από τα πιο δημοφιλή ροφήματα παγκοσμίως – σε ορισμένες περιοχές, μάλιστα, είναι πιο δημοφιλές και από τον καφέ. Γνωρίζουμε, επίσης, πως έχει πολλά οφέλη για τον οργανισμό μας, από αντιοξειδωτικές ιδιότητες μέχρι ότι μπορεί να μας ηρεμήσει. Κι όμως, υπάρχουν ειδικοί που πιστεύουν ότι ορισμένα από τα συστατικά του τσαγιού μπορούν να γίνουν εθιστικά, και να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό.
Το πράσινο και το μαύρο τσάι (που προέρχονται από το ίδιο φυτό), περιέχουν και τα δύο καφεΐνη, που είναι η πιο συνηθισμένη διεγερτική ουσία που καταναλώνεται στον πλανήτη. Λόγω της καφεΐνης πιστεύεται ότι και το τσάι μπορεί να γίνει εθιστικό. Ο λόγος που η καφεΐνη θεωρείται εθιστική είναι επειδή η χημική δομή της μοιάζει με της αδενοσίνης – μιας ουσίας που βρίσκεται φυσικά στον οργανισμό και έχει ως σκοπό να χαλαρώνει το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Λόγω αυτής της χημικής σύστασης, η καφεΐνη μπορεί να προσδεθεί σε υποδοχές αδενοσίνης στον εγκέφαλο, σταματώντας τον εγκέφαλο από το να δώσει “σήμα” ότι έχουμε κουραστεί. Αυτό, με την σειρά του, μπορεί να προκαλέσει επιπλέον έκκριση άλλων διεγερτικών ουσιών, όπως η ντοπαμίνη, που διακόπτει τα “σήματα κούρασης” και μας βοηθά να μένουμε σε επιφυλακή. Πιστεύεται, πως η συχνή κατανάλωση καφεΐνης αναγκάζει τον οργανισμό μας να αναπτύξει περισσότερους υποδοχείς αδενοσίνης, για να αναπληρώσει αυτούς στους οποίους “δένεται” η καφεΐνη. Που, τέλος, με την δική του σειρά, σημαίνει πως με το πέρασμα του χρόνου θα χρειαζόμαστε ακόμα περισσότερη καφεΐνη για να έχουμε την ίδια επίδραση. Αν, πάλι, κόψουμε το τσάι απότομα, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα στέρησης της καφεΐνης.
Όλες αυτές οι αλλαγές στον εγκέφαλο είναι οι αιτίες που πιστεύεται πως το τσάι μπορεί να γίνει εθιστικό. Τώρα, το ξέρουμε πως η καφεΐνη δεν μπορεί να συγκριθεί σε σχέση με άλλες ουσίες που θεωρούνται εθιστικές, αλλά μοιράζεται πολλά κοινά συμπτώματα, όπως όλοι οι εθισμοί. Αυτά τα συμπτώματα, που αποδεικνύουν ότι υπάρχει εθισμός, είναι τα εξής:
-συνεχόμενη χρήση, παρά τις φανερές αρνητικές συνέπειες
-συνεχής επιθυμία να σταματήσετε ή να ελέγξετε την κατανάλωση, συνήθως με αποτυχία
-εμφάνιση συμπτωμάτων στέρησης όταν σταματάτε την κατανάλωση
Τα πιο συχνά συμπτώματα στέρησης από την καφεΐνη είναι τα εξής:
-πονοκέφαλοι
-δυσκολία στη συγκέντρωση
-υπνηλία
-κούραση
-ευερεθιστότητα
-άγχος
-καταθλιπτική διάθεση.
Οι απόψεις διίστανται όσον αφορά το κατά πόσο κάποιος μπορεί να αναγνωριστεί κλινικά και ψυχιατρικά ως “εθισμένος στην καφεΐνη”, και τα στοιχεία που να επικεντρώνονται στο τσάι και τις παρενέργειές του είναι, δυστυχώς, περιορισμένα.
Αν αισθάνεστε πως η κατανάλωση τσαγιού έχει αρχίσει να γίνεται περισσότερο εθισμός παρά καλή συνήθεια, τότε θα ήταν καλό να βρείτε εναλλακτικές, όπως το τσάι από βότανα, που περιέχει μηδέν καφεΐνη.
