Πόνος στην πλάτη: Από πού προέρχεται και πότε πρέπει να πάμε στον γιατρό;
Σε πολλές περιπτώσεις ο οξύς πόνος στην πλάτη είναι απλά μια αντίδραση σε ασυνήθιστη χρήση. Ο γιατρός Κωνσταντίνος Λούβρος μας εξηγεί.
Μέχρι και το 80% του πληθυσμού θα υποφέρει από πόνο στην πλάτη ή στον αυχένα κατά τη διάρκεια της ζωής του, ενώ το 50% του εργαζόμενου πληθυσμού θα βιώσει συμπτώματα πόνου στην πλάτη ή στον αυχένα, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.
Ο πόνος της πλάτης συνηθέστερα παρουσιάζεται σε όσους είναι από 30 μέχρι 60 χρονών. Λίγοι άνθρωποι κάτω από 18 και πάνω από 60 έχουν προβλήματα πλάτης. Κατά ένα μέρος, οι στατιστικές αυτές αντανακλούν τις μεγαλύτερες απαιτήσεις που υφίστανται οι εργαζόμενοι ενήλικοι, ενώ οι έφηβοι έχουν εύκαμπτες πλάτες και η σπονδυλική στήλη των ηλικιωμένων γίνεται λιγότερο εύκαμπτη, γεγονός που τους προφυλάσσει από την καταπόνηση, περιορίζοντας τον αριθμό κινήσεών της. Είναι πιθανότερο ότι θα έχετε πόνους στην πλάτη, αν οι καθημερινές σας δραστηριότητες περιλαμβάνουν ανύψωση και μεταφορά.
Πώς θα αποκτήσετε πιο ίσια πλάτη
Οι αιτίες για τον πόνο της πλάτης είναι οι εξής:
Σε πολλές περιπτώσεις ο οξύς πόνος στην πλάτη είναι απλά μια αντίδραση σε ασυνήθιστη χρήση. Αν δεν ασκείστε συχνά και ξαφνικά περνάτε μια μέρα μετακινώντας έπιπλα ή σκάβοντας στον κήπο, μπορεί, την επόμενη μέρα, η πλάτη σας να είναι πιασμένη και να πονάει. Αυτό είναι φυσιολογικό
Ο πόνος και το πιάσιμο οφείλονται σ’ έναν περαστικό σπασμό των μυών και ένα μικρό διάστρεμμα των συνδέσμων στην πλάτη σας, μια μικρή δηλαδή βλάβη, που μπορεί επίσης να συμβεί από υπερβολικό τέντωμα ή από αδέξιο σήκωμα ενός μεγάλου βάρους. Μπορεί να νιώσετε έναν ξαφνικό, οξύ πόνο στην πλάτη ή, ακόμα, σαν κάτι να «φεύγει», ιδιαίτερα αν έχετε ένα ευαίσθητο σημείο ανάμεσα στους μυς του κάτω μέρους της πλάτης σας.
Άλλες κοινές αιτίες ξαφνικού πόνου στην πλάτη είναι ο πόνος των αρθρώσεων και η πρόπτωση δίσκων (κήλη). Οι τραυματισμοί αυτοί έχουν την τάση να προκαλούν πιο δυνατούς και επίμονους πόνους. Στην πρώτη περίπτωση άρθρωσης σπονδύλων, που συχνά ακολουθεί μια περιστροφική κίνηση, δυο ή περισσότεροι γειτονικοί σπόνδυλοι ξεφεύγουν ελαφρά και ερεθίζονται οι αρθρώσεις από την ευθυγράμμισή τους.
Με την πρόπτωση του δίσκου, μέρος του σκληρού εξωτερικού στρώματος που βρίσκεται ανάμεσα σε δυο σπονδύλους σπάει, επιτρέποντας το μαλακό κέντρο του δίσκου να προεξέχει. Η προεξοχή αυτή πιέζει ένα από τα νεύρα που βγαίνουν από τη σπονδυλική στήλη. Η πρόπτωση μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός μικρού τραυματισμού, αν ο δίσκος έχει φθαρεί από προηγούμενη τριβή και καταπόνηση.
Και με τη μετατόπιση της άρθρωσης και με την πρόπτωση του δίσκου, οι μύες που βρίσκονται πάνω από την προσβεβλημένη περιοχή τείνουν να συσπαστούν, οπότε χειροτερεύει ο πόνος. Η πρόπτωση ενός δίσκου μπορεί επίσης να προκαλέσει πόνους που κινούνται προς ένα πόδι (ισχιαλγία). Βήχας, γέλιο ή σφίξιμο για την αποπάτηση μπορούν επίσης ν’ αυξήσουν τον πόνο.
Αιτίες λοιπόν πόνου της πλάτης είναι:
Θλάση των μυών: Είναι η πιο κοινή αιτία για τον πόνο της μέσης.
Ρήξη μεσοσπονδύλιου δίσκου: Που ονομάζεται επίσης κήλη δίσκου, είναι μια άλλη κοινή αιτία του πόνου στην μέσης.
Στένωση της σπονδυλικής στήλης: Προκαλεί πόνο στην πλάτη. Καθώς μεγαλώνουμε, ο σπονδυλικός σωλήνας μπορεί να γίνει στενόχωρος, αυτό οφείλεται εν μέρει στην αρθρίτιδα.
Αρθρίτιδα: Πιο συχνά επηρεάζει αρθρώσεις, όπως τα γόνατα και τα δάχτυλα.
Σπονδυλολίσθηση: Προκαλεί πόνο στην πλάτη. Η πιο κοινή αιτία σπονδυλολίσθηση οφείλεται σε εκφυλιστικές αλλαγές που προκαλούν απώλεια της κανονικής σταθεροποίηση των δομών της σπονδυλικής στήλης. Αν η σπονδυλική στήλη γίνεται αρκετά ασταθής, ο πόνος στην πλάτη μπορεί να γίνει ένα πρόβλημα.
Η οστεοπόρωση μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από ορθοπεδικά προβλήματα και γενικευμένη δυσφορία. Ο πόνος στην πλάτη από οστεοπόρωση σχετίζεται συνήθως με συμπίεση των καταγμάτων του σπονδύλου. Η οστεοπόρωση προκαλεί αδύναμη στα οστά και μπορεί να οδηγήσει σε κάταγμα.
Τι μπορεί να γίνει για τον πόνο στην πλάτη;
Οι πιο πολλοί οξείς πόνοι της πλάτης μπορεί να υποχωρήσουν, αν δοθεί χρόνος στο βλαβέν τμήμα της σπονδυλικής στήλης να επουλωθεί. Συνήθως η επούλωση υποβοηθάται με ανάπαυση, διάρκειας άνω των 24 ωρών, σε σκληρό στρώμα ή σανίδα ή με ξάπλωμα σε σκληρή επιφάνεια, όπως το πάτωμα. Προσπαθήστε ν’ αποφύγετε κάθε θέση ή κίνηση που επιδεινώνει τον πόνο. Αν πρέπει να καθίσετε, βεβαιωθείτε ότι κάθεστε στητοί, αρκετά πίσω στην καρέκλα. Όταν σηκώνεστε από την καρέκλα ή το κρεβάτι, πιέστε με τα χέρια σας, για να περιορίσετε την καταπόνηση της σπονδυλικής σας στήλης. Για να κινηθείτε από ξαπλωτή θέση, κυλιστείτε μέχρι την άκρη του κρεβατιού και κατεβάστε τα πόδια σας στο πάτωμα, την ίδια ώρα που σηκώνετε το επάνω μέρος του κορμιού σας.
Η θεραπεία επίμονων πόνων εξαρτάται από την αιτία τους. Αν υπάρχει μηχανικό πρόβλημα που δε βελτιώνεται με την ανάπαυση, μπορεί να βοηθήσει η λήψη ή ενέσεις αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Μπορείτε επίσης να βάλετε ζεστό επίθεμα, μια θερμαινόμενη κομπρέσα ή θερμοφόρα.
Πότε χρειάζεται να καλέσετε τον γιατρό όταν έχετε πόνο στην πλάτη;
Θα πρέπει να καλέσετε τον γιατρό όταν έχετε:
πόνο στην πλάτη που επιμένει για από λίγες ημέρες
πόνο στην πλάτη κατά την διάρκεια της νύχτας
δυσκολία ελέγχου έντερα ή την κύστη σας
πυρετό, ρίγη, εφίδρωση ή άλλα σημεία λοίμωξης
οποιαδήποτε άλλα ασυνήθιστα συμπτώματα
Τι πρέπει να κάνετε για να προλάβετε τον πόνο στην πλάτη;
1. Αντικατάσταση στρώματος
Ένα καλό στρώμα έχει διάρκεια ζωής οκτώ με δέκα χρόνια. Μετά από αυτή την περίοδο η σπονδυλική στήλη δεν έχει την κατάλληλη υποστήριξη που χρειάζεται, με αποτέλεσμα να προκαλείται πόνος στην πλάτη. Η αντικατάσταση λοιπόν του στρώματος είναι απαραίτητη.
2. Προσοχή στο κουβάλημα
Εάν αρέσκεστε στο να μεταφέρετε συνεχώς αντικείμενα, θα πρέπει να γνωρίζεται πως, η πλάτη σας δε σας ευγνωμονεί για αυτό! Η μεταφορά βαρέων αντικειμένων ή ακόμα και τσαντών (όπως αυτές που κρατάνε οι γυναίκες ή τα ψώνια από το σούπερ μάρκετ) από τη μια πλευρά του σώματος, προκαλεί τη διαταραχή της ισορροπίας του και οδηγεί σε ενοχλήσεις της πλάτης.
3. Κατάλληλα παπούτσια
Τα πολύ ψηλά τακούνια αναγκάζουν την πλάτη να κυρτώνει, κάνοντας τις αρθρώσεις να πιέζονται. Από την άλλη βέβαια και τα πολύ ίσια παπούτσια μπορεί να κάνουν επίσης κακό στην πλάτη, μια και τις περισσότερες φορές δεν έχουν την κατάλληλη στήριξη για το πόδι, αναγκάζοντας την πλάτη να προσπαθεί να διανείμει το σωματικό βάρος σωστά. Για τον καθένα το ιδανικό ύψος τακουνιού είναι διαφορετικό, γι αυτό χρειάζεται ψάξιμο.
4. Κίνηση στην καθημερινότητα
Η καθιστική εργασία κάνει κακό στην υγεία. Αν και μπορεί να νοιώθει κανείς όμορφα και ξεκούραστα κάνοντας ένα καθιστικό επάγγελμα, παρόλα αυτά η στάση του σώματος τις περισσότερες φορές είναι λάθος και οδηγεί σε πόνους στην πλάτη, ενώ παράλληλα προκαλεί αδυναμία των μυών, λόγω αδράνειας. Με το να κάθεται κάποιος βάζει περισσότερη πίεση στη σπονδυλική του στήλη κατά 50% από το αν ήταν όρθιος.
5. Άσκηση
Η άσκηση χτίζει μύες που είναι χρήσιμοι για την υποστήριξη της πλάτης. Όταν αυτή δε γίνεται σωστά και με σύστημα, τότε δεν υπάρχει και το επιθυμητό αποτέλεσμα.
6. Σωστή διατροφή
Αν και δεν προκαλεί έκπληξη, η πρόσληψη πολλών θερμίδων και λίγων θρεπτικών συστατικών από τα τρόφιμα, οδηγεί σε ανεπιθύμητη αύξηση του σωματικού βάρους, προκαλώντας επιπλέον φορτίο για την πλάτη. Η μείωση κατά 5-10% του σωματικού βάρους βελτιώνει την κατάσταση της μέσης.
