Αμάρανθος, το θαυματουργό δημητριακό
Ο αμάρανθος είναι ένας σπόρος για τον οποίο πολλοί άνθρωποι δεν έχουν ακούσει ποτέ, στην πραγματικότητα όμως υπάρχει εδώ και πολύ καιρό.
Οι Αζτέκοι και οι Μάγια που ζούσαν στην Κεντρική Αμερική χρησιμοποιούσαν τον αμάρανθο ως βασικό συστατικό της διατροφής τους. Τον θεωρούσαν “θαυματουργό σιτάρι”, αν και στην πραγματικότητα δεν είναι σιτάρι, αλλά βότανο, από το οποίο υπάρχουν περίπου εξήντα ποικιλίες.
Πίστευαν επίσης ότι έχει υπερφυσικές δυνάμεις που έδιναν σε όσους τον έτρωγαν μεγάλη δύναμη. Επειδή το πίστευαν αυτό, ο αμάρανθος ήταν ένα από τα κύρια τρόφιμα που έτρωγαν οι βασιλείς Αζτέκοι. Χρησιμοποιούνταν επίσης σε πολλές θρησκευτικές τελετές που περιλάμβαναν και ανθρωποθυσίες.
Όταν ήρθαν οι Ισπανοί εξερευνητές και ανακάλυψαν αυτή την πρακτική, έμειναν έκπληκτοι! Σκέφτηκαν ότι αν αφαιρούσαν τον αμάρανθο, θα αφαιρούσαν και τη θυσία ανθρώπων, οπότε έκαψαν όλες τις καλλιέργειες. Έτσι, ο αμάρανθος έγινε ένας χαμένος σπόρος για πολλά χρόνια. Σήμερα όμως, καλλιεργείται ευρέως.
Το λουλούδι που δεν ξεθωριάζει ποτέ
Ο αμάρανθος ανήκει στην οικογένεια Amaranthaceae, μια οικογένεια φυλλώδους, θαμνώδους φυτού που έχει ανθισμένη κεφαλή με πορφυρά (κόκκινα) άνθη.
Ο όρος σημαίνει “λουλούδι που δεν ξεθωριάζει ποτέ” και ονομάζεται έτσι λόγω αυτού του βαθύχρωμου άνθους. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο αμάρανθος θεωρούνταν ζιζάνιο, αλλά τώρα είναι γνωστός για την υψηλή περιεκτικότητά του σε θρεπτικά συστατικά.
Κάθε φυτό του παράγει περίπου 40.000 έως 60.000 μικροσκοπικούς στρογγυλούς σπόρους, οι οποίοι ποικίλλουν σε χρώμα, αλλά συνήθως είναι χρυσαφί. Είναι αυτός ο σπόρος που βλέπουμε και αγοράζουμε στο κατάστημα. Άλλες ποικιλίες μπορεί να είναι σκούρες μωβ, κόκκινες, πράσινες, πορτοκαλί, ροζ και λευκές.
Πλούσιος σε πρωτεΐνη
Οι σπόροι του αμάρανθου αποτελούνται από 15-18% πρωτεΐνη και παρόλο που δεν είναι αληθινό σιτάρι, αυτό τον καθιστά μια εξαιρετική τροφή αντί για σιτηρά. Αυτό ισχύει διότι τα περισσότερα αληθινά σιτηρά έχουν έλλειψη στα απαραίτητα αμινοξέα λυσίνη και μεθειονίνη, ενώ ο αμάρανθος παρέχει και τα δύο. Ο αμάρανθος είναι μια πλήρης πρωτεΐνη, ειδικά όταν συνδυάζεται με δημητριακά όπως το σιτάρι ή το ρύζι, και απορροφάται εύκολα. Στην πραγματικότητα, είναι περίπου ενενήντα τοις εκατό αφομοιώσιμος.
Μόλις ένα φλιτζάνι αμάρανθο παρέχει περίπου το εξήντα τοις εκατό των ημερήσιων αναγκών ενός ενήλικα σε πρωτεΐνη. Στην φυσική του μορφή είναι ελεύθερο γλουτένης (δεν την περιέχει), οπότε μπορεί να καταναλωθεί ως δημητριακό από άτομα που ακολουθούν μια διατροφή χωρίς γλουτένη. Ένα άλλο σημαντικό πράγμα που πρέπει να σημειωθεί για τον αμάραντο είναι ότι είναι φιλικός προς τον διαβητικό, επειδή έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.
Ο αμάρανθος είναι επίσης μια εξαιρετική πηγή ποιοτικών φυτικών ινών. Έχει περίπου είκοσι πέντε τοις εκατό υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες από το σιτάρι ολικής αλέσεως! Είναι επίσης υψηλότερος από τα περισσότερα άλλα δημητριακά σε περιεκτικότητα σε μέταλλα, βιταμίνες και υγιεινά λιπαρά. Είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε σίδηρο, ασβέστιο και μαγνήσιο.
Στην πραγματικότητα, αυτός ο σπόρος έχει περίπου διπλάσια ποσότητα ασβεστίου από ό,τι το γάλα, και η αναλογία ασβεστίου προς μαγνήσιο στον αμάραντο είναι περίπου 1:2. Μια υγιής και επιθυμητή αναλογία, ειδικά επειδή πολλοί άνθρωποι σήμερα παίρνουν αρκετό ασβέστιο αλλά έχουν έλλειψη μαγνησίου.
Εξαιρετική πηγή βιταμινών και άλλων στοιχείων
Ο αμάραντος είναι εξαιρετική πηγή βιταμινών Β2, Β3, Β5, Β6, C και φυλλικού οξέος καθώς και των μετάλλων μαγγάνιο, χαλκός, ψευδάργυρος και κάλιο.
Υπάρχουν επίσης υψηλές ποσότητες βιταμίνης Ε, μιας πολύ σημαντικής βιταμίνης για την υγεία της καρδιάς. Η βιταμίνη Ε συμβάλλει στην προστασία της καρδιάς μειώνοντας τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης. Ένα άλλο λίπος που βρίσκεται στον αμάρανθο, το οποίο ονομάζεται σκουαλένιο, είναι επίσης πολύ καλό στο να συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης και έτσι να βελτιώσει την καρδιαγγειακή υγεία.
Σε αντίθεση με τα δημητριακά, ο αμάραντος έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φυτοστερόλες, ενώσεις που βοηθούν σημαντικά στην πρόληψη πολλών χρόνιων εκφυλιστικών ασθενειών.
Χρήσεις
Σε όλο τον κόσμο, ο αμάρανθος χρησιμοποιείται επίσης ιατρικά.
Για παράδειγμα, στο Περού τα άνθη του φυτού χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των πονόδοντων και του πυρετού. Χρησιμοποιούν επίσης τα άνθη για το βαθύ τους χρώμα για την παρασκευή καλλυντικών και χρωστικών τροφίμων.
Στο Εκουαδόρ τα άνθη του αμάρανθου βράζονται και αυτό προκαλεί την έκχυση του χρώματος των ανθέων στο νερό. Αυτό το χρωματιστό νερό πιστεύεται ότι βοηθά στον καθαρισμό του αίματος και στην ομαλοποίηση και ρύθμιση του γυναικείου εμμηνορροϊκού κύκλου.
Ο αμάρανθος μπορεί να βρεθεί σήμερα στα περισσότερα παντοπωλεία. Κυκλοφορεί σε διάφορες μορφές, όπως ο σπόρος αμάρανθου, ο πεταχτός αμάρανθος, το αλεύρι αμάρανθου και σε διάφορα συσκευασμένα προϊόντα, όπως τα δημητριακά.
Επειδή περιέχει υψηλές ποσότητες ελαίων, όπως η βιταμίνη Ε, αφού αλεσθεί σε αλεύρι, είναι καλύτερο να τον αποθηκεύσετε σε αεροστεγές δοχείο στο ψυγείο ή στην κατάψυξη. Αυτό θα βοηθήσει στην προστασία των ελαίων από το να ταγγίσουν.
Όταν αγοράζετε σπόρους αμάρανθου, μην αγοράζετε αυτούς που έχουν πικρή μυρωδιά. Αυτό είναι σημάδι αλλοίωσης. Επίσης, αναζητήστε σπόρους που έχουν ομοιόμορφο χρώμα. Ο αμάρανθος μπορεί να διατηρηθεί και να αποθηκευτεί για αρκετούς μήνες, ειδικά όταν διατηρείται στο ψυγείο ή στην κατάψυξη.
Παρενέργειες και ειδικές προφυλάξεις
Ο σπόρος, το έλαιο και τα φύλλα του αμάρανθου είναι πιθανότατα ασφαλή όταν χρησιμοποιούνται σε ποσότητες τροφίμων.
Η λήψη του αμάρανθου ως φάρμακο είναι πιθανώς ασφαλής όταν χρησιμοποιείται για 3 εβδομάδες ή λιγότερο. Δεν είναι γνωστό αν η χρήση του ως φάρμακο είναι ασφαλής ή ποιες μπορεί να είναι οι πιθανές παρενέργειες.
Δεν είναι γνωστό εάν η χρήση του αμάρανθου ως φάρμακο είναι ασφαλής ή ποιες μπορεί να είναι οι πιθανές παρενέργειες. Επίσης, δεν υπάρχουν αρκετές αξιόπιστες πληροφορίες για να γνωρίζουμε εάν ο αμάρανθος είναι ασφαλής για χρήση ως φάρμακο όταν είστε έγκυος ή θηλάζετε.
Δοσολογία
Η κατάλληλη δόση του αμάρανθου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία του χρήστη, η υγεία και διάφορες άλλες συνθήκες.
Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν αρκετές επιστημονικές πληροφορίες για να καθοριστεί ένα κατάλληλο εύρος δόσεων. Βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε τις σχετικές οδηγίες στις ετικέτες των προϊόντων και συμβουλευτείτε τον φαρμακοποιό ή το γιατρό σας ή άλλο επαγγελματία υγείας (Επαγγελματία Διαιτολόγο) πριν από τη χρήση.
Κλείνοντας
Ο αμάραντος είναι ένα θρεπτικό, χωρίς γλουτένη σιτηρό που παρέχει άφθονες φυτικές ίνες, πρωτεΐνες και μικροθρεπτικά συστατικά.
Έχει συσχετιστεί με μια σειρά από οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης φλεγμονής, των χαμηλότερων επιπέδων χοληστερόλης και της αυξημένης απώλειας βάρους. Το καλύτερο από όλα; Αυτό το σιτάρι είναι εύκολο στην προετοιμασία και μπορεί να προστεθεί σε μια ποικιλία πιάτων, καθιστώντας το μια εξαιρετική προσθήκη στη διατροφή σας.
