Αθηρωματικός δείκτης-Στένωση αρτηριών: Πώς υπολογίζεται και πώς αντιμετωπίζεται
Κατερίνα Καρακικέ, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Ο αθηρωματικός δείκτης γίνεται ένας ολοένα και πιο χρήσιμος δείκτης για την πρόβλεψη του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου.
Η αθηρογένεση ή αθηροσκλήρυνση είναι ο σχηματισμός πλάκας στην εσωτερική επιφάνεια των αρτηριών και συνδέεται με στεφανιαία καρδιακή νόσο.
Τι είναι ο αθηρωματικός δείκτης και γιατί είναι τόσο σημαντικός για την υγεία μας;
Γνωρίζοντας τον αθηρωματικό δείκτη μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε πόσο υγιής είμαστε ή βρισκόμαστε σε κίνδυνο αρτηριοσκλήρυνσης.
Όταν εναποτίθενται μη φυσιολογικές ποσότητες λίπους στις αρτηρίες, υπάρχει κίνδυνος για αθηροσκλήρυνση και βαθμιαία στένωση των αρτηριών. Αυτή μπορεί τελικά να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο και άλλες καρδιαγγειακές παθήσεις.
Ενώ πολλοί άνθρωποι εστιάζουν στην LDL και την HDL, την κακή και καλή χοληστερόλη τους ως ένδειξη του πόσο υγιής είναι η καρδιά τους, ένας άλλος πιο αξιόπιστος τρόπος μέτρησης της καρδιαγγειακής υγείας είναι ο αθηρωματικός δείκτης (ΑΔ).
Ο αθηρωματικός δείκτης υπολογίζεται χρησιμοποιώντας ορισμένα κλάσματα χοληστερόλης. Κάτω από ευνοϊκές συνθήκες, η “κακή” χοληστερόλη πηγαίνει σε μια δεσμευμένη κατάσταση, δηλαδή μετατρέπεται σε λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας.
Ο υπολογισμός του αθηρωματικού δείκτη συνιστάται ιδιαίτερα για την έγκαιρη διάγνωση και τα προληπτικά μέτρα για τον έλεγχο διαφόρων καρδιαγγειακών παθήσεων.
Χαρακτηριστικά αθηρογένεσης
Η αξιολόγηση του καρδιαγγειακού κινδύνου είναι σημαντική για τη θεραπεία της δυσλιπιδαιμίας και ο αθηρωματικός δείκτης πλέον θεωρείται πολύ αξιόπιστος δείκτης πρόβλεψης του καρδιαγγειακού κινδύνου (CVD).
Η αθηρογένεση είναι ο λόγος μεταξύ επιβλαβών και ευεργετικών μορφών χοληστερόλης η οποία προσδιορίζεται με αιματολογικές εξετάσεις.
Τα λιπίδια χαμηλής και πολύ χαμηλής πυκνότητας (αντίστοιχα, LDL και VLDL) θεωρούνται επιβλαβή ή “κακές” χοληστερόλες. Οι διαστάσεις τους είναι τόσο μεγάλες που δεν μπορούν να εισχωρήσουν στους ιστούς, αλλά αποδεικνύεται επίσης ότι κυκλοφορούν στο αίμα για μεγάλο χρονικό διάστημα, οπότε εναποτίθενται στα εσωτερικά τοιχώματα των αγγείων.
Αυτό οδηγεί στον ορισμό της αθηρωματικής πλάκας, η οποία με τη σειρά της συμβάλλει στη δημιουργία άλλων παθολογιών. Για το λόγο αυτό, τα “κακά” λίπη ονομάζονται επίσης αθηρογόνα.
“Καλή” χοληστερόλη είναι ο δημοφιλής ορισμός της λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας (HDL). Τα μόρια τους έχουν επίσης μεγάλα μεγέθη, αλλά ταυτόχρονα το HDL εμπλέκεται στη μεταφορά λιπαρών αλκοολών (μια επιβλαβής ένωση) στα ηπατικά κύτταρα (ηπατοκύτταρα).
Επομένως, θεωρείται ότι οι λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας είναι σημαντικές για τη λειτουργία του σώματος και επομένως είναι χρήσιμες.
Για τον προσδιορισμό της συγκέντρωσης των λιπιδίων στο αίμα χρησιμοποιήθηκαν διάφοροι τύποι εργαστηριακών εξετάσεων. Πρόσφατα, ολοένα και περισσότερες δημοσιευμένες κλινικές κατευθυντήριες γραμμές ζητούν να ληφθούν υπόψη οι δείκτες πρόβλεψης κινδύνου CVD.
Ειδικότερα, εάν χρειάζεται, προσδιορίζεται το επίπεδο του συντελεστή αθηρογονικότητας, το οποίο υποδεικνύει καλύτερα το βαθμό αθηρογονικότητας σε ένα συγκεκριμένο άτομο.
Ο αθηρωματικός δείκτης μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε το βαθμό κινδύνου στις ακόλουθες ασθένειες:
Αθηροσκλήρυνση,
Παθολογία του ήπατος,
νόσος του θυρεοειδούς.
Επιπλέον αποτελεί χρήσιμο δείκτη αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας θεραπειών που αφορούν τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Απαιτείται ο υπολογισμός του για να αξιολογηθεί η κατάσταση ενός ατόμου κατά τη διάρκεια μιας συνήθους εξέτασης και να προσδιορίσει την αποτελεσματικότητα της έκθεσης σε φάρμακο.
Πώς υπολογίζουμε τον αθηρωματικό δείκτη;
Ο αθηρωματικός δείκτης μπορεί να υπολογιστεί με δύο τρόπους:
Διαιρώντας τη συνολική χοληστερίνη με την HDL («καλή» χοληστερίνη)
Υπολογίζοντας την αναλογία LDL και HDL
Συνήθως χρησιμοποιείται η πρώτη αναλογία.
Για παράδειγμα, εάν η συνολική χοληστερίνη είναι 200 mg/dL (5,2 mmol/L) και η HDL είναι 50 mg/dL (1,3 mmol/L), ο αθηρωματικός δείκτης είναι 4 προς 1.
Ας υποθέσουμε ότι κάποιος έχει συνολική χοληστερίνη 280 mg/dL και HDL 70 mg/dL.
Εκ πρώτης όψεως, επειδή η συνολική χοληστερίνη είναι μεγαλύτερη απ’ ότι στο πρώτο παράδειγμα, θα πίστευε κανείς ότι ο άνθρωπος αυτός διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιοπάθειας. Όμως, ο αθηρωματικός δείκτης και στην περίπτωση αυτή είναι 4 προς 1, άρα οι δύο άνθρωποι αντιμετωπίζουν τον ίδιο κίνδυνο.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας, στόχος μας πρέπει να είναι να διατηρούμε την αναλογία στο 5 προς 1 ή χαμηλότερα. Ιδανικά, ο αθηρωματικός δείκτης πρέπει να είναι 3,5 προς 1. Όσο υψηλότερη είναι η αναλογία, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος καρδιοπάθειας.
Σε τι μπορεί να βοηθήσει σήμερα;
Πλέον ο αθηρωματικός δείκτης μπορεί να μας δώσει γενική πληροφόρηση για τον τρόπο ζωής και διατροφής του ατόμου, ώστε να προβεί ο Επαγγελματίας Υγείας στις κατάλληλες συστάσεις που θα βοηθήσουν το άτομο να βελτιώσει την καρδιαγγειακή του υγεία.
Ένας άλλος εξίσου σημαντικός πολύ σημαντικός δείκτης της καρδιαγγειακής υγείας και της πιθανότητας εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι η LDL χοληστερόλη. Οι αυξημένες τιμές της φαίνεται πλέον ερευνητικά ότι αποτελούν αιτία αθηρωματικών καρδιαγγειακών νοσημάτων και όχι απλώς ένδειξη.
Για να μειωθεί λοιπόν ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων πρέπει να μειωθεί ο αθηρωματικός δείκτης (μείωση ολικής χοληστερόλης ή/και αύξηση της HDL χοληστερόλης) και η μείωση της LDL χοληστερόλης.
Ο αθηρωματικός δείκτης μειώνεται ΜΌΝΟ ΜΕ ΈΝΑΝ ΤΡΌΠΟ! ΕΞΑΛΕΊΦΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΦΛΕΓΜΟΝΈΣ: ΔΕΝ ασχολούμαστε καθόλου με την κακή και την ολική χοληστερίνη. Μειώνοντας τις αιτίες που φλεγμαίνουμε ταχτοποιούνται πάραυτα και οι χοληστερίνες. Η σύνδεση της Αθηρωματικής πλάκας με Φλεγμονή και Χοληστερόλη
Πότε αυξάνεται ο αθηρωματικός δείκτης και η LDL χοληστερόλη;
Ο οργανισμός παράγει φυσικά όλη την LDL (κακή) χοληστερόλη που χρειάζεται. Ένας ανθυγιεινός τρόπος ζωής κάνει το σώμα να παράγει περισσότερη LDL χοληστερόλη από αυτή που χρειάζεται.
Αυτή είναι η αιτία της υψηλής χοληστερόλης LDL για τους περισσότερους ανθρώπους. Συμπεριφορές που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τα επίπεδα χοληστερόλης περιλαμβάνουν:
Μη υγιεινή διατροφή
Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας
Κάπνισμα ή έκθεση στον καπνό
Υψηλό σωματικό βάρος (παχυσαρκία)
Όλα όσα περιγράφονται (συμπεριλαμβανομένου και του στρες) είναι ΑΙΤΊΕΣ ΦΛΕΓΜΟΝΉΣ. Εκεί πρέπει να στραφούμε κι όχι στις χοληστερίνες που δημιουργούνται από τον οργανισμό μας για να μας προστατεύσουν: Αιτίες φλεγμονών-Ανοσοποιητικό-πεπτικό & φλεγμονώδης απόκριση
Αθηρωματικός δείκτης: Συστάσεις για τη μείωση της αθηρωμάτωσης
Η ιατρική αντιμετώπιση ασθενών με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο περιλαμβάνει πρώτα την αλλαγή στους μεταβαλλόμενους παράγοντες κινδύνου. Για παράδειγμα, σταματώντας το κάπνισμα και εφαρμόζοντας περιοριστική δίαιτα.
Η πρόληψη συνήθως συνίσταται στη σωστή διατροφή, άσκηση, διακοπή του καπνίσματος και διατήρηση ενός υγιούς βάρους.
Έως 90% των καρδιαγγειακών νοσημάτων μπορούν να προληφθούν με την αποφυγή καθιερωμένων παραγόντων κινδύνου
Διατροφή και αθηρωματικός δείκτης
Οι αλλαγές στη διατροφή μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της ανάπτυξης πολλών ασθενειών που σχετίζονται με τον αυξημένο αθηρωματικό δείκτη.
Τα προκαταρκτικά στοιχεία υποδεικνύουν ότι η δίαιτα που περιέχει γαλακτοκομικά προϊόντα δεν επηρεάζει ή μειώνει τον κίνδυνο της καρδιαγγειακές παθήσεις.
Η διατροφή µε βάση τα φρούτα και τα λαχανικά μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι μια μεσογειακή διατροφή μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων.
Ωστόσο, ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η μεσογειακή διατροφή είναι συχνά πιο ωφέλιμη από τα τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρές ουσίες. Παρέχει μακροχρόνιες αλλαγές στους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές νόσους (για παράδειγμα, μείωση των συγκεντρώσεων χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης).
Σωματική άσκηση και φυσική δραστηριότητα
Συστηματική άσκηση ή/και η φυσική δραστηριότητα συμβάλλει στην βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και την αγγειακή λειτουργικότητα.
Ασκήσεις χρησιμοποιούνται επίσης για τον έλεγχο του βάρους σε ασθενείς με παχυσαρκία, υπέρταση και αυξημένη χοληστερόλη.
Συχνά, η τροποποίηση του τρόπου ζωής συνδυάζεται με τη φαρμακευτική θεραπεία
Οι στατίνες βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης. Αντιαιμοπεταλιακοί παράγοντες όπως η ασπιρίνη βοηθούν στην πρόληψη των θρόμβων. Διάφορα αντιυπερτασικά φάρμακα χρησιμοποιούνται συνήθως για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης.
Εάν οι συνδυασμένες προσπάθειες για την τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου και της φαρμακευτικής θεραπείας είναι ανεπαρκείς για τον έλεγχο των συμπτωμάτων ή την καταπολέμηση της αναπόφευκτης απειλής ισχαιμικών εκδηλώσεων, ο ασθενής πιθανά να χρειαστεί να καταφύγει σε επεμβατικές ή χειρουργικές διαδικασίες για την εξάλειψη της αγγειακής απόφραξης.
Αυτό που όλοι πρέπει να θυμόμαστε ότι ακολουθώντας μια ισορροπημένη διατροφή, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, η μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, η κατανάλωση κόκκινου κρέατος με μέτρο, εισαγωγή στην διατροφή μας των φυτικών στερολών βοηθάνε στην υγεία της καρδιάς μας και την προστατεύουν. Και φυσικά δεν ξεχνάμε την συστηματική φυσική δραστηριότητα ή/και άσκηση.
Αθηρωματικός δείκτης-Στένωση αρτηριών: Πώς υπολογίζεται και πώς αντιμετωπίζεται
Πηγή: diatrofi.g
