Tα καθημερινά προϊόντα που απειλούν 1 στα 5 παιδιά
Επικίνδυνα επίπεδα «παντοτινών (αιώνιων) χημικών» ή PFAS εντοπίζουν οι επιστήμονες σε ένα στα πέντε παιδιά. Πρόκειται για χημικά προϊόντα που υπάρχουν σε καθημερινά προϊόντα όπως ρούχα, συσκευασίες γρήγορων γευμάτων, υφάσματα επίπλων, καλλυντικά, χρώματα και αντικολλητικά μαγειρικά σκεύη και ενοχοποιούνται για προβλήματα υγείας όπως ηπατικές βλάβες, παθήσεις του θυρεοειδούς, παχυσαρκία, προβλήματα γονιμότητας και καρκίνο.
Στο πλαίσιο της «Μελέτης ανάπτυξης του Μπέργκεν 2» από το 2016, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπέργκεν συνέλεξαν αιματολογικά δείγματα από παιδιά ηλικίας 6-16 ετών για αναλύσεις PFAS. Οι έλεγχοι εντόπισαν στα δείγματα ορού 11 από τα 19 χημικά PFAS που διερευνήθηκαν, τέσσερα από τα οποία ήταν παρόντα σε όλα τα παιδιά.
Συνολικά, 19% των παιδιών είχαν επίπεδα PFAS πάνω από τα όρια ασφαλείας που έχει θέσει η Γερμανική Επιτροπή Βιοπαρακολούθησης του Ανθρώπου, γεγονός που υποδηλώνει πιθανό κίνδυνο αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία. Η πλειονότητα των PFAS που αναλύθηκαν εντοπίστηκαν σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα στα αγόρια από ό,τι στα κορίτσια, καθώς και σε παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών συγκριτικά με τις μεγαλύτερες ηλικίες, γεγονός που μπορεί να εξηγηθεί από αλλαγές που σχετίζονται με την ανάπτυξη και την ωρίμανση, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Τα ευρήματα που δημοσιεύτηκαν στο International Journal of Hygiene and Environmental Health συνάδουν με αποτελέσματα άλλων ευρωπαϊκών και νορβηγικών μελετών, σχολίασε η ερευνητική ομάδα.
Τι είναι τα παντοτινά χημικά
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (EOXA), οι υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες ή PFAS είναι τεχνητές χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ευρύτατα στη βιομηχανία και την παραγωγή καταναλωτικών ειδών και εντοπίζονται σε όμβρια και υπόγεια ύδατα και στο πόσιμο νερό, ενώ κάποιες από αυτές, σύμφωνα με μελέτες βιοπαρακολούθησης, έχουν ανιχνευθεί στο αίμα Ευρωπαίων και Αμερικανών πολιτών.
Σύμφωνα με τη σχετική παγκόσμια βάση δεδομένων του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), υπάρχουν περισσότερες από 4.700 ουσίες PFAS, με κοινή ιδιότητα την πολύ υψηλή ανθεκτικότητα.
Λέγονται «παντοτινά» γιατί δεν διασπώνται στο περιβάλλον αλλά μολύνουν τα τρόφιμα, τις ζωοτροφές και το πόσιμο νερό, ανεξάρτητα από το είδος της χρήσης τους. Όπως σημειώνεται «ακόμη και αν αύριο σταματούσαμε να τις παρασκευάζουμε, θα εξακολουθούσαν να εντοπίζονται και στις επόμενες γενιές, καθώς έχουν τον μεγαλύτερο χρόνο παραμονής στο περιβάλλον από όλες τις άλλες τεχνητές χημικές ουσίες».
Τα χημικά PFAS χρησιμοποιούνται από τη δεκαετία του 1940 και, καθώς δεν διασπώνται, έχουν συσσωρευθεί στο περιβάλλον και στον οργανισμό ανθρώπων και ζώων με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία όπως υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος, καρκίνο των νεφρών και των όρχεων και ηπατικές βλάβες.
Ιδιαίτερα για τα παιδιά, οι χημικές ουσίες PFAS έχουν συσχετιστεί με μειωμένη απόκριση των παιδιών στα εμβόλια, με λιποβαρή νεογνά, πρόωρη εφηβεία, μετέπειτα παχυσαρκία και ορισμένους τύπους καρκίνου μεταξύ άλλων. Η μειωμένη ανταπόκριση των παιδιών στους εμβολιασμούς αποτέλεσε τη βάση για το όριο ασφαλείας που έθεσε η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων(ΕΑΑΤ) το 2020 ενώ σήμερα ευρωπαϊκές χώρες συνεργάζονται για να περιορίσουν την παραγωγή και τη χρήση όλων των PFAS στην Ευρώπη.
