Συντάξεις: Πώς θα σβήσουν την προσωπική διαφορά οι συνταξιούχοι
Μάρκος Λεονταρίδης
Εκτιμάται ότι 100.000 με 150.000 συνταξιούχοι, κάθε χρόνο, από το 2024 και μετά, θα μηδενίζουν την προσωπική διαφορά και θα έχουν καθαρή αύξηση.
Στις αυξήσεις που δόθηκαν φέτος, 1,4 εκατ. συνταξιούχοι πήραν ολόκληρη την αύξηση 7,75% στη σύνταξη, γιατί δεν είχαν προσωπική διαφορά. Αλλοι 300.000 πήραν μικρότερη αύξηση, γιατί ένα μέρος της ισοφάρισε την προσωπική τους διαφορά, την οποία μηδένισαν, και 850.000 δεν πήραν καθόλου αύξηση, γιατί δεν έφτασε να σβήσει την προσωπική τους διαφορά. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με προσωπική διαφορά 100 ευρώ και αύξηση 70 ευρώ, έμεινε με υπόλοιπο διαφοράς 30 ευρώ και δεν είδε κέρδος στην τσέπη, ενώ συνταξιούχος με προσωπική διαφορά 60 ευρώ και αύξηση 80 ευρώ, πήρε καθαρό κέρδος 20 ευρώ, γιατί με τα 60 ευρώ της αύξησης μηδένισε την προσωπική του διαφορά.
Το ίδιο θα συμβεί και τα επόμενα έτη. Με τις αυξήσεις της περιόδου 2024-2027 που παρουσιάζει σήμερα με αποκαλυπτικούς και αναλυτικούς πίνακες το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», όλο και περισσότεροι συνταξιούχοι, κάθε χρόνο, θα μειώνουν και θα σβήνουν προσωπική διαφορά με κέρδος για την τσέπη τους.
Οσοι εξακολουθούν, μετά την αύξηση, να έχουν υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς, θα παίρνουν επίδομα ανάλογο ή και υψηλότερο από τα 200, 250 και 300 ευρώ που δόθηκαν φέτος (βλ. σελ. 8 ενθέτου).
Στους πίνακες περιλαμβάνονται ενδεικτικές κατηγορίες παλαιών συνταξιούχων που αποχώρησαν με 35, 38 και με 40 έτη ασφάλισης πριν το νόμο Κατρούγκαλου και ένα μέρος της παλιάς τους σύνταξης μετατράπηκε σε προσωπική διαφορά. Αυτό το τρικ του νόμου τους κόβει τις αυξήσεις διότι συμψηφίζονται με την προσωπική διαφορά και όταν η «διαφορά» μηδενιστεί, τότε η αύξηση θα φτάσει στην τσέπη.
Ιδού πώς θα σβήσουν την προσωπική διαφορά οι 500.000 συνταξιούχοι:
*Συνταξιούχοι με 35 έτη και προσωπική διαφορά 124 ευρώ σε σύνταξη 1.026 ευρώ θα την έχουν μηδενίσει ως το 2027 με τη σύνταξη στα 1.162 ευρώ.
*Συνταξιούχοι με 35 έτη και προσωπική διαφορά 37 ευρώ σήμερα σε σύνταξη 950 ευρώ θα τη μηδενίσουν από το 2024 με τη σύνταξη στα 987 ευρώ, ενώ από τις αυξήσεις ως το 2027 θα κερδίσουν 126 ευρώ.
Συντάξεις: Μόνιμο το επίδομα προσωπικής διαφοράς
*Συνταξιούχοι με 38 έτη και προσωπική διαφορά 96 ευρώ σε σύνταξη 1.213 ευρώ θα την έχουν μηδενίσει το 2026 με καθαρή αύξηση 35 ευρώ και συνολική αύξηση το 2024-2027 κατά 161 ευρώ, και τη σύνταξη στα 1.374 ευρώ.
*Συνταξιούχοι με 38 έτη και προσωπική διαφορά 43 ευρώ σε σύνταξη 1.394 ευρώ θα τη μηδενίσουν το 2024 με καθαρές αυξήσεις συνολικού ύψους 185 ευρώ ως το 2027, που η σύνταξη θα φτάσει στα 1.579 ευρώ.
*Συνταξιούχοι με 40 έτη και προσωπική διαφορά 189 ευρώ σε σύνταξη 1.408 ευρώ θα τη μηδενίσουν το 2027 και θα δουν τις πρώτες αυξήσεις από το 2028, πλην όμως από το 2024 ως και το 2027 θα παίρνουν επίδομα προσωπικής διαφοράς.
*Συνταξιούχοι με 40 έτη και προσωπική διαφορά 129 ευρώ σήμερα με σύνταξη 1.262 ευρώ θα τη μηδενίσουν με καθαρή αύξηση το 2026 και με συνολικό κέρδος το 2024-2027 κατά 167 ευρώ.
Προσοχή: Οι αυξήσεις που προβλέπονται από το 2024 και μετά είναι οι ελάχιστες που μπορεί να προκύψουν με βάση τις εκτιμήσεις του Προγράμματος Σταθερότητας. Οι επιδόσεις των τριών τελευταίων ετών στην οικονομία δείχνουν ότι μπορεί να προκύψουν μεγαλύτερες αυξήσεις, που σημαίνει ότι η προσωπική διαφορά θα σβήσει πιο γρήγορα για πολλούς συνταξιούχους.
Συντάξεις: Τι αλλάζει στον υπολογισμό συντάξεων το 2025
Από το 2025 οι νέοι συνταξιούχοι θα παίρνουν μεγαλύτερη ανταποδοτική σύνταξη σε σύγκριση με όσους αποχωρούν ως το 2024.
Ο λόγος είναι επειδή οι συντάξιμες αποδοχές τους δεν θα αναπροσαρμόζονται με βάση το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ), όπως ισχύει για όσους θα αποχωρήσουν ως και το 2024, αλλά με βάση το Δείκτη Μεταβολής Μισθών για το σύνολο της οικονομίας. Αυτό σημαίνει ότι αν ο μέσος όρος των αυξήσεων στους μισθούς όλων των εργαζομένων το έτος 2024 είναι 5%, τότε οι συντάξιμες αποδοχές όσων αποχωρήσουν με σύνταξη το 2025 θα αυξηθούν κατά 5%.
Ετσι, οι συντάξιμες αποδοχές των ετών 2002-2024 θα αυξάνονται με βάση τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή κάθε έτους, ενώ από το 2025 θα αυξάνονται με τον μέσο όρο της αύξησης μισθών σε όλη την οικονομία.
Δεδομένου ότι στο πρόγραμμά της η Νέα Δημοκρατία δεσμεύεται για αυξήσεις της τάξης του 25% από το 2024 ως το 2027, προκύπτει ότι αυτές οι αυξήσεις θα περάσουν και στις συντάξιμες αποδοχές όσων θα αρχίσουν να βγαίνουν στη σύνταξη από το 2025 και μετά.
Με το σημερινό σύστημα υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών οι ασφαλισμένοι κερδίζουν μόνον τις χρονιές που ο πληθωρισμός είναι υψηλός. Με εξαίρεση το 2022, που ο πληθωρισμός ήταν στο 9,9%, καμία από τις προηγούμενες χρονιές δεν πέρασε το 3%. Με την αλλαγή όμως που θα ισχύσει από το 2025, οι ασφαλισμένοι που θα βγουν στα έτη 2025-2028 θα πάρουν μεγαλύτερη ανταποδοτική σύνταξη, καθώς θα υπολογιστεί με μισθούς αυξημένους κατά 5% κάθε έτος.
Συντάξεις: ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ
Από τους συνταξιούχους με προσωπική διαφορά κερδισμένοι είναι όσοι κατάφεραν να σβήσουν ένα μεγάλο μέρος της από τον επανυπολογισμό σύνταξης που είχαν με το νόμο Βρούτση για πάνω από τα 30 έτη ασφάλισης. Με την αύξηση 7,75% που πήραν το 2023 μείωσαν κι άλλο τη διαφορά, οπότε από το 2024 έρχονται και οι καθαρές αυξήσεις στην τσέπη. Στην κατηγορία αυτή ανά Ταμείο ανήκουν οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ, του ΕΤΑΑ με 38, 39 και με 40 έτη, των Ταμείων ΔΕΚΟ και τραπεζών, των Ταμείων Τύπου και ΜΜΕ κ.λπ.
Συντάξεις: ΧΑΜΕΝΟΙ
Στους χαμένους που θα αργήσουν να δουν πραγματικές αυξήσεις ανήκουν πρωτίστως οι συνταξιούχοι με μεγάλες προσωπικές διαφορές, οι οποίοι παρά τον επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση εξακολουθούν και έχουν ακόμη σημαντικό ποσό ως υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν
οι συνταξιούχοι του ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ με 30 έτη και άνω, καθώς έχουν προσωπικές διαφορές που φτάνουν και τα 400 ευρώ και θα χρειαστεί να παίρνουν για αρκετά χρόνια το επίδομα προσωπικής διαφοράς, για να μη μένουν χωρίς καθόλου αύξηση.
Παραδείγματα
Συνταξιούχος με 35 έτη, που με την αύξηση 7,75% για το 2023 παίρνει εθνική και ανταποδοτική σύνταξη 1.067 ευρώ και έχει υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 91 ευρώ, λαμβάνει συνολικά 1.158 ευρώ.
Το 2024, η σύνταξη θα αυξηθεί κατά 3,9% και θα διαμορφωθεί στα 1.108 ευρώ, με υπόλοιπο διαφοράς 50 ευρώ (σύνολο 1.158 ευρώ). Το 2025, με αύξηση 3,2%, η σύνταξη θα διαμορφωθεί σε 1.144 ευρώ, με υπόλοιπο διαφοράς στα 14 ευρώ, ενώ το 2026, με αύξηση 3%, η προσωπική διαφορά θα μηδενιστεί και ο συνταξιούχος θα έχει κέρδος 20 ευρώ, με τη σύνταξη στα 1.178 ευρώ.
Το 2027, με αύξηση 2,55%, η σύνταξή του θα είναι 1.208 ευρώ. Από το 2024 ως το 2027 η σύνταξή του θα έχει πάρει αυξήσεις ύψους 141 ευρώ, εκ των οποίων τα 91 ευρώ θα συμψηφιστούν με την προσωπική διαφορά, που μηδενίζεται το 2026.
Συνταξιούχος με 38 έτη, που με την αύξηση 7,75% για το 2023 παίρνει εθνική και ανταποδοτική σύνταξη 1.198 ευρώ και έχει υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 37 ευρώ, λαμβάνει συνολικά 1.235 ευρώ. Το 2024, η σύνταξη θα αυξηθεί κατά 3,9% και θα διαμορφωθεί στα 1.245 ευρώ, που σημαίνει ότι μηδενίζει την προσωπική διαφορά και του μένει καθαρή αύξηση 10 ευρώ (από τα 1.235 στα 1.245 ευρώ). Ως το 2027 θα έχει πάρει συνολική αύξηση 159 ευρώ, με τη σύνταξη στα 1.357 ευρώ.
Συνταξιούχος με 40 έτη, που με την αύξηση 7,75% για το 2023 παίρνει εθνική και ανταποδοτική σύνταξη 1.216 ευρώ και έχει υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 14 ευρώ, λαμβάνει συνολικά 1.230 ευρώ. Από το 2024 θα αρχίσει να παίρνει καθαρές αυξήσεις και ως το 2027 το κέρδος του θα είναι 161 ευρώ, με τη σύνταξη στα 1.378 ευρώ
