Πράσο: Κερδίζει επάξια μια θέση στη διατροφή μας
Περιγραφή:
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι ALLIUM porrum (Άλλιο το πράσο). Ανήκει στην οικογένεια των Λιλιϊδών.
Είναι λαχανικό γνωστό σε όλους. Είναι διετής πόα. Τα φύλλα του είναι εδώδιμα. Τα άνθη του βγαίνουν το δεύτερο χρόνο πάνω σε ανθοφόρο στέλεχος, σε ταξιανθία σκιάδιο, όμοιο με του κρεμμυδιού. Καλλιεργείται στους κήπους.
Ιστορικά στοιχεία:
Λαχανικό γνωστό από την αρχαιότητα. Η καλλιέργεια του αναφέρεται από το 3200 π.κ.χ. στην 1η Δυναστεία της Αιγύπτου. Οι αρχαίοι Έλληνες και οι αρχαίοι Ρωμαίοι το έτρωγαν υπερβολικά. Τους ήταν μάλιστα γνωστές δύο ποικιλίες του φυτού. Το κεφαλωτόν (porrum capitatum) που έτρωγαν τον βολβό του (κυρίως οι πλούσιοι) και η γηθυλλίς (porrum activum) τα φύλλα της οποίας τα έτρωγαν οι φτωχότερες τάξεις.
Η μαλακτική ιδιότητα του πράσου ήταν γνωστή και στον Αριστοτέλη, ο οποίος το επαινούσε ως ευφωνικό. Από τον Πλίνιο έγινε γνωστό, όταν ο Νέρων έκανε συχνή χρήση πράσων με λάδι, για να καλυτερεύει την φωνή του. Μερικές μέρες τον μήνα μάλιστα, έτρωγε μόνο πράσο με λάδι, χωρίς ψωμί. Το συνιστούσαν κατά της βραχνάδας σε συνδυασμό με γογγύλια.
Παλιότερα έκαναν ένα σιρόπι ενάντια στην φυματίωση. Στα χωριά το έβραζαν και έπιναν το ζουμί του σαν διουρητικό φάρμακο. Οι τραγουδιστές, οι ψάλτες και οι ρήτορες το χρησιμοποιούσαν πολύ γιατί πίστευαν ότι έκανε καλό στη φωνή τους.
Τα σπέρματα του πράσου κοπανισμένα σε έγχυμα μέσα σε άσπρο κρασί τα χρησιμοποιούσαν σαν διουρητικά και για την θεραπεία της ψαμμιάσεως.
Εξωτερικά χρησιμοποιούσαν τον χυλό του πράσου, μαζί με γάλα ή ροδέλαιο, κατά της ωταλγίας και των εμβοών των ώτων, σε ενσταλάξεις στον έξω ακουστικό πόρο. Ψημένα τα πράσα σε τηγάνι με ξίδι τα συνιστούσαν ως κατάπλασμα στους πλευριτικούς. Το ίδιο κατάπλασμα το χρησιμοποιούσαν εξωτερικά για πόνους του λαιμού.
Ψημένα μέσα σε φύλλο λαχανίδας, τα τοποθετούσαν ως κατάπλασμα για την θεραπεία των παρωνυχίδων, των δοθιηνών και των εγκαυμάτων, ακόμα δε και των αιμορροΐδων. Τα πράσα τα χρησιμοποιούσαν ακόμη και ως αντίδοτο σε δηλητηριάσεις μανιταριών.
Στην κινέζικη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιείται εσωτερικά υπό μορφή εγχύματος από το φρέσκο φυτό, για τα πρώτα στάδια του κρυολογήματος και στην καταρροή συνοδευμένη με μολύνσεις του αναπνευστικού συστήματος.
Στην Κρήτη το βότανο το αποκαλούν κεντανέ. (τα καλλιεργούμενα κοινά πράσα της αγοράς), αμπελόπρασο ή πράσο. ΄Ήταν δημοφιλές εορταστικό φαΐ το οποίο έφτιαχναν μαζί με σύγκλινα. Παλιότερα οι γυναίκες έβγαιναν στο «πρασολόημα». Μάζευαν τα πράσα και τα έφερναν σε «απυροτσούβαλα» (μικρά τσουβάλια από θειάφι). Τα πράσα τα χρησιμοποιούσαν για εγκαθίσματα στους δύσκολους τοκετούς, από τις πρακτικές μαίες «για να πέσει το λευτέρι» (ο πλακούς).
Συστατικά-χαρακτήρας:
Όλο το φυτό, αλλά πολύ περισσότερο ο βολβός, έχει ιδιαίτερη οσμή και γεύση γλυκίζουσα. Περιέχει νερό 88%, πρωτεΐνες 2,5%, αζωτούχες και λιπαρές ουσίες, υδατάνθρακες, 1,5% ανόργανα άλατα ασβεστίου, φωσφόρου και καλίου, βιταμίνες Α,Β και C, κυτταρίνη και θειοαζωτούχο αιθέριο έλαιο. Περιέχει τις δραστικές ουσίες μεθυλαλλιίνη και κυκλοαλλιίνη.
Το πράσο είναι πλούσιο σε:
Αντιοξειδωτικά και φλαβονοειδή. Τα αντιοξειδωτικά και τα φλαβονοειδή ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού και δρουν ευεργετικά στη λειτουργία ορισμένων οργάνων. Πιο συγκεκριμένα, στο συκώτι, στο έντερο και στο ουροποιητικό σύστημα, ενώ και το ανοσοποιητικό δείχνει να ωφελείται από τη δράση του. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει το πράσο έχουν επίσης ισχυρή αντικαρκινική δράση.
Βιταμίνη Α, φυλλικό οξύ, θειαμίνη (Β1) και νιασίνη (Β3). Οι ουσίες αυτές είναι απαραίτητες για τη σύνθεση του DNA και τη διαίρεση των κυττάρων. Επιπλέον, έχουν υψηλή αντιοξειδωτική δράση και χαρίζουν στον οργανισμό υγεία. Η κατανάλωση του πράσου μειώνει αισθητά τις πιθανότητες να αναπτύξει κάποιος καρκίνο στο παχύ έντερο και στον προστάτη, ενώ και το ουροποιητικό σύστημα προστατεύεται σημαντικά.
Βιταμίνη C, Βιταμίνη E και Βιταμίνη K. Οι βιταμίνες αυτές εξασφαλίζουν την υγεία και τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ η βιταμίνη C έχει την επιπλέον ιδιότητα να καταστρέφει τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες. Η κατανάλωση πράσου βοηθά επίσης στην καλύτερη υγεία του δέρματος τόσο του προσώπου όσο και ολόκληρου του σώματος.
Κάλιο, ασβέστιο, σελήνιο, μαγνήσιο. Όλες αυτές οι ουσίες είναι απαραίτητες για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού και την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος και των οστών του σώματος. Το πράσο παρέχει έναν καλό συνδυασμό όλων αυτών των ουσιών συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανάπτυξη ενός ατόμου από την αρχή κιόλας της ζωής του.
Έχει χαμηλή θερμιδική αξία. Τα πράσα προσδίδουν πολύ λίγες θερμίδες στον οργανισμό μας. Για την ακρίβεια, έχουν μόλις 64 θερμίδες ανά 100γρ. Τα κοτσάνια των πράσων έχουν σημαντικές ποσότητες φυτικών ινών.
Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή:
Ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι τον Αύγουστο. Χρησιμοποιούνται τα φύλλα του, ιδίως τα νέα, καθώς και τα λεπτά του τμήματα. Συλλέγεται Καλοκαίρι και Φθινόπωρο.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:
Είναι βότανο διουρητικό και έχει αξιόλογη δράση σε πάσχοντες από προβλήματα νεφρών, τους αρτηριοσκληρωτικούς, καρδιοπαθείς, λιθιασικούς, τους πάσχοντες από ισχουρία και υδρωπικία. Είναι ακόμη ελαφρά καθαρτικό. Συνίσταται κατά του αρθριτισμού.
Είναι δροσιστικό και χωνευτικό. Λόγω του φωσφορικού οξέως που περιέχει συνίσταται κατά της υπερκόπωσης, της πρόωρης ανάπτυξης, της ραχίτιδας, της φυματίωσης, κατά την περίοδο του θηλασμού κ.α. Το θειοαζωτούχο αιθέριο έλαιο που περιέχει δρα κατά των πνευμονικών νοσημάτων.
Το πράσο περιέχει ένα ιδιαίτερο γλίσχρασμα το οποίο θεραπεύει φαρυγγίτιδες, λαρυγγίτιδες, τραγχειοβρογχίτιδες, οξείες και χρόνιες, σαν ειδικό μαλακτικό και αποχρεμπτικό. Ωφελεί στο βήχα, τη χρόνια και οξεία βρογχίτιδα.
Είναι ορεκτικό, καθαρίζει το αίμα και καταπολεμά τα παράσιτα του εντέρου. Βοηθά στη δυσκοιλιότητα. Μια ολιγοήμερη δίαιτα με πράσα σταματά τη διάρροια και ωφελεί όσους πάσχουν από δερματικές παθήσεις, εκζέματα και ψωρίαση.
Έχει αντιμικροβιακή και αντιμυκητιασική δράση. Το πράσο περιέχει φυτικές ίνες. Οι αντιοξειδωτικές ενώσεις του μετατρέπονται σε αλλισίνη. Η ουσία αυτή βοηθά τον οργανισμό να αντιμετωπίσει μικρόβια, βακτήρια και ιούς. Επίσης, μειώνει το επίπεδο της χοληστερόλης.
Έχει καρδιοπροστατευτική δράση. Η ίδια ουσία που αναφέρθηκε παραπάνω, δηλαδή η αλλισίνη βελτιώνει τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, περιορίζει την υπέρταση, απομακρύνει τον κίνδυνο πρόκλησης θρόμβων, αλλά και τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Την ίδια και μεγαλύτερη δράση έχει και η παρακάτω ουσία Το ισχυρότερο αντιοξειδωτικό παγκοσμίως: Καθαρίζει το σώμα σε λίγες μόνο ώρες, Βελτιώνει την υγεία σε όλα τα επίπεδα
Προλαμβάνει την αναιμία. Το πράσο έχει υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο. Αυτό σημαίνει ότι προλαμβάνει, αλλά και αντιμετωπίζει τις διαταραχές του αίματος όπως την αναιμία.
Είναι διουρητικό και δρα κατά της κυτταρίτιδας. Από την εποχή του Ιπποκράτη κιόλας, το πράσο θεωρούνταν ευεργετικό για τη σωστή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος, ενώ ταυτόχρονα, είναι αποτελεσματικό κατά του οιδήματος των άκρων. Καταπολεμά την κατακράτηση υγρών, το αίσθημα κόπωσης και την όψη φλοιού πορτοκαλιού (κυτταρίτιδα) στο σώμα των γυναικών.
Πώς να χρησιμοποιήσετε το πράσο:
Λοσιόν από το χυμό του πράσου βοηθά για να ομορφύνει το πρόσωπο και να φύγει η ερυθρότητα και τα σπυράκια καθώς ανακουφίζει και τα τσιμπήματα από τα κουνούπια.
Έχει καταπραϋντική δράση για τις φουσκάλες, το πρήξιμο των αρθρώσεων, τα έλκη και τη στηθάγχη.
Το σιρόπι του βοηθά στην απώλεια της φωνής, το βήχα, τη βραχνάδα, την τραχειίτιδα και τη φαρυγγίτιδα.
Ο ζωμός του πράσου πίνεται ως τσάι για τη διουρητική δράση του. Η τακτική κατανάλωση του ζωμού αυτού διατηρεί την ομορφιά του προσώπου και αποτρέπει την πρόωρη γήρανση του δέρματος
.
Για τις καούρες και τις ξινίλες του στομάχου, το έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου και τις φλεγμονές του πεπτικού συστήματος, συνίσταται να τρώμε τρυφερά φύλλα πράσου κάθε πρωί.
Ο χυμός του πράσου το πρωί αποτοξινώνει τον οργανισμό, ωφελεί το κυκλοφοριακό σύστημα και βοηθά στην αποτοξίνωση των καπνιστών
Συνδυάστε το αφέψημα του πράσου με λίγο μέλι κατά των φλεγμονών των αεραγωγών.
Βράστε τα φύλλα του πράσου και εφαρμόστε το κατάπλασμα ζεστό.
Αν έχετε καστανά μαλλιά, βάλτε λίγη ποσότητα από το αφέψημα στα μαλλιά σας. Δίνει μια εκπληκτική απόχρωση στα μαλλιά.
Παρασκευή και δοσολογία:
Στις πιο πολλές φορές το πράσο το χρησιμοποιούμε φρέσκο. Ευεργετική δράση όμως έχει και μαγειρεμένο.
Προφυλάξεις:
Δεν έχουν αναφερθεί παρενέργειες
Εν τέλει, το πράσο είναι ένα πολύ ευεργετικό τρόφιμο για τον οργανισμό μας και συμβάλλει σημαντικά στην υγιή ανάπτυξή του. Είναι σημαντικό να το εντάξουμε στη διατροφή μας είτε μαγειρεμένο είτε ωμό στη σαλάτα, ώστε να επωφεληθούμε από τις ιδιότητες που η φύση του χάρισε.
