oδηγίες χρήσης βοτάνων- συμβουλές
ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ
Τα βότανα έχουν πολλούς τρόπους χρήσης. Τα απλά και συνηθισμένα βότανα, που συνήθως έχουμε στα σπίτια μας, χρησιμοποιούνται κυρίως σαν αφεψήματα.
Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι για να φτιάξουμε αποτελεσματικά και κυρίως θεραπευτικά ροφήματα:
ΕΓΧΥΜΑ: Είναι ο καλύτερος τρόπος για να πάρουμε δυνατά ροφήματα από βότανα από τα οποία χρησιμοποιούμε τα άνθη ή τα φύλλα ή γενικά μαλακά μέρη του φυτού, που είναι συνήθως και ιδιαίτερα αρωματικά.
Βάζουμε να βράσει νερό, και μόλις έρθει σε θερμοκρασία βρασμού το κλείνουμε και ρίχνουμε μέσα την κατάλληλη ποσότητα βότανου. Συνήθως υπολογίζουμε ποσότητα βοτάνων όσο πιάνουμε με τρία δάχτυλα του χεριού μας (ή δύο κουταλάκια του γλυκού), για κάθε φλυτζάνι. Αφήνουμε τα βότανα στο βραστό νερό για 10 ως 20 λεπτά και μετά το σουρώνουμε και το πίνουμε.
ΑΦΕΨΗΜΑ: Αυτός ο τρόπος είναι καλύτερος για σκληρότερα μέρη των φυτών, δηλαδή ρίζες, σκληροί βλαστοί ή καρποί. Βάζουμε νερό να βράσει. Μόλις αρχίσει ο βρασμός ρίχνουμε μέσα το βότανο και αφήνουμε να βράζουν για 5 ως 10 λεπτά. Το κατεβάζουμε από τη φωτιά, το σουρώνουμε και το πίνουμε.
Μπορούμε όμως να χρησιμοποιήσουμε τα βότανα και με άλλους τρόπους.
ΒΑΜΜΑ: Είναι διαλύματα με βότανα διατηρημένα σε μείγμα από οινόπνευμα ή αλκοολούχο ποτό (π.χ. βότκα) και νερό. Η αναλογία βοτάνου προς το υγρό πρέπει να είναι περίπου 1 προς 5. Βάζουμε το μείγμα σε ερμητικά κλειστό γυάλινο δοχείο, σε ζεστό μέρος, για 14 μέρες. Μετά το στραγγίζουμε και το αποθηκεύουμε σε σκούρα μπουκάλια, καλά κλεισμένα.
Το βάμμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί αδιάλυτο ή διαλυμένο σε νερό, να προστεθεί σε ροφήματα ή για εξωτερική χρήση σε κομπρέσες, στο λουτρό κλπ. Ακόμη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή αλοιφών με κερί μέλισσας ή άλλα έλαια.
ΚΑΤΑΠΛΑΣΜΑ (ΚΟΜΠΡΕΣΑ): Βοηθάει το σώμα να απορροφήσει από το δέρμα τα συστατικά του βοτάνου. Φτιάχνουμε διάλυμα του βοτάνου με τον τρόπο του εγχύματος ή του αφεψήματος (ανάλογα με το βότανο), βουτάμε σ’ αυτό μια κομπρέσα και την τοποθετούμε στο μέρος που πάσχει. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα βρασμένα βότανα, χωρίς να τα στραγγίσουμε, αλλά βάζοντας τα σε γάζα, για να δημιουργήσουμε ένα κατάπλασμα. Ακόμη μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το βάμμα που ήδη έχουμε, διαλυμένο σε νερό, στο οποίο βουτάμε κομπρέσες.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
– Τα βότανα πρέπει να φυλάσσονται σε μέρος σκιερό, σε γυάλινα αλλά σκουρόχρωμα δοχεία, μακριά από τον ήλιο, τις υψηλές θερμοκρασίες και την υγρασία.
– Προμηθευόμαστε όση ποσότητα νομίζουμε ότι μπορεί να καταναλωθεί μέσα σε ένα χρόνο το πολύ, γιατί μετά χάνουν την δραστικότητα τους.
– Δεν είναι καλό να πίνουμε πολλά ροφήματα την ημέρα. Η κατάχρηση μπορεί να οδηγήσει σε δυσάρεστες συνέπειες, συχνά αντίθετες από το ζητούμενο κάθε βοτάνου
– Καλό είναι να μην ανακατεύουμε πολλά βότανα μαζί, εκτός αν έχουμε ιδιαίτερες γνώσεις ή ακολουθούμε συμβουλές κάποιου ειδικού. Αλλιώς ας επιλέγουμε ένα ή δύο το πολύ βότανα, ανάλογα με τις προτιμήσεις μας αλλά και την αντίδραση του οργανισμού μας σε κάθε ένα απ’ αυτά.
– Είτε κάνουμε έγχυμα είτε αφέψημα, πάντα τα βότανα τα προσθέτουμε αφού πάρει βράση το νερό, ώστε να διασπαστούν τα τοιχώματα των φύλλων και να εγχυθούν τα ωφέλιμα συστατικά.
– Το έγχυμα χρειάζεται τουλάχιστον 10 λεπτά για να γίνει, αλλά καλό είναι να παρακολουθούμε και το χρώμα του νερού. Αφαιρούμε τα βότανα από το νερό όταν αυτό έχει πάρει το κατάλληλο χρώμα. Δεν τα αφήνουμε περισσότερο, γιατί τότε καταστρέφονται τα πολύτιμα συστατικά.
– Το ρόφημα των βοτάνων καλό είναι να καταναλώνεται αμέσως μόλις η θερμοκρασία του είναι ανεκτή από μας. Όσο περισσότερο παραμένει αποδυναμώνεται. Ωστόσο, τα εγχύματα μπορούν να καταναλωθούν και αργότερα, αρκεί να διατηρηθούν στο ψυγείο. Τα αφεψήματα πρέπει να καταναλωθούν μέσα σε 12 ώρες το πολύ, γιατί μετά χάνουν τις ιδιότητες τους. Σε κάθε περίπτωση πάντως, πρέπει να διατηρούνται καλά κλεισμένα, για να αποφευχθεί η οξείδωση.
– Να αποφεύγουμε την προσθήκη ζάχαρης, γιατί εξουδετερώνει την αντιοξειδωτική δράση του αφεψήματος. Αντίθετα, την αυξάνει η χρήση του μελιού.
– Το λεμόνι αυξάνει την αντιοξειδωτική δράση περίπου κατά 45%, οπότε άφοβα μπορούμε να προσθέτουμε όσο μας ευχαριστεί.
– Το γάλα, αν και δίνει θρεπτικές ουσίες, ας αποφεύγεται γιατί υποβαθμίζει το αφέψημα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΗΓΕΣ
– 200 ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ, Γκόλιου Ρούλα, εκδόσεις Μαλλιάρης.
– Ο ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΒΟΤΑΝΑ, Θανασούλια Βούλα, Εκδόσεις Αγγελάκη.
