Γαϊδουράγκαθο,
κουφάγκαθο,
αγκάθι αλλά και αγκάβατος και «Σίλλυβο» για όλους εμάς εδώ στην Ελλάδα αλλά και
Milk thistle,
Mary’s thistle,
blessed milk thistle,
holy thistle,
lady’s thistle,
Silybe de Marie και
Chardon-Marie σε διάφορα άλλα μέρη του πλανήτη.
Με τις χαρακτηριστικές άσπρες λωρίδες κατά μήκος των νεύρων των φύλλων του που του έδωσαν το όνομα “Milk thistle”.
Στη Γερμανία το βότανο περιγράφεται ως θρησκευτικό σύμβολο και οι άσπρες κηλίδες αναφέρονται ως σταγόνες του γάλακτος της Παρθένου Μαρίας, οι οποίες στάλαξαν εκεί όταν η Παναγία -σύμφωνα με την παράδοση-στην περιπλάνησή της στην έρημο έψαχνε ένα μέρος να θηλάσει το Χριστό και
το μόνο καταφύγιο που βρήκε ήταν ένα μέρος γεμάτο με γαϊδουράγκαθα.
Αλλωστε και το όνομα “marianum” δείχνει την συμβολική σχέση του φυτού με την Παναγία.
Τέλος η ονομασία “Silybum” δόθηκε από τον Διοσκουρίδη για να περιγράψει έναν αριθμό βρώσιμων φυτών με αγκαθωτά φύλλα, αλλά σήμερα έχει επικρατήσει το Silybum marianume ως βοτανικό διωνυμικό όνομα του γαιδουράγκαθου.
Το γαϊδουράγκαθο λοιπόν, το οποίο το τρώνε τα γαϊδουράκια χωρίς να πληγώνονται από τα αγκάθια του, είναι
μιά μονοετής ή διετής αγκαθωτή πόα, ύψους έως 1,5 μέτρα και ανήκει στην οικογένεια Asteraceae.
Το ώριμο βότανο έχει μεγάλα έντονα μωβ λουλούδια και μία πληθώρα από αγκάθια.
Οι καρποί- οι οποίοι αποτελούν και τη δρόγη του φυτού-έχουν σκληρό περίβλημα και είναι 6-8mm σε μήκος,
γυαλιστεροί,
μαύροι με γκρίζες κηλίδες.
Η κεφαλή τους αποτελείται από μικρά άσπρα τριχίδια, τα οποία είναι ενωμένα χαμηλά σε ένα δαχτυλίδι.
Το φυτό έχει φύλλα όλο το χρόνο και ανθίζει συνήθως από τον Ιούλιο μέχρι τον Αύγουστο, ενώ οι καρποί ωριμάζουν από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο.
Η συλλογή τους γίνεται την περίοδο μετά την ωρίμανσή τους.
Του αρέσει ο ήλιος, δεν αγαπάει καθόλου τη σκιά και χρειάζεται ξηρό έδαφος.
Μπορεί να αντέξει δυνατούς ανέμους αλλά όχι έκθεση σε θαλασσινό νερό.
Το γαϊδουράγκαθο είναι βότανο που βρίσκεται κυρίως στις άκρες των δρόμων, σε μέρη ακαλλιέργητα αλλά μπορεί να το συναντήσουμε και σε καλλιεργημένα εδάφη.
Απαντάται κυρίως στην περιοχή της Μεσογείου και στην νοτιοδυτική Ευρώπη.
Καλλιεργείται ως καλλωπιστικό φυτό και είναι αυτοφυές σε ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης.
Είναι επίσης αυτοφυές στη βόρεια Αφρική, ενώ στη Γερμανία είναι προστατευόμενο είδος – η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός γαϊδουράγκαθου, από το οποίο παράγεται εκχύλισμα συμπυκνωμένης silymarin.
Επίσης καλλιεργείται για ιατρικούς σκοπούς κυρίως στην βόρεια Αφρική και στη νότια Αμερική.
Στη χώρα μας, είναι ένα κοινό φυτό και απαντάται σε άγονα ή καλλιεργούμενα εδάφη με χαμηλό υψόμετρο.
Είναι γνωστό από την αρχαιότητα για τη θεραπευτική του δράση και έχει χρησιμοποιηθεί από αρχαίους γιατρούς και βοτανολόγους για τη θεραπεία της χοληδόχου κύστεως,
τη θεραπεία πολλών παθήσεων του ήπατος, αλλά και για την προστασία του οργανισμού από μια ποικιλία δηλητηρίων και τοξινών.
Επίσης το χρησιμοποιούσαν σε δαγκώματα φιδιών,
σε τσιμπήματα εντόμων,
σε δηλητηρίαση από δηλητηριώδη μανιτάρια.
Το πρωτοσυναντάμε στο Θεόφραστο κατά τον 4ο αιώνας π.Χ, ο οποίος περίγραψε το φυτό με το όνομα “Πτέρνιξ”, ενώ
η επόμενη αναφορά είναι από το Διοσκουρίδη στο σύγγραμά του “Περί Ύλης Ιατρικής”.
Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος έγραψε ότι η ανάμιξη του χυμού του φυτού με μέλι μας δίνει ένα ίαμα ευεργετικό για τη χολή.
Το ξανασυναντάμε κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα, όπου η χρήση του αναφέρεται συστηματικά σε όλες τις σημαντικές ιατρικές αναφορές βοτάνων.
Στο τέλος δε του 16ου αιώνα, ο Άγγλος βοτανολόγος Nicholas Culpeper ανέφερε ότι είναι ένα εξαιρετικό φάρμακο για αποφράξεις της χολής και του σπλήνα και πως το έγχυμα από τη φρέσκια ρίζα και τα σπέρματα του θεραπεύει τον ίκτερο και συμβάλλει στην αποβολή της πέτρας από τη χολή.
Στο πέρασμα του χρόνου ξανασυναντάμε το γαϊδουράγκαθο στις αρχές του 20ου αιώνα, όπου και χρησιμοποιείται το εκχύλισμα του βοτάνου:
-. για την ηπατική συμφόρηση
-. για τους κιρσούς
-. για τις διαταραχές της εμμήνου ρύσεως
-. για τα προβλήματα του σπλήνα και
-. για τα προβλήματα των νεφρών
Από κει και πέρα το ιατρικό ενδιαφέρον μειώθηκε μέχρι τη δεκαετία του 1960, όταν ερευνητικές μελέτες –κυρίως στη Γερμανία – ξαναέφεραν στην επιφάνεια το Silybum marianum και άρχισε να μελετάται η δράση του και τα συστατικά του.
Mετά το 1960 οι έρευνες για το γαϊδουράγκαθο συνεχίστηκαν αμείωτες όπως και το ενδιαφέρον του κόσμου.
Σύμφωνα με μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε Ηπατολογική Κλινική της Αμερικής- το 1998- το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο μη συνταγογραφούμενο “εναλλακτικό” φάρμακο για τη θεραπεία των ηπατικών ασθενειών ήταν το Silybum marianum.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Γερμανία η αγορά της silymarin -του σκευάσματος από το εκχύλισμα του φυτού Silybum marianum –βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα, ενώ το
επονομαζόμενο milk thistle είναι ένα από τα πιο διαδομένα, μαζί με το υπερικό, βοτανοθεραπευτικά σκευάσματα που πωλούνται στην αγορά των Η.Π.Α.
Σήμερα είναι το πιο μελετημένο βότανο για τη θεραπεία ηπατοπαθειών με πάνω από 450 δημοσιεύσεις.
Μελετάται η επίδρασή του στην αντιμετώπιση της οξείας και χρόνιας ηπατικής πάθησης,
η επίδρασή του στην πρόληψη του τοξικού τραύματος του ήπατος και γενικότερα μελετώνται οι ισχυρότατες ηπατοπροστατευτικές του ιδιότητες και δράσεις.
Έτσι οι ώριμοι καρποί του Silybum marianum σήμερα χορηγούνται ως συμπληρωματική θεραπεία σε περιπτώσεις:
-. χρόνιας φλεγμονώδους ηπατικής ασθένειας
-. βλαβών του ήπατος που προήλθαν από χρόνια χρήση κάποιων φαρμάκων.
-. ηπατικής κίρρωσης – το γαϊδουράγκαθο συχνά προτείνεται ως θεραπεία για την αλκοολική ηπατίτιδα και την αλκοολική κίρρωση, και οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι το γαϊδουράγκαθο βελτιώνει τη λειτουργία του ήπατος και αυξάνει την επιβίωση σε άτομα με κίρρωση ή χρόνια ηπατίτιδα.
-. ηπατίτιδας χρονίας
-. ηπατίτιδας οξείας
-. ιογενούς ηπατίτιδας – το γαϊδουράγκαθο χρησιμοποιείται ευρέως στη θεραπεία της ιογενούς ηπατίτιδας, ιδιαίτερα της ηπατίτιδας C.
Σε μια μελέτη 16 ασθενών που δεν ανταποκρίθηκαν στη προτεινόμενη φαρμακευτική θεραπεία , το γαϊδουράγκαθο μείωσε σημαντικά το ιικό φορτίο της ηπατίτιδας C.
Σε 7 από τα άτομα ο ιός μειώθηκε σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα μετά από 14 ημέρες θεραπείας.
-. φαρμακογενούς/τοξικογενούς ηπατοτοξικότητας – το γαϊδουράγκαθο είναι το ισχυρότερο αντίδοτο σε δηλητηριάσεις από το δηλητηριώδες μανιτάρι Amanita muscaria και άλλες τοξίνες του περιβάλλοντος – Με βάση την παραδοσιακή χρήση, το γαϊδουράγκαθο έχει χρησιμοποιηθεί ως αντίδοτο έκτακτης ανάγκης για τη δηλητηρίαση από το μανιτάρι του θανάτου– Amanita phalloides.
Μελέτες σε ζώα έχουν βρει ότι το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου εξουδετερώνει πλήρως τις τοξικές επιδράσεις του μανιταριού όταν χορηγείται εντός 10 λεπτών από την κατάποση.
Εάν χορηγηθεί εντός 24 ωρών, μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ηπατικής βλάβης και θανάτου.
Σε μια μελέτη που διεξήχθη σε 250 άτομα προσβεβλημένα από Amanita muscaria, αναφέρθηκαν 46 θάνατοι στην ομάδα που δεν έλαβε θεραπεία.
Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε κανένας θάνατος στην ομάδα που αποτελείται από 16 άτομα που έλαβαν silybin.
Περισσότερες ιδιότητες του γαιδουράγκαθου
Όπως είδαμε τα περισσότερα τεκμηριωμένα δεδομένα για το Silybum marianum αφορούν διαταραχές του ήπατος και τα συμπεράσματα σχεδόν όλων των μελετών δείχνουν πως η ηπατοπροστατευτική του δράση είναι μοναδική και δρα με διαφορετικούς τρόπους, όπως μέσω των ισχυρών αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών δράσεων του,
της ικανότητάς του να ελέγχει τη διαπερατότητα της ηπατικής κυτταρικής μεμβράνης, έτσι ώστε να αποτρέπει τη διείσδυση τοξινών,
της ικανότητά του να αναστέλλει χρόνιες διαταραχές, οι οποίες οδηγούν σε κίρρωση, όπως η ίνωση,
της ισχυρής αναγεννητικής του δράσης, διεγείροντας την αναγέννηση των ηπατικών κυττάρων που είναι ήδη τραυματισμένα.
Ωστόσο, πρόσφατα, τα αποτελέσματα νέων μελετών ανέδειξαν πολλές επιπλέον ευεργετικές ιδιότητες του γαιδουράγκαθου, όπως ισχυρές νεφροπροστατευτικές,
υπολιπιδαιμικές,
αντιαθηροσκληρωτικές,
καρδιοπροστατευτικές,
αντικαρκινικές – ισχυρή προστασία έναντι του καρκίνου του προστάτη
αντινευροεκφυλιστικές – πρόληψη του Alzheimer και
υπογλυκαιμικές
Έτσι οι ώριμοι καρποί του Silybum marianum, εκτός από τις παθήσεις του συκωτιού σήμερα, χορηγούνται ως συμπληρωματική θεραπεία σε περιπτώσεις:
-. υψηλής χοληστερόλη
-. ινσουλινο-εξαρτώμενου σακχαρώδη διαβήτη
-. παθήσεων της χολής
-. κατάθλιψης
-. ψωρίασης
-. προβλημάτων δυσπεψίας
Σχεδόν όλα τα μέρη του βοτάνου-
τα άνθη,
τα φύλλα,
η ρίζα και ο μίσχος του είναι βρώσιμα.
Οι τρυφεροί ανθοφόροι βλαστοί και τα φύλλα του τρώγονται μαγειρεμένα ή ωμά, μεταξύ άλλων φυτοθρεπτικών ουσιών μας χαρίζουν και βιταμίνη C,
βιταμίνη E και βιταμίνη K, και θεωρούνται:
ηπατοπροστατευτικοί,
διουρητικοί
χολαγωγοί και
τονωτικοί
Aπό τους καρπούς του εξάγεται καλής ποιότητας λάδι, ενώ ψημένοι είναι υποκατάστατο του καφέ.
Χημική σύσταση των σπόρων του γαϊδουράγκαθου
Οι φρεσκοκομμένοι καρποί του γαϊδουράγκαθου έχουν οσμή που μοιάζει με κακάο και έχουν ελαιώδη γεύση.
Περιέχουν σε ποσοστό 15-30% λιπαρά έλαια και περίπου 20-30% πρωτεΐνες και πλήθος πολύτιμων ενώσεων όπως:
η silybin,
η silibinin A and B,
η silicristin,
η silidianin,
η apigenin,
η quercetin,
η betaine, η οποία έχει αποδεδειγμένα ηπατοπροστατευτική δράση – τη betaine τη βρίσκουμε σε υψηλές ποσότητες και στα παντζάρια
η dehydrosilybin,
η deoxysilyn cristin,
η deoxysilyn dianin, μεταξύ άλλων.
Το εκχύλισμα των σπόρων του περιέχει έως και 4% silymarin.
Η silymarin είναι ένας συνδυασμός flavonoids όπως η silibinin A and B,
η silidianin,
η sylibin, η οποία είναι η πιο αποτελεσματική αντιοξειδωτική και ηπατοπροστατευτική ουσία που υπάρχει στη silymarin
η silicristin, και dihydroxysilibin.
Άλλες flavonolignans που υπάρχουν στο εκχύλισμα αυτού του βοτάνου περιλαμβάνουν τη sylandrin,
τη silybinom,
τη silyhermin, και myristic,
palmitic, και stearic acids, τα οποία έχουν ισχυρές ηπατοπροστατευτικές ιδιότητες.
Επιπλέον, οι αποξηραμένοι σπόροι του φυτού περιέχουν έως και 20% λάδι,
χαμηλή περιεκτικότητα σε κάλιο,
μαγνήσιο και ασβέστιο και υψηλή περιεκτικότητα σε μικροστοιχεία, όπως ο σίδηρος,
ο χαλκός,
ο ψευδάργυρος,
το χρώμιο,
το στρόντιο,
το μαγγάνιο.
Ας δούμε τι είναι η silymarin και τα υπόλοιπα χημικά συστατικά του γαϊδουράγκαθου.
-. silymarin
Η silymarin είναι η πιο ισχυρή ηπατοπροστατευτική ουσία του γαϊδουράγκαθου.
Βρίσκεται στο σύνολο του βοτάνου αλλά κυρίως συγκεντρώνεται στους καρπούς και τα σπέρματά του.
H silymarin προστατεύει τα ηπατικά κύτταρα από ένα πλήθος τοξικών ουσιών όπως
η ακεταμινοφαίνη
η αιθανόλη και
η D-γαλακτοζαμίνη.
Oι μελέτες έχουν επίσης επιβεβαιώσει πως η silymarin:
–. αυξάνει την πρωτεϊνοσύνθεση των ηπατοκυττάρων– ένας αριθμός από καλά σχεδιασμένες πειραματικές μελέτες προτείνουν ότι η ισχυρότατη silymarin ασκεί τις ευεργετικές της ιδιότητες στις χρόνιες ηπατικές παθήσεις και λόγω της δράσης της κατά της ίνωσης.
-. μειώνει τη δράση των διεγερτών των όγκων
-. σταθεροποιεί τα μαστοκύτταρα
-. ρυθμίζει τις λειτουργίες του ανοσοποιητικού και
-. έχει αντιφλεγμονώδεις,
αντιοξειδωτικές,
αντιιικές – σε έρευνα η σιλυβίνη, έδειξε εκτός από
αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση και άμεση αντιική δράση σε περίπτωση ηπατίτιδας C –
και αναπλαστικές ιδιότητες– μπορεί να βοηθήσει το συκώτι να επανορθωθεί με την ανάπτυξη νέων κυττάρων.
Έχει αναφερθεί ότι η silymarin παρέχει την ηπατοπροστατευτική δράση με διαφορετικούς μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της αντιοξειδωτικής της δράσης,
της δέσμευσης των ελεύθερων ριζών,
της αύξησης της συγκέντρωσης της κυτταρικής γλουταθειόνης,
της διέγερσης της DNA πολυμεράσης*.
Η διέγερση της DNA πολυμεράσης από τη silymarin έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της σύνθεσης του ριβοσωμικού RNA και την αναδόμηση των ηπατικών κυττάρων.
Πολυάριθμες μελέτες έχουν υποδείξει σθεναρά ότι οι ηπατοπροστατευτικές επιδράσεις της silymarin οφείλονται κυρίως στην αντιοξειδωτική της δράση δεσμεύοντας τις ελεύθερες ρίζες.
Έχει επίσης προταθεί ότι η silibinin μπορεί να μειώσει τη σύνθεση τριγλυκεριδίων στο ήπαρ.
Διαφορετικοί ερευνητές προτείνουν ότι η silymarin προστατεύει τα ηπατικά κύτταρα από διαφορετικούς τύπους ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων των ιών, των χημικών ουσιών και των φυσικών τοξικών ουσιών
Μέσω όλων αυτών των μελετών των τελευταίων χρόνων, η silymarin και ειδικότερα η silibinin, απέσπασαν την προσοχή λόγω και άλλων θετικών δράσεών τους εκτός των ηπατοπροστατευτικών και
αντιοξειδωτικών τους και αυτές είναι:
-. αντικαρκινικές και αναγεννητικές ιδιότητες και δράσεις – εργαστηριακά δεδομένα δείχνουν ότι η silymarin και ιδιαίτερα η silibinin παράγουν χημειοπροστατευτικά αποτελέσματα στα επιδερμικά καρκινικά κύτταρα και κυτταροπροστατευτικές επιδράσεις στα καρκινικά κύτταρα του προστάτη και του καρκίνου του μαστού.
-. καρδιοπροστατευτικές
-. νευροπροστατευτικές
-. αντιδιαβητικές-υπογλυκαιμικές – σε μελέτη παρατηρήθηκε πως η θεραπεία με silymarin σε ασθενείς με διαβήτη τύπου ΙΙ για 4 μήνες είχε ευεργετική επίδραση στη βελτίωση του γλυκαιμικού προφίλ και παρατηρήθηκε επίσης, μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη, ειδικά σε ασθενείς με κίρρωση.
-. επίσης η silymarin έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας ή LDL χοληστερίνης
Λόγω όλων αυτών των ιδιοτήτων των βοτανοθεραπευτικών ενώσεων του γαιδουράγκαθου, έχει προταθεί και έχει αρχίσει να επεκτείνεται η χρήση του και
σε άλλα όργανα εκτός από το ήπαρ και το γαστρεντερικό σύστημα όπως:
-. στα νεφρά – πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η silymarin είναι απαραίτητη για την προστασία και άλλων οργάνων εκτός από το συκώτι και είναι τόσο σημαντική για την υγεία των νεφρών όσο και για το συκώτι.
Η silymarin συγκεντρώνεται στα νεφρικά κύτταρα και βοηθά στην αναγέννηση των κυττάρων αυξάνοντας τη σύνθεση πρωτεϊνών και νουκλεϊκών οξέων.
Έχει προταθεί ότι η silymarin αυξάνει την κυτταρική αντιγραφή κατά 30%, και σε αυτό συμβάλλουν οι δυό ισχυρές ενώσεις της, η silibinin και η silychristin.
Έχει αναφερθεί ότι η silibinin που υπάρχει στη silymarin αναστέλλει τη νεφρική βλάβη την οφειλόμενη στην τοξικότητα.
Επιπλέον, η silibinin έχει αναστείλει νεφρικές διαταραχές που προκύπτουν από την επίδραση της κυκλοσπορίνης σε εργαστηριακό ποντίκι.
Έχει αποδειχθεί ότι η silymarin συμβάλλει στην πρόληψη του πρόωρου θανάτου που προκαλείται από νεφροπάθεια σε διαβητικούς ασθενείς
και έχει ευεργετικές επιδράσεις στη διαβητική νεφροπάθεια.
-. στο πάγκρεας – προστατεύει και συμβάλλει στη θεραπεία προβλημάτων του παγκρέατος
-. στα πνευμόνια -προστατεύει από το αδενοκαρκίνωμα
-. στο δέρμα – συμβάλλει στη θεραπεία για δερματικών προβλημάτων, όπως η ψωρίαση.
Το γαϊδουράγκαθο έχει χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά για τη θεραπεία της ψωρίασης, ισχυρισμός και δράση του βοτάνου που έχει επιβεβαιωθεί σε μελέτες.
Οι δράσεις αυτές της silymarin σχετίζονται κυρίως με τις ισχυρές αντιοξειδωτικές,
αντιφλεγμονώδεις,
ηπατοπροστατευτικές και αντικαρκινογόνες ιδιότητες, οι οποίες παρεμβαίνουν σε πολλαπλές βιοχημικές οδούς και είναι η silymarin που με την ισχυρή αντιτοξική της δράση θεραπεύει τη δηλητηρίαση από το μανιτάρι Amanita phalloides, καθώς αποτελεί τη βάση για το μοναδικό αντίδοτο που υπάρχει για το δηλητήριο των Amanita.
Εκτός από την ηπατοτοξικότητα από τους μύκητες του γένους Amanita η silymarin έχει δείξει ευεργετική δράση απέναντι σε διάφορες άλλες ηπατοτοξίνες, παρεμποδίζοντας και την τοξικότητα από την παρακεταμόλη και συντελώντας στη θεραπεία της δηλητηρίασης από αιθανόλη.
Όλα αυτά συνδέονται με την ανακάλυψη πληθώρας καινούριων δράσεων της silymarin και των παραγώγων της σε μοριακό και κυτταρικό επίπεδο, όπως π.χ. η οιστρογονική τους δράση
Οι μελέτες μας παρέχουν νέες γνώσεις σχετικά με τις αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις της φυτοοιστρογόνου silibinin στην ανοσία των Τ κυττάρων, καθώς πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η silibinin ανακούφισε τη φλεγμονή και είχε ευεργετική επίδραση και στην αρθρίτιδα.-
Επίλογος
Τo γαϊδουράγκαθο -Silybum marianum- είναι ένα βότανο σχετικά ακίνδυνο με πολύ λίγες έως καθόλου ανεπιθύμητες ενέργειες.
Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, το εκχύλισμα του Silybum marianum είναι ένα ίαμα που προτιμάται για ένα πλήθος παθήσεων, λόγω της αποτελεσματικότητάς του και της μη επικινδυνότητάς του.
Έχει αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα στην αποκατάσταση της ηπατικής λειτουργίας και στην αναγέννηση των ηπατικών κυττάρων.
*Η DNA πολυμεράση είναι μια ειδική ομάδα ενζύμων που εμπλέκονται στην αναπαραγωγή DNA ζωντανών οργανισμών.
Οι γενετικές πληροφορίες μεταφέρονται από τη μία γενιά στην επόμενη γενιά λόγω της παρουσίας αυτού του ενζύμου.
Η αναπαραγωγή DNA είναι απαραίτητη για τη μετάδοση γενετικών πληροφοριών από τον γονέα στον απόγονο.
Αυτό διευκολύνεται από το ειδικό ένζυμο DNA πολυμεράση.
Η πολυμεράση DNA μπορεί να οριστεί ως ένα πανταχού παρόν ένζυμο
Κάποιες DNA πολυμεράσες έχουν επιπλέον τη δυνατότητα να διορθώνουν λάθη στο DNA που συντίθεται.
Διάφορα είδη DNA πολυμερασών χρησιμοποιούνται ευρέως στα πειράματα μοριακής βιολογίας.
Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia-botanologia.gr
Μελέτες, έρευνες, αναφορές:
https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/2156587215571116
https://www.mountsinai.org/health-library/herb/milk-thistle
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19393193/ – glutathione – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12499341/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK11896/
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0304383508002619
https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/silybum-marianum
https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/silybum-marianum
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S092666901100104X
http://journal.asu.ru/cw/article/view/4441
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17072885/
https://www.sciencedaily.com/releases/2007/11/071114111149.htm
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pmc/articles/PMC3586829/
www.biotech-asia.org
https://practicalplants.org/wiki/cirsium_vulgare/
https://www.cabi.org/isc/datasheet/13631#tosummaryOfInvasiveness
https://en.wikipedia.org/wiki/Cynareae
https://en.wikipedia.org/wiki/Thistle
https://en.wikipedia.org/wiki/Silybum_marianum
https://en.wikipedia.org/wiki/Silybum
https://en.wikipedia.org/wiki/Cirsium_vulgare
https://en.wikipedia.org/wiki/Cirsium
https://en.wikipedia.org/wiki/Onopordum_acanthium
https://en.wikipedia.org/wiki/Onopordum
https://en.wikipedia.org/wiki/Carduus_crispus
https://en.wikipedia.org/wiki/Carduus
https://en.wikipedia.org/wiki/Cynara
https://en.wikipedia.org/wiki/Cardoon
https://de.wikipedia.org/wiki/Cynara_cornigera