Social Media: Προκαλούν άσχημα όνειρα πριν από τον ύπνο;
Ο καθένας έχει τα δικά του τελετουργικά.
Κατά γενική ομολογία, τα πάντα μέχρι τώρα έδειχναν ότι οι οθόνες πριν από τον ύπνο συνδέονται με λιγότερο και πιο κακής ποιότητας ύπνο. Σίγουρα θα έχετε ακούσει για το περίφημο μπλε φως που εκπέμπουν και έχει συζητηθεί ξανά και ξανά.
Η θεωρία σχετικά με το φως που προσλαμβάνει κανείς από LED, tablets, smartphones, τηλεοράσεις κ.λπ. βασίζεται φυσικά στο κομμάτι αυτό του φάσματος του ορατού φωτός που διεγείρει περισσότερο από κάθε άλλο τον οργανισμό. Και ενώ όταν εκτίθεται στον ήλιο έχει την ίδια αντίδραση, το μπλε φως προκαλεί την αύξηση των καρδιακών παλμών και τον διατηρεί σε εγρήγορση.
Παρ’ όλα αυτά, τον Δεκέμβριο του 2020, μια ομάδα ερευνητών στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο δημοσίευσε μια εργασία στο «Current Biology», ισχυριζόμενη το αντίθετο.
Μετά από πειράματα σε ποντίκια με διαφορετικές αποχρώσεις φωτός, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το κίτρινο φως διαταράσσει τον ύπνο περισσότερο από το μπλε. Οι θερμοί τόνοι, σύμφωνα με τα πορίσματά τους, μπορούν να ξεγελάσουν τον οργανισμό έτσι ώστε να νομίζει ότι είναι μέρα.
Αυτό που μας αφορά στη χρήση είναι οι συνέπειες. Το ότι κάποιος είναι πολλές ώρες σε μια οθόνη δεν σημαίνει κάτι από μόνο του, αυτό που ενδιαφέρει είναι αν έχει συνέπειες στη ζωή του. Φαίνεται ότι η συμπεριφορά χρήσης και ό,τι έχει να κάνει με τα social media και την επικοινωνία μέσω αυτών μετατοπίζεται τις βραδινές ώρες, όταν τα παιδιά είναι πιο ελεύθερα από άλλες δραστηριότητες ή πάνε για ύπνο και στον ιδιωτικό χώρο του δωματίου τους, χωρίς τον έλεγχο των γονιών, μπορούν να ασχοληθούν με αυτά με περισσότερη ευχέρεια.
Από μελέτες προκύπτει ότι τα παιδιά κοιμούνται πια στις έντεκα και δώδεκα το βράδυ, κάτι που θεωρητικά θα έπρεπε να συμβαίνει πιο νωρίς. Δεν μιλάμε για τον εθισμένο gamer που παίζει το βράδυ, γιατί αυτός θα παίζει μέχρι τις πέντε το πρωί.
Από διάφορες μελέτες οι οποίες αφορούν παιδιά, νεαρούς ενήλικες και φοιτητές που χρησιμοποιούν τα social media πριν κοιμηθούν βγαίνει το συμπέρασμα πως τελικά με δυσκολία τους πάρει ο ύπνος.
Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει μια ένταση, μια διέγερση που αφορά και τον εγκέφαλο, γιατί ουσιαστικά παρακολουθείς κάτι και την ίδια στιγμή συμμετέχεις σε αυτό, επικοινωνείς, με αποτέλεσμα να έχουμε μια συνολικά μειωμένη διάρκεια ύπνου. Τα παιδιά αργούν να κοιμηθούν, ενώ ξυπνούν νωρίς για να πάνε στο σχολείο. Εδώ φαίνεται να παίζει ρόλο το μπλε φως. Δηλαδή οι έφηβοι που είναι εκτεθειμένοι πάνω από τέσσερις ώρες την ημέρα στο μπλε φως των κινητών κοιμούνται πιο αργά και εμφανίζουν με μεγαλύτερη συχνότητα ενδιάμεσες βραδινές αφυπνίσεις.
Μια απλή αναζήτηση στο Google με τις λέξεις «ύπνος» και «οθόνες» μπορεί να σε κάνει να νιώσεις κάτι παραπάνω από τύψεις, να σου δημιουργήσει φόβους που είναι ικανοί να σε κρατήσουν ξάγρυπνο για βδομάδες. Υπάρχουν βέβαια κάποιες μελέτες, που σίγουρα είναι λιγότερες, οι οποίες ισχυρίζονται το αντίθετο.
Έρευνα του περιοδικού «Sleep Journal», στην οποία συμμετείχαν τριάντα δύο νεαροί εθελοντές που κοιμήθηκαν σε ένα εργαστήρι ύπνου για τέσσερα βράδια, έδειξε ότι η μισάωρη έκθεση στα social media πριν από τον ύπνο δεν είχε καμία επίδραση συγκριτικά με τις ουδέτερες συνθήκες πριν από αυτόν. Οι ερευνητές εντόπισαν όμως σημαντικές βελτιώσεις τη νύχτα που οι εθελοντές άκουγαν μια μουσική άσκηση χαλάρωσης διάρκειας τριάντα λεπτών.
