Τι πρέπει να τρώνε όσοι έχουν παρουσιάσει πέτρες στους νεφρούς ώστε να αποφύγουν ένα νέο περιστατικό νεφρολιθίασης;Πέτρες στα νεφρά: Η διατροφή που μειώνει τον κίνδυνο επανεμφάνισης νεφρολιθίασης
Οι ερευνητές απαντούν
Όποιος έχει παρουσιάσει πέτρα στους νεφρούς, γνωρίζει πολύ καλά ότι πρόκειται για μια πάθηση που προκαλεί οξύ και βασανιστικό πόνο, ταλαιπωρώντας τον ασθενή. Ωστόσο, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι ακόμη σοβαρότερες, προκαλώντας προβλήματα, όπως η χρόνια νεφρική νόσος, η οστεοπόρωση και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.
Μάλιστα, έχει παρατηρηθεί ότι όσοι έχουν εμφανίσει νεφρολιθίαση μια φορά, έχουν 30% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ξανά μέσα σε πέντε χρόνια.
Στην προσπάθεια να προλάβουν την επανεμφάνιση νεφρολιθίασης, οι ειδικοί στρέφονται συχνά σε αλλαγές στη διατροφή των ασθενών. Πρόκειται για μια πάγια τακτική, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι η διατροφή συνδέεται άμεσα με τη νεφρική υγεία. Μέχρι πρότινος, ωστόσο, οι σχετικές έρευνες είχαν επικεντρωθεί στη μελέτη των αλλαγών που πρέπει να κάνουν όσοι είχαν επαναλαμβανόμενα περιστατικά νεφρολιθίασης και όχι εκείνοι που ήρθαν αντιμέτωποι με το πρόβλημα μία φορά.
Οι ερευνητές της Mayo Clinic σχεδίασαν μια προοπτική μελέτη, θέλοντας να ρίξουν περισσότερο φως στον αντίκτυπο που έχουν οι διατροφικές αλλαγές στον κίνδυνο επανεμφάνισης νεφρολιθίασης. Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο Mayo Clinic Proceedings, έδειξαν ότι μια διατροφή πλούσια σε ασβέστιο και κάλιο θα μπορούσε να αποτρέψει το ενδεχόμενο επανεμφάνισης πέτρας.
Τα επιστημονικά συμπεράσματα βασίστηκαν σε ένα ερωτηματολόγιο που χορηγήθηκε σε 411 ασθενείς, που είχαν παρουσιάσει πέτρα για πρώτη φορά και σε μια ομάδα ελέγχου 384 ατόμων – όλοι είχαν εξεταστεί είτε την Mayo Clinic του Ρότσεστερ ή της Φλόριντα μεταξύ 2009 και 2018. Εξ όσων είχαν παρουσιάσει πέτρα για πρώτη φορά, οι 73 επανεμφάνισαν υποτροπιάζουσες πέτρες, σε ένα μέσο διάστημα περίπου 4,1 ετών. Οι περιπτώσεις αυτές συσχετίστηκαν με μια διατροφή φτωχότερη σε ασβέστιο, κάλιο, αλλά και με χαμηλότερη πρόσληψη υγρών, καφεΐνης και φυτικού οξέος. Στο πλαίσιο της μελέτης, τα διατροφικά αυτά στοιχεία έδειξαν να ισοδυναμούν με υψηλότερο κίνδυνο υποτροπής.
Αναφορικά με την πρόσληψη υγρών, μια ημερήσια κατανάλωση μικρότερη από 3.400 ml την ημέρα -περίπου 9 ποτήρια- συνδυαστικά με «φτωχή» κατανάλωση καφεΐνης και φυτικών αλάτων έδειχνε να αυξάνει την πιθανότητα σχηματισμού πέτρας στους νεφρούς για πρώτη φορά. Η ανεπαρκής πρόσληψη υγρών και καφεΐνης οδηγεί σε χαμηλό όγκο και αυξημένη συγκέντρωση ούρων, τα οποία συμβάλλουν στο σχηματισμό πέτρας. Οι ειδικοί σημειώνουν ότι η ημερήσια πρόσληψη υγρών περιλαμβάνει και την κατανάλωση τροφών όπως φρούτα και λαχανικά. Επιπλέον, το φυτικό οξύ είναι μια αντιοξειδωτική ένωση που βρίσκεται σε δημητριακά ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς και άλλα τρόφιμα και συμβάλλει στην αυξημένη απορρόφηση ασβεστίου.
«Τα ευρήματα αυτά μπορεί να αποδειχθούν εξαιρετικά σημαντικά, καθώς οι συστάσεις για την πρόληψη του κινδύνου εμφάνισης πέτρας στους νεφρούς βασίζονται κυρίως σε διατροφικούς παράγοντες που σχετίζονται με τον σχηματισμό λίθων για πρώτη φορά και όχι με τον επαναλαμβανόμενο σχηματισμό», λέει ο Andrew Rule, M.D., νεφρολόγος της Mayo Clinic και κύριος συγγραφέας της μελέτης. «Οι ασθενείς ίσως να μην είναι τόσο πρόθυμοι να αναπροσαρμόσουν τη διατροφή τους, ώστε να αποτρέψουν την εμφάνιση πέτρας, θα είναι ωστόσο πιο πρόθυμοι να το κάνουν εάν γνωρίζουν ότι αυτό ενδεχομένως να αποτρέψει την υποτροπή».
Σύμφωνα με τον Api Chewcharat, M.D., πρώτο συγγραφέα του άρθρου και μεταδιδακτορικό ερευνητή της Mayo Clinic την περίοδο διεξαγωγής της μελέτης, η χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου και καλίου ήταν σημαντικότερος προγνωστικός παράγοντας για τον επαναλαμβανόμενο σχηματισμό πέτρας στους νεφρούς συγκριτικά με την πρόσληψη υγρών. «Αυτό δεν σημαίνει ότι η υψηλή πρόσληψη υγρών δεν είναι σημαντική. Απλώς, δεν διαπιστώσαμε οφέλη μεταξύ των ασθενών με ιστορικό σχηματισμού πέτρας».
Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μια διατροφή που περιλαμβάνει 1.200 mg ημερήσιας πρόσληψης ασβεστίου μπορεί να αποτρέψει τόσο την εμφάνιση νεφρολιθίασης για πρώτη φορά, όσο και τον κίνδυνο επανεμφάνισης. Η πρόσληψη καλίου συνίσταται επίσης, ωστόσο οι μελετητές δεν ενθάρρυναν την καθημερινή πρόσληψη, ούτε πρότειναν μια εγκεκριμένη ποσότητα πρόσληψης.
Αυτό που πρέπει να κρατήσουν οι άνθρωποι, κατά τον δρ. Chewcharat, είναι να προσθέσουν στη διατροφή τους περισσότερα φρούτα και λαχανικά με υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο και κάλιο. Τρόφιμα πλούσια σε κάλιο είναι οι μπανάνες, τα πορτοκάλια, τα γκρέιπφρουτ, τα πεπόνια και τα βερίκοκα, ενώ από την οικογένεια των λαχανικών προτείνονται οι πατάτες, τα μανιτάρια, τα μπιζέλια, τα αγγούρια και τα κολοκυθάκια.
