Μήπως είστε γονιός «ελικόπτερο»;
Ο όρος γονιός «ελικόπτερο» είναι ένας δόκιμος όρος στην ψυχολογία και περιγράφει τους γονείς που όπως ακριβώς ένα ελικόπτερο,μεταφορικά κι εκείνοι «αιωρούνται» πάνω από τα παιδιά τους.
Τι σημαίνει όμως ακριβώς αυτός ο όρος και πώς θα καταλάβετε ότι ίσως είστε κι εσείς ένας τέτοιος γονιός;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο ρόλος ενός γονιού είναι να εκπαιδεύει, να καθοδηγεί και να ενθαρρύνει το παιδί, ώστε να μπορέσει αργότερα ως συναισθηματικά υγιής ενήλικας να αντιμετωπίσει τη ζωή.
Η λέξη κλειδί είναι η «καθοδήγηση» και εδώ ακριβώς έγκειται η διαφορά μεταξύ ενός υποστηρικτικού γονιού κι ενός γονιού «ελικόπτερο».
Δεν πρόκειται απλά για το γονιό που ανησυχεί για την ανάπτυξη των ικανοτήτων και την πρόοδο του παιδιού, αλλά για εκείνον που συνεχώς εμπλέκεται σε οτιδήποτε το αφορά.
Και αυτό δε σταματά στην παιδική και την εφηβική ηλικία, αλλά το ακολουθεί και στην ενήλικη ζωή.
Από το «είσαι πολύ μικρός για να το καταφέρεις αυτό», μέχρι το «δεν υπάρχει περίπτωση να συνδυάσεις δουλειά και σπουδές», όλα τα χρόνια που μεσολαβούν, είναι ένας δρόμος γεμάτος αμφισβήτηση, προειδοποιήσεις και δεσμεύσεις.
Αν και οι προθέσεις του γονιού «ελικόπτερο» είναι οι καλύτερες, συχνά καταλήγει να μεγαλώνει ένα συνεξαρτημένο παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Ένα παιδί μεγαλωμένο με έναν τέτοιο γονιό ζει κάτω από ένα καθεστώς συνεχούς επιτήρησης και επίκρισης. Η μελέτη, οι βαθμοί και η απόδοσή του ήταν πάντα αποτέλεσμα μιας συνεχούς υπερπροσπάθειας του γονιού να το καθοδηγεί για να αποφεύγει τις παγίδες.
«Θα μπορούσες να είχες πάρει άριστα,όπως και την άλλη φορά» ή «μήπως να γραφτείς στην ομάδα μπάσκετ;
Εγώ στην ηλικία σου αυτό προτιμούσα!» είναι ένα μικρό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο μεγαλώνει. Επίσης τείνουν να χρησιμοποιούν τον πληθυντικό σε ό,τι αφορά τα παιδιά τους, για παράδειγμα «μάθαμε κολύμπι» ή «πήραμε άριστα στην έκθεση».
Αργότερα στην εφηβεία ένας τέτοιος γονιός, αντί να υποστηρίζει τις επιλογές του, εμπλέκεται σε τέτοιο βαθμό που θα λέγαμε ότι ζει μέσα από το ίδιο το παιδί.
Δεν λείπουν φυσικά και οι προβολές των στόχων του.
Δικές του δηλαδή κοινωνικές και επαγγελματικές κατακτήσεις, τις οποίες οφείλει να επιδιώκει και το ίδιο για τη δική του ζωή. Η εμπλοκή του κάποιες φορές ξεπερνά τόσο πολύ τα όρια που το παιδί αποκρύπτει σταδιακά τις προσδοκίες του και παύει να μοιράζεται τους προβληματισμούς του με το γονιό.
Ο γονιός «ελικόπτερο» κρατά συνεχώς το παιδί μακριά από νέες προκλήσεις και περιορίζει την ανεξαρτησία του. Εκείνο με τη σειρά του δεν βιώνει ποτέ τη ματαίωση και είναι ανέτοιμο συναισθηματικά να αντιμετωπίσει από μόνο του την οποιαδήποτε δυσκολία.
Πρέπει να θυμάστε πως δεν είμαστε καλοί γονείς επειδή υπερπροσπαθούμε. Είμαστε καλοί γονείς επειδή αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες και στεκόμαστε δίπλα και όχι πάνω από το παιδί μας. Αν κάτι τέτοιο μας φαίνεται δύσκολο, δεν είναι ποτέ αργά να πάρουμε τη γνώμη ενός ειδικού.
Μαριάντζελα Χατζηεφραιμίδου
