Ο μήνας της άνοιξης. Ο μήνας της αναγέννησης, της βλάστησης, ο ερχομός του καινούργιου. Η φύση μας θυμίζει με την ομορφιά των χρωμάτων της το μεγαλείο της. Λουλούδια σε όλα τα χρώματα ανθίζουν τον μήνα αυτό και οι μυρωδιές των αρωμάτων τους κατακλύζουν την ύπαιθρο.
Ο Μάιος το όνομά του το πήρε από τη ρωμαϊκή θεότητα Μάγια, που όμως προέρχεται από την ελληνική λέξη Μαία (τροφός).
Τόσο οι Αρχαίοι Έλληνες όσο και οι Ρωμαίοι, την άνοιξη την υποδέχονταν με ειδικές τελετές. Ειδικές τελετές γινόντουσαν ακόμα και στα χρόνια του Βυζαντίου παρουσία του Αυτοκράτορα.
Τα «Θαργήλια» γιόρταζαν οι Αρχαίοι Έλληνες που ήταν κατ’ εξοχήν αγροτική γιορτή, αφιερωμένη στη δίδυμη θεότητα Άρτεμις – Απόλλωνα. Πρόσφεραν στους Θεούς καρπούς που ακόμη δεν είχαν ωριμάσει αφού η τελετή γινόταν πριν το θέρος και το αλώνισμα. Με αυτούς τους καρπούς έφτιαχναν ένα είδος ψωμιού τον «Θάργηλο άρτο» σαν δείγμα ευγνωμοσύνης προς τους θεούς.
Τα «Ροσύλλια» ήταν οι πιο γνωστές γιορτές των Ρωμαίων αλλά και τα Φλωράλια» που γίνονταν στις αρχές του Μάη και ήταν μια γιορτή αφιερωμένη στη ρωμαϊκή θεότητα Φλώρα που χάριζε στη φύση τη βλάστηση.
Οι γιορτές της άνοιξης σε όποιον πολιτισμό και αν τις συναντήσουμε συνοδεύονται από μεγάλη δόση ευφορίας, τραγουδιών, λουλουδιών και συμβολίζουν το νέο ξεκίνημα της ζωής που αρχίζει με την βλάστηση.
Το Μαγιάτικο στεφάνι που οι νοικοκυρές συνηθίζουν να κρεμάνε μέχρι και σήμερα έξω από την πόρτα τους , είχε έναν ιδιαίτερο συμβολισμό. Την αναγέννηση της φύσης και άρα της ευφορίας του σπιτιού. Το κάθε λουλούδι που στόλιζε το στεφάνι είχε μια ιδιαίτερη σημασία. Έτσι λοιπόν η ελιά και το αγιόκλημα συμβόλιζε την ευτυχία, την αγάπη και την σοφία, τα στάχια συμβόλιζαν την αφθονία, η λυγαριά την προστασία του γάμου και της αγνότητας, και φυσικά το σκόρδο που δεν έλλειπε από κανένα μαγιάτικο στεφάνι και το έβαζαν για την απομάκρυνση του «κακού».
Ένα έθιμο που συναντάμε είναι το «πήδημα της φωτιάς» που γίνεται την παραμονή της πρωτομαγιάς σαν συμβολική πράξη για να φύγει ο χειμώνας και να έρθει η άνοιξη.
Πάντως από την αρχαιότητα ακόμα ο Μάιος ήταν ένας μήνας αμφιλεγόμενος. Και αυτό γιατί διάφορες δεισιδαιμονίες συνδύαζαν τον μήνα Μάιο με μάγισσες και ξόρκια και πίστευαν ότι τα μάγια αυτού του μήνα ήταν ιδιαίτερα ισχυρά. «Το Μάη εγεννήθηκα και μάγια δε φοβούμαι» λέει ο λαός μας.
Ακόμα, στα Ρωμαϊκά χρόνια ο Μάιος ήταν ο μήνας των νεκρών. Τα «Λεμούρια» ήταν μια γιορτή που έκαναν προς τιμή τους.
Οι βροχές του Μαΐου είναι καταστροφικές για τους αγρότες. «Στο κακορίζικο χωριό το Μάη ρίχνει το νερό». «Στον καταραμένο τόπο Μάη μήνα βρέχει.».
Στην Κέρκυρα απέφευγαν να κάνουν γάμους τον Μάιο. «Ο γάμος ο μαγιάτικος πολλά κακά αποδίδει».
Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι μέσα στον Μάιο έχουμε μια από τις πιο μεγάλες θρησκευτικές γιορτές. Των Αγίων Κωνσταντίνων και της Ελένης. Θα πρέπει να πούμε ότι ανήμερα της γιορτής αναβιώνεται το έθιμο των «Αναστενάρηδων» που το πρωτοσυναντάμε στη Θράκη.
Σήμερα το συναντάμε έντονα στο χωριό Μαυρολεύκη της Δράμας. Οι «Αναστενάρηδες» ξεκινούν την προετοιμασία τους την παραμονή της γιορτής στο «κονάκι» με έναν έντονο ρυθμό από δύο παραδοσιακά όργανα τη Θρακιώτικη λύρα και το νταούλι. Το «κονάκι» είναι ο χώρος που φυλάσσονται οι εικόνες των Αγίων. Η πυροβασία δηλαδή το βάδισμα πάνω σε πυρακτωμένα κάρβουνα ξεκινάει την επόμενη μέρα όπου κρατώντας τα «αμανέτια» (πολύχρωμα μαντήλια), πιστεύουν ότι παίρνουν δύναμη.
Στα πέλματα των αναστενάρηδων αυτό που προκαλεί πραγματικά έκπληξη είναι ότι δεν παρατηρούνται εγκαύματα . Το πραγματικά αξιοπερίεργο αυτό γεγονός αποδίδεται μέχρι στιγμής σε κάποιον χημισμό που όμως ακόμα για την επιστήμη παραμένει άγνωστος!
Με έθιμα, τελετές ή δοξασίες το σίγουρο είναι ότι ο Μάιος είναι ο μήνας της Άνοιξης! Τα στεφάνια που θα μείνουν κρεμασμένα στα μπαλκόνια ή στις εξώπορτες των σπιτιών μας θα μας θυμίζουν τη γέννηση της φύσης!
