Καρκίνος στομάχου: τι πρέπει να ξέρουμε για αυτό τον «αθόρυβο» αλλά επικίνδυνο εχθρό
Ο καρκίνος του στομάχου είναι κακοήθης νόσος που προσβάλλει συνήθως άτομα άνω των 55 ετών και είναι περίπου δύο φορές πιο συχνός στους άντρες απ’ ότι στις γυναίκες.
Στο 90% των περιπτώσεων, πρόκειται για αδενοκαρκινώματα που προέρχονται από τα κύτταρα του βλεννογόνου του στομάχου.
Σύμφωνα με στοιχεία της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), στις αρχές του 20ου αιώνα ο καρκίνος του στομάχου αποτελούσε τον πρώτο σε συχνότητα εμφάνισης καρκίνο στον άνθρωπο, με μεγάλη διαφορά από τους υπόλοιπους. Όμως, μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο άρχισε μια σταδιακή μείωση της συχνότητας εμφάνισής του, με αποτέλεσμα η επίπτωση σήμερα να προσεγγίζει τους 10 ανά 100.000 κατοίκους ετησίως. Αυτό οφείλεται κυρίως στη σημαντική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και της διατροφής.
Επιπλέον, η επίπτωση της νόσου παρουσιάζει σημαντικές γεωγραφικές διαφορές. Παγκόσμια, ο καρκίνος του στομάχου είναι πιο συχνός στην Ανατολική Ασία, Νότια Αμερική και Ανατολική Ευρώπη και λιγότερο συχνός στη Δυτική Ευρώπη. Η παρατηρούμενη διαφορά στη συχνότητα μεταξύ των ηπείρων και των χωρών οφείλεται κατά κύριο λόγο σε διαιτητικές διαφορές και σε γενετικούς παράγοντες.
Ωστόσο, ο καρκίνος του στομάχου εξακολουθεί να διαγιγνώσκεται σε προχωρημένα στάδια, με αποτέλεσμα η πενταετής επιβίωση των ασθενών να παραμένει σε χαμηλό επίπεδο (23%).
Παράγοντες κινδύνου
Σύμφωνα με τους ογκολόγους της ΕΟΠΕ, οι αιτίες του γαστρικού καρκίνου παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεξήγητες. Οι περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζονται σποραδικά και μόνο το 8-10% σχετίζεται με γενετική προδιάθεση.
Ωστόσο, η νόσος φαίνεται να επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, με δύο από τους κυριότερους την ύπαρξη του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού και τις διατροφικές συνήθειες.
Το ελικοβακτηρίδιο H.Pylori είναι ένα βακτήριο που εδράζεται στο στομάχι και προκαλεί χρόνια φλεγμονή και γαστρικά έλκη. Η χρόνια αυτή η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει προκαρκινικές αλλοιώσεις οι οποίες δυνητικά μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο. Τα προκαρκινικά αυτά στάδια μπορούν να ανιχνευθούν έγκαιρα και να θεραπευτούν. Το βακτήριο μεταδίδεται με το σάλιο ή τα κόπρανα, ενώ η θεραπεία περιλαμβάνει συνδυασμό αντιβιοτικών φαρμάκων.
Όσον αφορά στις διατροφικές συνήθειες, η κατανάλωση παστών, καπνιστών ή σε άλμη φαγητών αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης του καρκίνου του στομάχου. Αντίθετα η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, που περιέχουν βιταμίνες Α και C, έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει σημαντικά από την ανάπτυξη καρκίνου του στομάχου. Το κάπνισμα αποτελεί ακόμα έναν επιβαρυντικό παράγοντα καθώς οι καπνιστές έχουν διπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν καρκίνο στομάχου.
Εκτός, όμως, από τους παραπάνω παράγοντες, υπάρχουν κληρονομικές καταστάσεις (σπάνιες γενετικές μεταλλάξεις) που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης αυτής της μορφής καρκίνου.
Προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις σε τμήματα του στομάχου, οι γαστρικοί πολύποδες-αδενώματα, η κακοήθης αναιμία, η ομάδα αίματος Α, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και η παχυσαρκία έχουν ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση καρκίνου του στομάχου, χωρίς όμως να είναι σαφείς οι μηχανισμοί ανάπτυξης.
Συμπτώματα
Ο καρκίνος του στομάχου, στα αρχικά στάδια δεν δημιουργεί συμπτώματα και αυτός είναι ο λόγος που κάνει δύσκολη την έγκαιρη διάγνωση.
Συμπτώματα τα οποία μπορεί να εμφανιστούν είναι:
κοιλιακή δυσφορία ή πόνος άλγος
αίσθημα πληρότητας ακόμα και μετά από ένα μικρό γεύμα
οπισθοστερνικό καύσος (καούρα)
δυσπεψία
ερυγές (συνεχές ρεψιμο)
ναυτία ή και έμετος
ανορεξία
ανεξήγητη μεγάλη απώλεια βάρους
Σε προχωρημένα στάδια ο καρκίνος του στομάχου προκαλεί συμπτώματα που σχετίζονται με την επέκτασή του σε άλλα όργανα, όπως απόφραξη του εντέρου και ίκτερος.
Το ιστορικό και η κλινική εξέταση μπορούν να «υποψιάσουν» τον ειδικό γιατρό για ύπαρξη της νόσου η οποία διαγιγνώσκεται με απεικονιστικές και αιματολογικές εξετάσεις και επιβεβαιώνεται με βιοψία. Όσο πιο πρώιμο είναι το στάδιο, τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση.
Η κύρια αντιμετώπιση της νόσου είναι η χειρουργική αφαίρεση τμήματος η και όλου του στομάχου, ενώ η αντιμετώπιση συμπληρώνεται με χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.
Πηγή: ΕΟΠΕ
