Για πολύ καιρό πιστεύαμε πως οι άνθρωποι γεννιούνται με ένα δεδομένο επίπεδο εξυπνάδας, και το καλύτερο που μπορούν να κάνουν είναι να φτάσουν στο maximum τις όποιες δυνατότητες διαθέτουν εκ γενετής. Ωστόσο, η επιστήμη πλέον αποδεικνύει πως μπορούμε με τον κατάλληλο τρόπο όχι μόνο να διευρύνουμε αυτές τις δυνατότητες, αλλά και να περάσουμε καλά κάνοντάς το. Πώς; Απλά, εξασκώντας τα αγαπημένα μας χόμπι.

Ναι, είναι αλήθεια: μαθαίνοντας νέες ικανότητες, ο εγκέφαλος δημιουργεί νέα νευρωνικά δίκτυα, τα οποία τον βοηθούν να λειτουργεί ταχύτερα και καλύτερα. Το Business Insider παρουσιάζει σε άρθρο του επτά χόμπι που μας βοηθούν να γίνουμε εξυπνότεροι:

Μαθαίνοντας να παίζουμε ένα μουσικό όργανο

Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου βοηθά στη δημιουργικότητα, τις αναλυτικές ικανότητες, τη γλώσσα, τα μαθηματικά, την κινητική δεξιότητα και άλλα. Βέβαια, θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει ότι το ίδιο συμβαίνει και με τα περισσότερα ομαδικά αθλήματα, για παράδειγμα. Όμως εκεί που υπερέχει η μουσική είναι ότι ενισχύει το μεσολόβιο, που συνδέει τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου, δημιουργώντας νέες συνδέσεις. Αυτό σημαίνει καλύτερες εκτελεστικές ικανότητες, καλύτερη μνήμη, καλύτερη ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και γενικά καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία, ανεξαρτήτως ηλικίας.

To διάβασμα

Είτε διαβάζετε ένα βιβλίο της σειράς Game of Thrones ή του Χάρι Πότερ, είτε τη Wall Street Journal, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: το διάβασμα μειώνει το στρες, και άρα μας κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα με τον εαυτό μας, ενώ ενισχύει όλα τα είδη νοημοσύνης. Αυτό βοηθά στην επίλυση προβλημάτων, την συναρμολόγηση διαφορετικών γνώσεων που μας βοηθούν στην καθημερινή μας ζωή, τον εντοπισμό επαναλαμβανόμενων μοτίβων, την κατανόηση λειτουργιών και την ακριβή ερμηνεία και ανταπόκριση στα συναισθήματα των άλλων. Στον εργασιακό χώρο αυτό σημαίνει καλύτερη κατανόηση του πώς μπορούν να γίνουν πράγματα και καλύτερες ικανότητες management.

Με συχνή άσκηση

Όχι, το να ασκείστε μια στο τόσο δεν αρκεί. Η συχνή άσκηση είναι πολύ πιο αποτελεσματική από τη σκληρή άσκηση μια στο τόσο. Όταν ασκούμαστε τακτικά, τα κύτταρα γεμίζουν με την πρωτεΐνη BDNF, η οποία βοηθά στη μνήμη, τη μάθηση, τη συγκέντρωση και την κατανόηση. Μάλιστα, ορισμένοι επιστήμονες εκτιμούν πως το να κάθεται κανείς για παρατεταμένες χρονικές περιόδους έχει τις αντίθετες συνέπειες και εμποδίζει τον εγκέφαλο να λειτουργήσει στο μέγιστο των ικανοτήτων του.

Μαθαίνοντας μία νέα γλώσσα

Αν θέλετε να βελτιώσετε τη μνήμη σας, ξεχάστε τα παζλ και μάθετε μια ξένη γλώσσα. Έρευνες δείχνουν ότι οι δίγλωσσοι άνθρωποι είναι καλύτεροι στην επίλυση γρίφων από αυτούς που μιλούν μόνο μία γλώσσα. Η επιτυχής εκμάθηση μίας γλώσσας επιτρέπει στον εγκέφαλο να αποδίδει καλύτερα σε οποιαδήποτε πνευματικά απαιτητική δραστηριότητα, όπως τον σχεδιασμό και την επίλυση προβλημάτων.

Επιπλέον, το να μιλά κανείς τουλάχιστον δύο γλώσσες επιδρά θετικά στην ικανότητά μας να παρακολουθούμε το περιβάλλον μας και να κατευθύνουμε την προσοχή μας σε διεργασίες.

Ελέγχοντας την συσσωρευμένη γνώση μας

Πολλοί έξυπνοι μαθητές και φοιτητές «φορτσάρουν» λίγο πριν τις τελικές εξετάσεις και δείχνουν να γνωρίζουν τα πάντα τη μέρα τη μέρα της εξέτασης. Το πρόβλημα εδώ είναι ότι τείνουμε να ξεχνάμε γρήγορα τέτοιες γνώσεις, επειδή σπάνια (ή ποτέ) καλούμαστε να επαναλάβουμε τις γνώσεις αυτές με τον ίδιο τρόπο.

Ένας λόγος που η εκμάθηση μίας ξένης γλώσσας μας κάνει πιο έξυπνους είναι επειδή απαιτεί συσσωρευμένη γνώση. Επειδή τα χρειαζόμαστε ξανά και ξανά, η γραμματική και το λεξιλόγιο που μαθαίνουμε επαναλαμβάνονται αμέτρητες φορές καθώς βελτιώνουμε τις ικανότητές μας σε μία ξένη γλώσσα.

Μπορούμε να εφαρμόσουμε την ιδέα της συσσωρευμένης γνώσης και στην καθημερινή μας ζωή, σημειώνοντας τις αξιοσημείωτες γνώσεις που λαμβάνουμε, όπως αποσπάσματα από βιβλία που διαβάσαμε, παρατηρήσεις που κάναμε κατά τη διάρκεια συζητήσεων, ενώ μπορούμε να κρατάμε και ένα ημερολόγιο με οτιδήποτε μας κινεί το ενδιαφέρον. Αρχίστε να ενσωματώνετε αυτές τις συμβουλές στο ατομικό σας πρόγραμμα βελτίωσης του εαυτού σας.

Εξασκώντας τον εγκέφαλό μας

Σουντόκου, παζλ, γρίφοι, επιτραπέζια παιχνίδια, βιντεοπαιχνίδια, παιχνίδια με τράπουλα και παρομοιες δραστηριότητες αυξάνουν την νευροπλαστικότητα, που αφορά σε μία μεγάλη γκάμα αλλαγών στα νευρωνικά δίκτυα και τις συνάψεις του εγκεφάλου, που ουσιαστικά αποτελούν την ικανότητα του εγκεφάλου να αναδιοργανώνεται από μόνος του.

Όταν τα νευρικά κύτταρα ανταποκρίνονται με νέους τρόπους, αυτό αυξάνει τη νευροπλαστικότητα, που μας δίνει μεγαλύτερη ικανότητα να βλέπουμε τα πράγματα από διαφορετικές οπτικές γωνίες και να κατανοούμε τα αίτια και τα αποτελέσματα συμπεριφορών και συναισθημάτων. Αντιλαμβανόμαστε νέα επαναλαμβανόμενα μοτίβα και βελτιώνονται οι γνωστικές μας ικανότητες.

Δεδομένου ότι η νευροπλαστικότητα σχετίζεται με προβλήματα όπως το βουητό στα αυτιά, όταν η νευροπλαστικότητα αυξάνεται, αποτρέπεται η εμφάνιση τέτοιων προβλημάτων. Για παράδειγμα, άνθρωποι με μεγαλύτερη νευροπλαστικότητα είναι λιγότερο ευάλωτοι σε άγχος και κατάθλιψη, ενώ έχουν καλύτερη μνήμη και μαθαίνουν πιο γρήγορα.

Κάνοντας διαλογισμό
Το 1992 ο Δαλάι Λάμα προσκάλεσε τον επιστήμονα Richard Davidson να μελετήσει τα εγκεφαλικά του κύματα κατά τη διάρκεια του διαλογισμού για να εξετάσει αν ο Δαλάι Λάμα μπορεί να δημιουργήσει συγκεκριμένα εγκεφαλικά κύματα κατά βούληση. Όπως αποδείχθηκε, όταν ο Δαλάι Λάμα και άλλοι μοναχοί διαλογίζονταν και εστίαζαν στην ευσπλαχνία, τα εγκεφαλικά τους κύματα έδειχναν ότι βρίσκονται σε αντίστοιχη διανοητική κατάσταση.

Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε το 2004, κατέστησε ενδιαφέροντα τον διαλογισμό μεταξύ πολύ φιλόδοξων ανθρώπων, αφού το συμπέρασμά της ήταν ότι θα μπορούσαμε να ελέγχουμε τα εγκεφαλικά μας κύματα και να αισθανόμαστε ό,τι θέλουμε να αισθανθούμε, όποτε θέλουμε. Αυτό σημαίνει πως μπορούμε να νιώθουμε πιο ισχυροί πριν από μία διαπραγμάτευση, να έχουμε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση όταν ζητάμε αύξηση ή να είμαστε πιο πειστικοί κατά τη διάρκεια μίας τηλεφωνικής πώλησης.

Η γενική ιδέα είναι ότι ο εγκέφαλος μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω, και μπορούμε να το κάνουμε αυτό στοχευμένα. Διαφορετικές δραστηριότητες επηρεάζουν διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου, κι έτσι μπορούμε να δουλέψουμε ώστε να γίνουμε ακαταμάχητοι στα προσόντα μας, αλλά και να βελτιώσουμε τις αδυναμίες μας.

Η συγκέντρωση στην αυτοβελτίωση του εγκεφάλου είναι καλή ιδέα για όποιον αισθάνεται ότι έχει φτάσει στο peak του επαγγελματικά (ή ίσως απλώς έχει σταματήσει να βελτιώνεται), για φιλόδοξους επαγγελματίες, και φυσικά για επιχειρηματίες που θέλουν να μεγιστοποιήσουν τις δυνατότητές τους.