Το έπος του ‘40 και η αντίσταση στην κατοχή θα ήταν λογικό να έχουν μια εξέχουσα θέση στην ελληνική κινηματογραφία, κάτι που έγινε, αλλά όπως όλοι γνωρίζουμε, κατά βάση την εποχή της επταετίας, με παραγωγές βγαλμένες από τον προπαγανδιστικό μηχανισμό της χούντας και με ελάχιστες εξαιρέσεις, που διέφυγαν της προσοχής και της λογοκρισίας.
Έτσι, οι «ηρωικές ταινίες» με τους κακούς κατακτητές και τους καλούς, κατά κύριο λόγο, Έλληνες αξιωματικούς είναι συνυφασμένες στη συνείδηση του κοινού με γραφικότητες, την εξόφθαλμη προπαγάνδα, τον Νίκο Φώσκολο, τις μεγαλοστομίες, τις «υπερπαραγωγές του Τζέιμς Πάρις, πολλές φορές τη χαμηλού επιπέδου αισθητική, ανύπαρκτη κινηματογραφική αξία, κραυγές και γιατί όχι και με το γκροτέσκο.
Μπορεί όταν ακούμε για τις ταινίες του είδους αυτού, να πηγαίνει το μυαλό των περισσοτέρων στον Κώστα Πρέκα και ειδικά όταν κραυγάζει «ελάτε να τα πάρετε» ή «Στην υπολοχαγό Νατάσα» με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, τον οποίο σκοτώνουν κατά λάθος αντάρτες, στέλνοντας αμφιλεγόμενα μηνύματα, αλλά το σίγουρο είναι ότι υπάρχουν και ορισμένες εξαιρετικές ταινίες και τουλάχιστον μεγάλου ενδιαφέροντος τόσο από κινηματογραφικής άποψης όσο και για εκείνη τη δύσκολη εποχή. Ταινίες που προβάλλονται σπανίως, κυρίως από την ΕΡΤ και μερικές απ’ τις οποίες δεν έχουν δει ποτέ οι νεότεροι.
Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, είναι μια ευκαιρία να θυμηθούμε αυτές τις αξιόλογες ταινίες που γυρίστηκαν χωρίς πολλά μέσα, αλλά με αγάπη και αρκετές θυσίες, που αναδεικνύουν την εποχή, αλλά και το ταλέντο ορισμένων συντελεστών, πίσω και μπροστά από την κάμερα.
