Η Τήλος είναι ένα από τα Δωδεκάνησα και στο νησί υπάρχουν τρεις οικισμοί: το Μεγάλο Χωριό με 233 κατοίκους, τα Λιβάδια με 278 και ο Άγιος Αντώνιος με 22.
Χώρα
Σε απόσταση 7 χλμ. βορειοδυτικά του λιμανιού βρίσκεται το Μεγάλο Χωριό, η πρωτεύουσα της Τήλου. Εκεί δεσπόζει το κάστρο που κατά τα χρόνια του Μεσαίωνα κατασκεύασαν οι Ιωαννίτες ιππότες της Ρόδου.
Στο εσωτερικό του, έχετε την ευκαιρία να δείτε τον Ταξιάρχη, μια εντυπωσιακή εκκλησία του 16ου αιώνα. Πολύ κοντά, θα θαυμάσετε τον ναό του αρχάγγελου Μιχαήλ, ο οποίος αναστηλώθηκε γύρω στα 1827.
Εικάζεται ότι η πρώτη, στην οποία σώζονται ίχνη από παλιές τοιχογραφίες, είναι χτισμένη πάνω σε ερείπια ελληνιστικής ακρόπολης. Από το σημείο αυτό μπορείτε να έχετε πανοραμική θέα όλου του νησιού και να απολαύσετε μερικές στιγμές απαράμιλλης ηρεμίας.
Αξίζει να δείτε
Στην Τήλο πριν από 5.000 χρόνια ζούσαν ελέφαντες-νάνοι, μοναδική περίπτωση πανίδας στην Ευρώπη!
Αυτό αποδείχθηκε, όταν η αρχαιολογική σκαπάνη στο σπήλαιο Χαρκαδιό τη δεκαετία του ΄70, έφερε στο φως απολιθωμένα οστά ελεφάντων, που χρονολογούνται από τη λίθινη εποχή. Το νησί σήμερα μπορεί να είναι υπερήφανο για την ανακάλυψη αυτών των σπάνιων παλαιοντολογικών ευρημάτων ηλικίας χιλιάδων ετών, τα οποία μπορείτε κι εσείς σήμερα να θαυμάσετε στο μουσείο της πρωτεύουσας.
Επίσης, στο Μικρό Χωριό θα έχετε την ευκαιρία να δείτε τους παραδοσιακούς λυράρηδες εν δράσει στο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Οι ντόπιοι λένε πως τα φαναράκια και οι δυνατές μουσικές ξυπνούν τα φαντάσματα των ερειπωμένων σπιτιών· μια εμπειρία πραγματικά ασύγκριτη, που μόνο στην Τήλο μπορεί κάποιος να βιώσει.
Εκεί, στον ναό της Τιμίας Ζώνης του 18ου αι., όπου με ξενάγησε ο κος Γιάννης Σαρτζετάκης, γέννημα-θρέμμα Τηλιακός, θα μπορέσετε να δείτε από κοντά τις πιο ανατρεπτικές τοιχογραφίες και εικόνες αγίων που έχετε δει ποτέ στη ζωή σας. Εγώ ένα παράδειγμα μόνο θα σας δώσω! Φανταστείτε τον Άγιο Χριστόφορο με κεφάλι αλόγου και σορτσάκι… αναμφίβολα μια σπάνια περίπτωση στην ιστορία της χριστιανικής ορθόδοξης πίστης.
Αν ωστόσο, πραγματικά σας ενδιαφέρουν οι εκκλησίες και τα μοναστήρια, θα σας συμβούλευα να επισκεφθείτε και τη μονή του Αγίου Παντελεήμονα, στο δυτικό άκρο του νησιού. Εγώ το συνδύασα με μία ολοήμερη εκδρομή σε μια προσπάθειά μου να δω μονομιάς όλο το νησί. Αυτό φυσικά μου έδωσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία ν’ ανακαλύψω και κάποιες ακρογιαλιές άκρως ενδιαφέρουσες.
Παραλίες
Η ομορφότερη παραλία του νησιού είναι σίγουρα η Έριστος με τη χρυσαφένια της αμμουδιά, μόλις 3 χλμ. νότια από το Μεγάλο Χωριό.
Επειδή, φυσικά, όλοι έχουν την ίδια γνώμη, εδώ θα συναντήσετε ντόπιους, αλλά και πολλούς τουρίστες που συνηθίζουν να στήνουν τις σκηνές τους κάτω από τα πεύκα και τα αρμυρίκια.
Εγώ θα σας πρότεινα να επιλέξετε τα βοτσαλωτά Λεθρά και για ακόμη μεγαλύτερη απομόνωση, τη γειτονική Σκάφη. Κάποιοι, περισσότερο τολμηροί, προτιμούν την άγρια ομορφιά του Σταυρού, μόνο που για να πάτε εκεί χρειάζεστε τουλάχιστον μια ώρα περπάτημα νότια από τα Λιβάδια. Τοπικά καραβάκια που αναχωρούν τακτικά από το λιμάνι θα σας πάνε επίσης στο Θολό και στον Άγιο Σέργιο. Για ελεύθερο κάμπινγκ σας συνιστώ την Πλάκα, 2,5 χλμ. δυτικά του Αγίου Αντωνίου, όπου υπάρχει και ένα πηγάδι με πόσιμο νερό.
