Oι θάνατοι από τις παρενέργειες των συμβατικών ιατρικών μεθόδων αποτελούν σύμφωνα με εκτιμήσεις την τρίτη αιτία θανάτου σε αναπτυγμένες χώρες
.
Το κενό στην ύπαρξη καθολικών ασφαλών και αποτελεσματικών μεθόδων έρχεται κατά τα τελευταία χρόνια να καλύψει η Εναλλακτική Ιατρική η οποία χρησιμοποιεί κατά την θεραπεία ασθενών μόνο φυτικά φάρμακα και φυσικές θεραπευτικές μεθόδους. Ένα σύνηθες ερώτημα που απασχολεί τους ασθενείς είναι εάν η εναλλακτική Ιατρική προσφέρει αποτελεσματικές χωρίς παρενέργειες λύσεις.
Είναι γεγονός ότι παρά την ύπαρξη αρκετών παραδοσιακών θεραπευτικών συστημάτων (π.χ. φυτοθεραπεία, κινέζικη παραδοσιακή θεραπευτική, ayurveda, ομοιοπαθητική κ.λπ.) τα οποία χρησιμοποιούν φυσικά φάρμακα και μεθόδους που εφαρμόζονται επί χρόνια και μεταδίδονται κυρίως μέσω παραδόσεων, υπάρχει έλλειμμα μεγάλων αξιόπιστων επιστημονικών ερευνών για πολλές από τις χρησιμοποιούμενες μεθόδους και φάρμακα των παραδοσιακών αυτών συστημάτων.
Τα παραδοσιακά θεραπευτικά συστήματα είναι πολλά και περιλαμβάνουν την κινέζικη παραδοσιακή θεραπευτική, την ayurveda, την ομοιοπαθητική, την διατροφική θεραπεία, την βοτανοθεραπεία. Στον χώρο αυτό εντάσσονται και παραδοσιακές θεραπευτικές πρακτικές που δεν χρησιμοποιούν καθόλου φάρμακα όπως ο βελονισμός. Η έλλειψη καλά σχεδιασμένων ερευνών, που να αξιολογούν όλα τα φάρμακα και τις μεθόδους των παραδοσιακών θεραπευτικών συστημάτων, οφείλεται κυρίως σε έλλειψη χρηματοδοτών. Αυτό κυρίως συμβαίνει λόγω των μικρότερων περιθωρίων κέρδους που παρέχουν οι φυσικές πρώτες ύλες στις βιομηχανίες παρασκευής φαρμάκων καθώς και σε διαπλεκόμενα με την χημική φαρμακοβιομηχανία συμφέροντα του ιατρικού κατεστημένου.
Το τοπίο στον τομέα αυτό σταδιακά μεταβάλλεται. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε στις ΗΠΑ, το ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, το οποίο χρηματοδοτείται από εθνικά και ιδιωτικά κεφάλαια και ασχολείται εντατικώς από το 2000 με την πραγματοποίηση καλά σχεδιασμένων κλινικών ερευνών που αφορούν τις θεραπευτικές και τοξικές ιδιότητες των βοτάνων, σε συνεργασία με Πανεπιστήμια διεθνούς φήμης. Στα πλαίσια αυτά έχει διαπιστωθεί μετά από έρευνες η ηπατοτοξική δράση διαφόρων φυσικών ουσιών παραδοσιακών θεραπευτικών συστημάτων (π.χ. chaparral) και η θεραπευτική δράση και η ασφάλεια άλλων (π.χ. glucosamine sulphate). Έτσι σήμερα υπάρχουν ασφαλή και αποτελεσματικά φυσικά φάρμακα μέθοδοι και βότανα με επαρκή παγκόσμια ιατρική εμπειρία που έχουν ένδειξη σε μια ποικιλία παθολογικών προβλημάτων.
.
Οι εναλλακτικές θεραπευτικές πρακτικές, δρουν ολιστικά και πιο βαθμιαία από το χημικό φάρμακο με αποτέλεσμα να απαιτείται συχνά περισσότερος χρόνος από το χημικό φάρμακο για την εμφάνιση ορατών αποτελεσμάτων ενώ χρειάζονται αρκετές φορές υψηλού βαθμού διατροφική πειθαρχία ή αλλαγές σε ορισμένες συνήθειες της καθημερινότητας. Έτσι δεν απευθύνονται σε ανυπόμονους ασθενείς, οι οποίοι απαιτούν άμεση απελευθέρωση από τα συμπτώματά τους, σε ασθενείς που δεν έχουν αυτοπειθαρχία, σε ασθενείς που δεν έχουν συνειδητοποιήσει την βλαπτική μακροπρόθεσμη δράση της πολυφαρμακίας δίδοντας έμφαση σε βραχυπρόθεσμα θεραπευτικά αποτελέσματα. Οι εναλλακτικές θεραπευτικές πρακτικές δρουν κινητοποιώντας τις αμυντικές εφεδρείες του οργανισμού με αποτέλεσμα να δρουν ελάχιστα ή καθόλου όταν οι εφεδρείες αυτές έχουν εξαντληθεί.
Παθολογικές καταστάσεις στις οποίες εφαρμόζονται οι εναλλακτικές θεραπείες είναι:
• Παθολογικές καταστάσεις με δυσανεξίες στα χημικά φάρμακα
• Καταστάσεις δυσανεξίας σε τρόφιμα
• Νοσήματα στα οποία η συμβατική φαρμακολογική αντιμετώπιση απαιτεί υψηλές δόσεις χημικών φαρμάκων και επιδιώκεται μείωση δοσολογίας.
• Νέα άτομα με χρόνια νοσήματα και ενεργείς αμυντικές εφεδρείες στα οποία η προβλεπόμενη διάρκεια χορήγησης του χημικού φαρμάκου υπερβαίνει την δεκαετία με αποτέλεσμα το άτομα να εκτίθεται σε κίνδυνο σοβαρών παρενεργειών (π.χ. αυξημένη χοληστερίνη σε εφήβους νέους ενηλίκους).
• Ψυχοσωματικά συμπτώματα στα οποία επιδιώκεται η αποφυγή της εξάρτησης από βαριά ψυχοφάρμακα
• Ψυχοσωματικά συμπτώματα στα οποία προεξάρχει το σωματικό σύμπτωμα με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνονται στα ψυχοφάρμακα
• Παθολογικά συμπτώματα κατά την διάρκεια της εμμηνόπαυσης
• Λειτουργικές διαταραχές του οργανισμού με δυσάρεστα συμπτώματα (π.χ. σπαστική κολίτιδα)
• Καταστάσεις υπογονιμότητας στις οποίες επιδιώκεται η μεγιστοποίηση της φυσικής ενίσχυσης του οργανισμού.
• Εργαστηριακές διαταραχές (π.χ. ουραιμία, αυξημένα τριγλυκερίδια)
• Καταστάσεις ήπιας υπέρτασης
• Περιπτώσεις διαβήτη
.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδική Παθολόγος