Υπερσεξουαλικότητα

Ως υπερσεξουαλικότητα ορίζεται η επαναλαμβανόμενη, έντονη ασχολία του ατόμου με σεξουαλικές φαντασιώσεις, ορμές και συμπεριφορές που έχουν αρνητικές συνέπειες στην ζωή και καθημερινότητά του. Οι τομείς που επηρεάζονται ιδιαίτερα είναι η διαπροσωπική , κοινωνική και επαγγελματική ζωή του. Στο παρελθόν αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς έχει αποτυπωθεί ως νυμφομανία για τις γυναίκες, δονζουανισμός και σατυρομανία για τους άνδρες. Άλλοι όροι που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς είναι ο σεξουαλικός εθισμός, η ερωτομανία και η καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά. Αν και η υπερσεξουαλικότητα δεν είναι ακόμη διαγνωσμένη ψυχική διαταραχή, έχουν γίνει προσπάθειες εισαγωγής της στο 5ο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών χωρίς επιτυχία. Επιπλέον, στο προσχέδιο της 11 έκδοσης του εγχειριδίου της Διεθνούς Ταξινόμησης των Ασθενειών, η υπερσεξουαλικότητα έχει συμπεριληφθεί ως καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά στις διαταραχές ελέγχου των παρορμήσεων μαζί με την πυρομανία, κλεπτομανία κ.α..

Η υπερσεξουαλικότητα μπορεί να εμφανίζεται μέσω:

καταναγκαστικού αυνανισμού

υπέρμετρης χρήσης πορνογραφικού υλικού

σεξουαλικής συνεύρεσης με συναινούντες ενήλικες

διαδικτυακού σεξ

τηλεφωνικού σεξ

επισκέψεων σε οίκους ανοχής, strip clubs, κ.α..

Οι επιπτώσεις της υπερσεξουαλικότητας είναι πολλές φορές δυσβάσταχτες. Η διάλυση της οικογένειας, η κοινωνική απομόνωση, η απόλυση από την εργασία, η οικονομική καταστροφή και τα νομικά ζητήματα που πιθανώς προκύψουν, εμπίπτουν στο εύρος των επιπτώσεων αυτών.

Λόγω της έλλειψης καθιερωμένων κριτηρίων διάγνωσης η επιδημιολογική μελέτη της υπερσεξουαλικότητας είναι δύσκολη. Κάποιες έρευνες όμως, δείχνουν ότι εμφανίζεται στο 3-6% του γενικού πληθυσμού.

Οι αιτιολογικοί παράγοντες της υπερσεξουαλικότητας δεν είναι ακόμα γνωστοί. Κάποιες έρευνες έχουν υποδείξει το τραύμα κατά την παιδική και εφηβική ηλικία, τις δυσλειτουργικές σχέσεις με τους γονείς, κάποιες παθολογίες του εγκεφάλου και την διατάραξη του νευροβιολογικού συστήματος ως κύριους αιτιολογικούς παράγοντες της εμφάνισης της καταναγκαστικής σεξουαλικής συμπεριφοράς.

Τα κριτήρια που είχαν προταθεί ως διαγνωστικά για την εισαγωγή της υπερσεξουαλικότητας στο 5ο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, ανέφεραν ότι:

Για τουλάχιστον 6 μήνες θα πρέπει να υπάρχει μια επαναλαμβανόμενη, μη παραφιλική, έντονη ασχολία του ατόμου με σεξουαλικές φαντασιώσεις, ορμές και συμπεριφορές που σχετίζεται με τέσσερα ή περισσότερα από τα παρακάτω:

Υπερβολική κατανάλωση χρόνου με σεξουαλικές φαντασιώσεις, ορμές και συμπεριφορές και στον σχεδιασμό ή εμπλοκή στις συμπεριφορές αυτές.

Επαναλαμβανόμενη εμπλοκή στη συμπεριφοράς ως απάντηση σε καταστάσεις δυσφορίας όπως: άγχος, καταθλιπτική σκέψη, ευερεθιστότητα και ανία.

Επαναλαμβανόμενη εμπλοκή στη συμπεριφοράς ως απάντηση σε στρεσσογόνα γεγονότα.

Επαναλαμβανόμενες ανεπιτυχείς προσπάθειες ελέγχου ή μείωσης των παραπάνω συμπεριφορών.

Παράβλεψη του κινδύνου σωματικής και συναισθηματικής βλάβης του εαυτού ή των άλλων.

Τα παραπάνω συμπτώματα θα πρέπει να προκαλούν κλινικά σημαντική δυσφορία στο άτομο και βλάβη της κοινωνικής, εργασιακής ή άλλων σημαντικών τομέων λειτουργικότητας που να σχετίζεται με την συχνότητα και την ένταση αυτών των σεξουαλικών φαντασιώσεων και ορμών και συμπεριφορών.

Αυτές οι σεξουαλικές φαντασιώσεις, ορμές και συμπεριφορές να μην εμφανίζονται ως άμεση ψυχολογική επίπτωση ουσιών, φαρμάκων, ιατρικής πάθησης ή επεισοδίου μανίας.

Το άτομο να είναι τουλάχιστον 18 ετών.

Ως ψυχολογικές μέθοδοι θεραπείας για την υπερσεξουαλική συμπεριφορά έχουν προταθεί:

οι ψυχοδυναμικές προσεγγίσεις

οι γνωστικές συμπεριφοριστικές προσεγγίσεις

οι ομαδικές θεραπείες

η οικογενειακή θεραπεία

η θεραπεία ζεύγους

η θεραπεία των 12 βημάτων απεξάρτησης

Η φαρμακευτική θεραπεία, εξατομικεύεται και αξιολογείται βάσει της κλινικής εικόνας των συμπτωμάτων, της ηλικίας του ασθενούς, του χρονικού ιστορικού, της ενσυναίσθησης αλλά και της συνεργασιμότητας του ιδίου με τον θεραπευτή του.

https://www.askitis.gr