αποτελούν τροφή υψηλής θρεπτικής αξίας λόγω του αμύλου που περιέχουν. Οι πατάτες αποτελούν φυτό ξαδερφάκι της ντομάτας, της πιπεριάς και της μελιτζάνας, καθώς ανήκουν στην ίδια οικογένεια των σολανοειδών. Είναι μια σχετικά εύκολη καλλιέργεια για τον ερασιτέχνη καλλιεργητή επιθυμεί να τις φυτέψει στο χωράφι ή στο μπαλκόνι σε γλάστρα, αρκεί να ακολουθήσουμε προσεκτικά μερικές βασικές καλλιεργητικές συμβουλές.
Η πατάτα για την ανοιξιάτικη καλλιέργεια φυτεύεται στα τέλη του χειμώνα και συγκομίζεται στις αρχές του καλοκαιριού, ενώ για την φθινοπωρινή καλλιέργεια φυτεύεται στα τέλη καλοκαιριού και συγκομίζεται μέχρι τις αρχές του χειμώνα. Προτιμούμε τον μικρού μεγέθους πατατόσπορο για να μην χρειαστεί να τον τεμαχίσουμε και τον προμηθευόμαστε τουλάχιστον 15 μέρες πριν την σπορά για να προλάβει να βγάλει φύτρα 1-1,5 εκατοστό μέχρι να τον φυτέψουμε. Φυτεύουμε τον πατατόσπορο σε βάθος 15-20 εκατοστών, με αποστάσεις φύτευσης 70-80 εκατοστά μεταξύ των γραμμών και 30-35 εκατοστά μεταξύ των φυτών. Πριν τη φύτευση πατάτας στο χωράφι, απομακρύνουμε τα υπολείμματα παλαιάς φυτείας πατάτας ή άλλης καλλιέργειας που έχει προηγηθεί.
.
Κατά την φύτευση στο χωράφι, ενσωματώνουμε κομπόστ, κοπριάκαι βιολογικό λίπασμα πλούσιο σε κάλιο. Η καλλιέργεια της πατάτας είναι πολύ απαιτητική και απορροφά μεγάλες ποσότητες καλίου από το έδαφος. Συμπληρωματική λίπανση γίνεται κατά την περίοδο του σωριάσματος της πατάτας με βιολογικό λίπασμα, υψηλής περιεκτικότητας σε άζωτο.
Η πατάτα είναι καλλιέργεια απαιτητική σε νερό, καθώς όταν υπάρχει έλλειψη υγρασίας η παραγωγή είναι πολύ μικρότερη. Οι ανάγκες της πατάτας σε πότισμα εξαρτώνται από το στάδιο ανάπτυξης της πατάτας, καθώς και από τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής, Μεγαλύτερες ανάγκες σε πότισμα έχει η πατάτα κατά την περίοδο που μεγαλώνουν οι κόνδυλοι, δηλαδή μετά το σώριασμα ενώ μικρότερες ανάγκες είναι την περίοδο του φυτρώματος, καθώς και στα τελικά στάδια της συγκομιδής της πατάτας.
Ο περονόσπορος είναι η σημαντικότερη μυκητολογική ασθένεια που προσβάλλει τα φυτά της πατάτας και ευνοείται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας. Τα συμπτώματα του περονόσπορου της πατάτας ξεκινούν από τα κατώτερα φύλλα του φυτού, όπου διακρίνονται κιτρινωπές κηλίδες ακανόνιστου σχήματος. Για την αντιμετώπιση του περονόσπορου ψεκάζουμε με χαλκούχο διάλυμα κάθε δεκαπέντε μέρες ή σκονίζουμε το φύλλωμα της πατάτας με θειοχαλκίνη. Ο πιο σημαντικός εντομολογικός εχθρός της πατάτας είναι ο δορυφόρος, ένα έντομο με πορτοκαλί ραβδώσεις που μοιάζει με πασχαλίτσα και τρώει τα φύλλα της πατάτας. Η αντιμετώπιση του δορυφόρου γίνεται με ψεκασμό με οικολογικό σκεύασμα φυσικής πυρεθρίνης.
Σχετικά με τη συγκομιδή και αποθήκευση της πατάτας, θα πρέπει να βγάλουμε την πατάτα από το χωράφι 3-4 μήνες μετά από τη φύτευση. Διατηρούμε τις πατάτες σε σωρούς στο χωράφι, 2–3 μέρες για να στεγνώσουν, και τις σκεπάζουμε με λινάτσες για την αποφυγή ηλιεγκαυμάτων. Επιλέγουμε σκοτεινές, χωρίς υγρασία, αποθήκες με θερμοκρασία 6–10 °C και διατηρούμε τις πατάτες σε πλαστικά ή ξύλινα τελάρα. Σκονίζουμε κάθε 20–30 μέρες με βιολογικό σκεύασμα βάκιλου Θουριγγίας για να αντιμετωπίσουμε το έντομο φθοριμαία που σκουληκιάζει τις πατάτες.
Όταν συγκομίσουμε πατάτες και έχουν πράσινο χρώμα, αυτό σημαίνει ότι κατά την καλλιέργεια βγήκαν έξω από το χώμα και ήρθαν σε έκθεση στις ακτίνες του ήλιου. Σε αυτήν την περίπτωση, οι πατάτες περιέχουν υψηλή συγκέντρωση σε σολανίνη, που είναι τοξική ουσία, και γι’ αυτό είναι ακατάλληλες για φάγωμα.
Κώστας Λιονουδάκης
Γεωπόνος Γ.Π.Α.
