Πολύ μεγάλη η σύνδεση μεταξύ ύπνου και ψυχολογίας στα παιδιά
Τα μωρά που κοιμούνται λιγότερο από 10 ώρες την ημέρα ή ξυπνούν συχνά μέσα στη νύχτα τείνουν να έχουν περισσότερα συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα στην ηλικία των πέντε ετών, σύμφωνα με μακροχρόνια νορβηγική μελέτη.
Οι ερευνητές ανέμεναν να εντοπίσουν κάποια σύνδεση μεταξύ του ύπνου και των πιθανών διαταραχών στο συναίσθημα αλλά και στη συμπεριφορά. Ωστόσο εξεπλάγησαν όταν είδαν «πόσο σταθερή και ισχυρή ήταν αυτή η σύνδεση», σύμφωνα με τα λεγόμενα του κύριου συγγραφέα της νέας μελέτης Μπόργκε Σίβερτσεν, από το Νορβηγικό Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας στο Μπέργκεν, στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters.
«Παρότι μόνο μια πειραματική μελέτη μπορεί να προσδιορίσει σχέση αιτίου – αιτιατού, τα δικά μας στοιχεία μαρτυρούν ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος συναισθηματικών προβλημάτων αλλά και προβλημάτων συμπεριφοράς στα παιδιά λόγω έλλειψης ύπνου, ακόμη και όταν ληφθούν υπόψη πολλοί άλλοι πιθανοί παράγοντες».
Τεράστια έρευνα
Τα νέα ευρήματα προέρχονται από μια μακροχρόνια, συνεχιζόμενη μελέτη η οποία περιλαμβάνει 32.662 ζεύγη μητέρων και παιδιών στη Νορβηγία – η μελέτη χρηματοδοτείται από το νορβηγικό υπουργείο Υγείας. Στο πλαίσιό της οι γυναίκες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια όταν ήταν στη 17η εβδομάδα της κύησης, όταν το παιδί τους ήταν 18 μηνών και όταν είχε φθάσει στα πέντε έτη. Οι μητέρες αξιολόγησαν 99 διαφορετικές συμπεριφορές των παιδιών τους σε μια κλίμακα από το «δεν ισχύει» ως το «ισχύει απολύτως» ενώ παράλληλα ανέφεραν πόσο κοιμόταν το παιδί τους κατά τη διάρκεια του 24ώρου και πόσο συχνά ξυπνούσε μέσα στη νύχτα.
Στους 18 μήνες σχεδόν το 60% των παιδιών κοιμόταν επί 13 ως 14 ώρες τη νύχτα ενώ ποσοστό της τάξεως περίπου του 2% κοιμόταν λιγότερο από δέκα ώρες τη νύχτα. Ποσοστό της τάξεως του 3% των μικρών ξυπνούσε τρεις ή περισσότερες φορές τη νύχτα. Τα περισσότερα παιδιά ξυπνούσαν κατά τη διάρκεια της νύχτας λίγες μόνο φορές μέσα στην εβδομάδα.
Οι μπόμπιρες που κοιμούνταν λιγότερο από 13 ώρες εμφάνιζαν συχνά συναισθηματικά ή συμπεριφορικά προβλήματα ήδη από την ηλικία των 18 μηνών, σημειώνουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση «JAMA Pediatrics».
Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι επιστήμονες έλαβαν υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία της μητέρας, το μορφωτικό επίπεδό της, η διάρκεια της κύησης καθώς και το πόσα άλλα παιδιά είχε. Ελαβαν επίσης υπόψη τους το βάρος του παιδιού κατά τη γέννηση και το φύλο του. Είδαν ότι τα παιδιά που κοιμούνταν λιγότερες από δέκα ώρες κάθε νύχτα ή ξυπνούσαν τρεις ή περισσότερες φορές το βράδυ στην ηλικία των 18 μηνών αντιμετώπιζαν αυξημένο κίνδυνο συναισθηματικών προβλημάτων και διαταραχών στη συμπεριφορά στην ηλικία των πέντε ετών.
Ο κίνδυνος ήταν υψηλότερος σε ό,τι αφορούσε «εσωτερικά» προβλήματα, όπως το να είναι το παιδί αντιδραστικό στα συναισθήματα, να έχει άγχος και καταθλιπτικά συμπτώματα παρά σε ό,τι αφορούσε προβλήματα σχετικά με την εξωτερίκευση των συναισθημάτων του – όπως η διάσπαση της προσοχής ή η επιθετικότητα.
Λίγος ύπνος αυξάνει τα προβλήματα
«Παρότι είναι δύσκολο να εξαχθεί σχέση αιτιότητας από μελέτες παρατήρησης, αυτή η μακροχρόνια μελέτη δείχνει πως ο ανεπαρκής ύπνος νωρίς στη ζωή του παιδιού αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης συναισθηματικών αλλά και συμπεριφορικών προβλημάτων» έγραψε η Μισέλ Γκάρισον από το Ερευνητικό Παιδιατρικό Ινστιτούτο του Σιάτλ στην Ουάσιγκτον σε συνοδευτικό άρθρο της μελέτης.
Σύμφωνα με τη δρα Γκάρισον, ο ανεπαρκής ύπνος οδηγεί την επόμενη ημέρα σε πρόβλημα διαχείρισης συναισθημάτων και ενστίκτων αλλά και στην ικανότητα να «διαβάζει» το άτομο τα συναισθήματα και τα κίνητρα των άλλων. Τα χρόνια προβλήματα ύπνου μπορούν επίσης να προκαλέσουν αλλαγές στις ορμόνες του στρες, τόνισε η ειδικός.
Κατά τον δρα Σίβερτσεν, τα προβλήματα ύπνου νωρίς στη ζωή μπορεί να αποτελούν ως έναν βαθμό αιτία για θέματα στη συμπεριφορά και στα συναισθήματα, ωστόσο και πολλοί άλλοι παράγοντες, όπως ο χαρακτήρας του παιδιού αλλά και η ψυχική υγεία των γονέων του, παίζουν σημαντικό ρόλο. Ευτυχώς πάντως πολλά από τα… άυπνα παιδιά δεν θα έχουν απαραιτήτως προβλήματα ψυχικής υγείας αργότερα στη ζωή τους, υπογράμμισε ο ειδικός. «Αποτελεί ένα ορόσημο της ανάπτυξης το να καταφέρουν τα παιδιά να κοιμούνται μόνα τους» είπε ο επιστήμονας και συμπλήρωσε ότι οι γονείς που κάθονται στο προσκέφαλο του μωρού τους, μιλώντας του, τραγουδώντας του ή κουνώντας το πιθανώς να μην πράττουν σωστά καθώς δημιουργούν εξάρτηση του παιδιού το οποίο τους χρειάζεται μονίμως για να κοιμηθεί. Πάντως, σύμφωνα με τον ερευνητή, τα περισσότερα βρέφη μπαίνουν σε ένα πιο τακτικό μοτίβο ύπνου μέσα στους πρώτους έξι μήνες της ζωής τους.
