Η περίοδος του Β’ Παγκοσμίου ωστόσο έχει αφήσει πίσω της ανοιχτούς λογαριασμούς,
άλυτα μυστήρια και χαμένους θησαυρούς (αποτελούμενους από έργα τέχνης αλλά και… ράβδους χρυσού). Κάποια μάλιστα από τα εν λόγω μυστήρια αποκτούν πρόσθετη αξία σήμερα εξαιτίας της… οικονομικής τους διάστασης.
Στρατόπεδα συγκέντρωσης
Ο μεγάλος «γρίφος» που εξακολουθεί να απασχολεί τους ερευνητές είναι τι απέγινε το κλεμμένο χρυσάφι των ναζί;
Ο λόγος για τους συνολικά πολλές εκατοντάδες τόνους χρυσού που οι ναζί είχαν κλέψει από κράτη, τράπεζες και ιδιώτες κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σημειώνεται άλλωστε πως όσοι έφευγαν για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης «παρέδιδαν» προσωπικές περιουσίες και τιμαλφή.
Οι θεωρίες συνωμοσίας και τα σενάρια για τον χαμένο θησαυρό αξίας 1 τρισ. $ είναι ποικίλα, ενώ το θέμα αποκτά ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα λόγω της οικονομικής κρίσης
Το εντυπωσιακό με τον εν λόγω «θησαυρό» (η συνολική αξία του οποίου ξεπερνάει το 1 τρισ. δολ.) είναι πως αυτός εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να αγνοείται, γεγονός που δίνει τροφή σε ποικίλες θεωρίες συνωμοσίας.
Ο πολυγραφότατος Σκοτσέζος μελετητής Νιλ Λόκερι υποστηρίζει με άρθρο του στη «Wall Street Journal» πως το μεγαλύτερο μέρος του κλεμμένου χρυσού κατέληξε στην Πορτογαλία, όπου και εξακολουθεί να βρίσκεται.
Άλυτο μυστήριο παραμένει μέχρι τις μέρες μας το πού βρίσκονται οι εκατοντάδες τόνοι χρυσού που έκλεψαν οι ναζί όσο οι στρατιές του Χίτλερ επικρατούσαν στα πεδία των μαχών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Προκειμένου μάλιστα να δικαιολογήσει τη θέση του, ο Λόκερι επικαλείται το περιεχόμενο αποχαρακτηρισμένων εγγράφων από Βρετανία, ΗΠΑ και Πορτογαλία. Αυτή είναι ωστόσο μόνο μία από τις πολλές και ευφάνταστες θεωρίες.
Για παράδειγμα, έχει ακουστεί πως μεγάλο μέρος του χρυσού των ναζί βρήκε «καταφύγιο» στο Βατικανό, ενώ μια άλλη θεωρία θέλει τον χρυσό να μεταφέρεται στην Ισπανία του Φράνκο, να φυλάσσεται εκεί έως το 1975 και εν συνεχεία να «φεύγει» για τις ΗΠΑ.
Κάποιοι αντιθέτως πιστεύουν πως το χρυσάφι βρίσκεται θαμμένο στον πυθμένα της λίμνης Τόπλιτζ στις αυστριακές Άλπεις, μερικές δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από το Σάλτσμπουργκ.
Άλλοι ισχυρίζονται πως είναι θαμμένο σε ένα ακατοίκητο νησί ονόματι Οκλαντ μερικές εκατοντάδες μίλια μακριά από τις ακτές της Νέας Ζηλανδίας.
Υπάρχουν ωστόσο και θεωρίες που το θέλουν εντός των γερμανικών συνόρων, στο δάσος Λάιναβαλντ κοντά στη Λειψία ή στον πυθμένα της λίμνης Στόλπζε βόρεια του Βερολίνου.
Καμία επιβεβαίωση
Ολες οι θεωρίες ωστόσο έχουν ένα κοινό: καμία δεν έχει επιβεβαιωθεί στην πράξη. Πολλοί μάλιστα φοβούνται πως με τον θάνατο και των τελευταίων επιζώντων της γενιάς του πολέμου, θα χαθεί και κάθε ελπίδα για εύρεση των κλεμμένων, είτε πρόκειται για έργα τέχνης, είτε για μπάρες χρυσού.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ
Σενάριο για το εμπόριο Σαλαζάρ με τον Χίτλερ
Στα… αμπάρια της Πορτογαλίας ο θησαυρός
Η Πορτογαλία ήταν ένας από τους βασικούς αποδέκτες του χρυσού των ναζί. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει με άρθρο του στη «Wall Street Journal» ο Νιλ Λόκερι, Σκοτσέζος συγγραφέας και μελετητής με ειδίκευση στη σύγχρονη ιστορία.
Δεν είναι τυχαίο πως αν και σχετικά αδύναμη ως οικονομία, η Πορτογαλία ξεχωρίζει ως μία από τις 15 χώρες με τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού παγκοσμίως. Υπ’ αυτό το πρίσμα, αποκτούν νόημα και οι εκκλήσεις των Γερμανών πολιτικών που ζητούσαν στο απόγειο της κρίσης από τους Πορτογάλους να πουλήσουν το χρυσάφι τους για να σωθούν.
Έγγραφα
Ο Λόκερι πέρασε τα τελευταία πέντε χρόνια αναζητώντας τα ίχνη των φορτίων χρυσού που είχαν κλέψει οι ναζί. Για να ιχνηλατήσει πορείες, ο Σκοτσέζος χρησιμοποίησε ως «πυξίδα» τα αποχαρακτηρισμένα κυβερνητικά-διπλωματικά έγγραφα χωρών όπως η Βρετανία, οι ΗΠΑ και η Πορτογαλία. Όπως αποδεικνύεται, οι ναζί έδιναν το χρυσάφι που είχαν κλέψει για να αγοράζουν προϊόντα από τις καλούμενες ουδέτερες χώρες (Σουηδία, Τουρκία, Ελβετία, Πορτογαλία κ.ά.).
Η χώρα, ωστόσο, στην οποία κατέληξε το μεγαλύτερο μέρος του κλεμμένου χρυσού ήταν η Πορτογαλία. Ο Λόκερι υποστηρίζει πως οι ναζί προμηθεύονταν από την Πορτογαλία ένα σπάνιο μετάλλευμα ονόματι βολφράμιο το οποίο αποτελούσε βασική πρώτη ύλη για τη γερμανική βιομηχανία όπλων και πυρομαχικών. Αρχικά οι Γερμανοί πλήρωναν σε ρευστό.
Η κεντρική τράπεζα της Πορτογαλίας, ωστόσο, ενημέρωσε τον δικτάτορα Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ πως πολλά από τα χρήματα ήταν πλαστά και πως οι μελλοντικές πληρωμές θα ήταν καλύτερο να γίνονται σε χρυσό, όπερ και εγένετο. Ο Σαλαζάρ φέρεται να γνώριζε πως ο χρυσός που ερχόταν στην Πορτογαλία ήταν «αμφιλεγόμενης προέλευσης».
Τον είχε ενημερώσει σχετικά ο Βρετανός πρέσβης στην Πορτογαλία, Ρόναλντ Κάμπελ. Απτόητος, ωστόσο, ο Πορτογάλος δικτάτορας συνέχισε να λειτουργεί σε ρόλο κλεπταποδόχου μέχρι και τον Ιούνιο του 1944, οπότε υπέκυψε στις πιέσεις των Ρούζβελτ-Τσόρτσιλ και σταμάτησε να προμηθεύει τους ναζί με βολφράμιο. Λέγεται μάλιστα πως οι αποστολές σταμάτησαν οριστικά στις 6 Ιουνίου 1944, ανήμερα της απόβασης των Συμμάχων στη Νορμανδία.
Αρχεία
Σύμφωνα με τα αρχεία των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, στην Πορτογαλία υπολογίζεται πως βρήκαν «καταφύγιο» κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου έως και 400 τόνοι χρυσού. Από τους 400 επιστράφηκαν τελικώς μόλις οι… τέσσερις, κι αυτό έπειτα από πολλές διαπραγματεύσεις καθώς ο Σαλαζάρ αλλά και η δημοκρατική κυβέρνηση που ανέλαβε τα ηνία της χώρας μετά την Επανάσταση των Γαρυφάλλων του 1974 υποστήριξαν πως επρόκειτο για νόμιμες πληρωμές, προερχόμενες από «νόμιμο εμπόριο με τους ναζί το οποίο διεξαγόταν εν γνώσει και με την αποδοχή των συμμαχικών δυνάμεων».
Πίσω στο παρόν και σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χρυσού (World Gold Council), η Πορτογαλία φυλάει επισήμως στα αμπάρια της 382,5 τόνους χρυσού, είναι δηλαδή μία από τις 15 χώρες με τα μεγαλύτερα αποθέματα στον κόσμο.
ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΧΑΪΝΡΙΧ ΧΙΜΛΕΡ
«ΑΛΧΗΜΕΙΕΣ» ΣΤΟ ΝΤΑΧΑΟΥ
Απόφοιτος της γεωπονικής σχολής με προϋπηρεσία σε… φάρμα, και μετέπειτα αρχηγός των «SS», ο Χάινριχ Χίμλερ είχε αποπειραθεί να φτιάξει χρυσό από πέτρες και άμμο. Είχε μάλιστα πιστέψει τόσο πολύ πως θα τα κατάφερνε ώστε να στήσει και μυστικό εργαστήριο μέσα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου.
Όλα ξεκίνησαν το 1937, όταν ένας αυτοδίδακτος «αλχημιστής» ονόματι Καρλ Μάλχους (που κάποιοι υποστηρίζουν πως ήταν παλαιότερα πράκτορας των Βρετανών) τον προσέγγισε με την ιδέα πως θα μπορούσε να φτιάξει χρυσό, και μάλιστα σε τεράστιες ποσότητες, χρησιμοποιώντας παραφίνη, πέτρες και άμμο προερχόμενη από την κοίτη ενός ποταμού του Μονάχου.
Ο Χίμλερ εμπιστεύθηκε τον Μάλχους, όπως είχε άλλωστε εμπιστευτεί και έναν άλλο τσαρλατάνο που τον είχε πείσει πως μπορεί να μετατρέψει το νερό σε πετρέλαιο. Οι ναζί αποφάσισαν να χρηματοδοτήσουν το «πρότζεκτ» και οι εργασίες ξεκίνησαν μυστικά στο Νταχάου.
Όσο για την κατάληξη της υπόθεσης, ο «αλχημιστής» Καρλ Μάλχους δεν κατάφερε απολύτως τίποτα, με αποτέλεσμα ο Χίμλερ να εξοργιστεί και να τον κρατήσει στο Νταχάου… αλλά ως αιχμάλωτο.
ΑΡΠΑΓΗ ΧΡΥΣΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ
Η υπόθεση Μέρτεν στην Ελλάδα
Η υπόθεση της αρπαγής από τους ναζί τεράστιων περιουσιών έχει και ελληνική διάσταση. Συνδέεται με τη δράση του Μαξ Μέρτεν στη Θεσσαλονίκη την περίοδο της κατοχής. Ο Μέρτεν εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα τη διετία 1942 – 1944. Ανέλαβε τη γενική εποπτεία της δίωξης των Εβραίων της Μακεδονίας.
Θεωρείται κύριος υπεύθυνος για: ? Τη γενοκτονία των Ισραηλιτών της Θεσσαλονίκης διατάσσοντας τη μεταφορά 45.000 ατόμων στο Αουσβιτς. ? Τη λεηλασία των περιουσιών τους, φτάνοντας μέχρι τυμβωρυχίας του εβραϊκού νεκροταφείου.
Η αξία της περιουσίας που αφαίρεσε με τη βία υπολογίστηκε στο ποσό των 125.000.000 χρυσών φράγκων. Περιελάμβανε και 12 τόνους χρυσού σε τιμαλφή και ράβδους. Μεταπολεμικά ο Μέρτεν κατηγορήθηκε ως εγκληματίας πολέμου, αλλά το καθεστώς Αντενάουερ του πρόσφερε κάλυψη.
Ήρθε στην Ελλάδα το 1958. Η παρουσία του στην Αθήνα αποκαλύφθηκε τυχαία από πολίτες και προκάλεσε σάλο. Πιεζόμενη από τη δυτικογερμανική πλευρά η τότε κυβέρνηση Καραμανλή τροποποίησε τη νομοθεσία με σκοπό να πετύχει την ατιμωρησία του.
Η κατακραυγή υποχρέωσε το υπ. Δικαιοσύνης να αλλάξει ξανά τον νόμο και να επιτρέψει την ποινική δίωξή του. Ο Μέρτεν καταδικάστηκε σε κάθειρξη 25 ετών, αλλά η κυβέρνηση με τρίτη τροποποίηση της νομοθεσίας προχώρησε στην αποφυλάκιση και την απέλασή του στη Δ. Γερμανία. Ο θησαυρός που άρπαξε δεν βρέθηκε ποτέ. Αναπόδεικτη έμεινε η φήμη ότι βρίσκεται κάπου στον βυθό του Μεσσηνιακού Κόλπου.
Θ. ΡΟΥΜΠΑΝΗΣ
