Τα θαυματουργά μπαχαρικά: Ιδιότητες και χρήσεις των κυριότερων

Τα θαυματουργά μπαχαρικά: Ιδιότητες και χρήσεις των κυριότερων

Χρώματα κι αρώματα που μπορούν να σε ταξιδέψουν σε ένα παραμυθένιο, σχεδόν μαγικό κόσμο. Η μυρωδιά τους είναι έντονη, χαρακτηριστική, μοναδική. Δίνουν άρωμα, χρώμα, γεύση σε φαγητά και ποτά. Όλα κάποια στιγμή μπορεί να τα ξεχάσεις, εκτός από τις μυρωδιές…

Ένα άρωμα είναι αρκετό για να ξαναζωντανέψει ως δια μαγείας αναμνήσεις. Σκοντάφτεις πάνω τους και χωρίς να το θέλεις «απασφαλίζεις τον κρίκο» τους κι αυτές εκρήγνυνται όλες μαζί.

Πιπέρι, κανέλα, μοσχοκάρυδο, μπαχάρι, γαρίφαλο. Μπαχαρικά που έχουν όχι μία, αλλά πολλές και διαφορετικές χρήσεις στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική.

Ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της ιατρικής, τα χρησιμοποιούσε για θεραπευτικούς σκοπούς. Το δεντρολίβανο, ο βασιλικός, η κανέλα, το θυμάρι είναι μερικά από τα πιο αντιπροσωπευτικά είδη. Ας ξεκινήσουμε ένα ταξίδι στον μαγικό κόσμο των μπαχαρικών.

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ

Ο βασιλικός είναι γνωστός από την αρχαιότητα. Στην Αίγυπτο χρησιμοποιούνταν στην ταρίχευση των νεκρών , όπως προκύπτει από υπολείμματα του φυτού που βρέθηκαν σε μούμιες της αρχαίας Αιγύπτου. Η ονομασία «βασιλικός» του αποδόθηκε στα ελληνικά καθώς, σύμφωνα με θρύλο, φύτρωσε στο σημείο όπου ο Κωνσταντίνος και η μητέρα του Ελένη ανακάλυψαν τον τίμιο σταυρό. 

Στην Ινδία τον θεωρούσαν ανέκαθεν ιερό φυτό, μάλιστα στα δικαστήρια ορκίζονταν στον βασιλικό. Για τους Ρωμαίους ο βασιλικός ήταν το φυτό της γονιμότητας και πίστευαν ότι ευδοκιμούσε μόνο αν τον φρόντιζε μια νεαρή ανύπαντρη μητέρα. Το αιθέριο έλαιο του βασιλικού είναι αξιόλογο αντισπασμωδικό.

Το αφέψημά του καταπραΰνει επίσης από τους πόνους της κοιλιάς. Είναι επίσης τονωτικό και διουρητικό, κατά της ζαλάδας και της νευρικής ημικρανίας. Βασιλικός κοπανισμένος στη μύτη βοηθά σε περιπτώσεις κρυολογήματος.

Με κρασί, έχει χωνευτικές ιδιότητες. Συμβάλλει ακόμα στην παραγωγή γάλακτος στις θηλάζουσες μητέρες. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική και ζαχαροπλαστική, για το χαρακτηριστικό άρωμά του.

Ρόφημα: Παίρνετε δυο κλαδιά βασιλικού ή ένα κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένο για μια κούπα νερό και το σιγοβράζετε για περίπου 10 λεπτά.

ΓΑΡΊΦΑΛΟ: (μοσχοκάρφι, καρυόφυλλο)

Πρόκειται για το γνωστό μπαχαρικό που χρησιμοποιείται ευρύτατα στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική.

Τα γαρίφαλα είναι τα αποξηραμένα άνθη του γαριφαλόδενδρου και χρησιμοποιείται στην Κίνα από το 266 π.χ. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη ναυτία, τον εμετό, τον τυμπανισμό και διεγείρει το πεπτικό σύστημα.

Είναι ισχυρό τοπικό αντισηπτικό και ήπιο αναισθητικό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξωτερικά για τον πονόδοντο. Χρησιμοποιείται σε πολλά γλυκά για το άρωμά του αλλά και σε διάφορες σάλτσες.

Ρόφημα: Βάζουμε μερικά γαρίφαλα σε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό και τα αφήνουμε για 10 λεπτά. Για τον πονόδοντο βάζετε ένα γαρίφαλο κοντά στο δόντι και το κρατάτε εκεί, εναλλακτικά μπορείτε να βάλετε λίγο γαριφαλέλαιο σε ένα βαμβάκι και το τοποθετήσετε κοντά στο δόντι.

ΓΛΥΚΆΝΙΣΟ 

Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι το θεωρούσαν μαγικό φυτό, επειδή πίστευαν ότι διατηρεί τη νεανικότητα και διώχνει τα κακά όνειρα όταν τοποθετείται κάτω από το μαξιλάρι. Ο Ιπποκράτης το συνιστούσε για να σταματάει το φτάρνισμα.

Χρησιμοποιείται για τον εντερικό κολικό και για τον τυμπανισμό. Εχει επίσης ισχυρή αποχρεμπτική και αντισπασμωδική δράση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βρογχίτιδα, στον κοκίτη και στον επίμονο ερεθιστικό βήχα. Το έλαιο του γλυκάνισου βοηθάει στον καθαρισμό από τις ψείρες.

Ρόφημα:Τρίβετε ή κοπανάτε για λίγο τους σπόρους του γλυκάνισου και στη συνέχεια παίρνετε 1-2 κουταλάκια του γλυκού και τα ρίχνετε σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό και το αφήνετε σκεπασμένο για 10 λεπτά. Το ρόφημα αυτό πίνεται τρεις φορές την ημέρα. Για τον τυμπανισμό πίνουμε το ρόφημα αργά αργά πριν από τα γεύματα.

ΔΑΦΝΗ  

Ηταν το φυτό του θεού Απόλλωνα, ο οποίος, λέει ο μύθος, ερωτεύτηκε τη νύμφη Δάφνη. Για να γλιτώσει από την αγκαλιά του η νύμφη μεταμορφώθηκε σε δέντρο. Από τα κλαδιά του δέντρου, ο θεός έφτιαξε ένα στεφάνι που φορούσε πάντα στο κεφάλι του σε ανάμνησή της και προέτρεψε τους πιστούς του να κάνουν το ίδιο, ως σύμβολο προστασίας ενάντια στις δυνάμεις του κακού.

Ο Απόλλωνας έχτισε επίσης ένα ναό στους Δελφούς από κλαδιά δάφνης. Η ιέρεια των Δελφών, η Πυθία μασούσε φύλλα δάφνης ή ανέπνεε τον καπνό από την καμένη δάφνη για να πέσει σε έκταση και να δώσει τους χρησμούς της. Σήμερα η δάφνη αποτελεί σύμβολο διάκρισης στις τέχνες και τα γράμματα.

Είναι τονωτικό του στομάχου, ενώ από τους καρπούς της γίνονται φαρμακευτικά σκευάσματα για εντριβές κατά των ρευματισμών. Ακόμη τα φύλλα της χρησιμοποιούνται για την ενδυνάμωση των μαλλιών.

Επίσης χρησιμοποιείται ως καρύκευμα στη μαγειρική.

ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ 

Οι αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν σε δημόσιες και θρησκευτικές τελετές και το έκαιγαν ως θυμίαμα. Οι Ρωμαίοι το προσέφεραν στις προστάτιδες θεότητες του οίκου τους. Στην αρχαία Ελλάδα οι σοφοί το έπλεκαν στα μαλλιά τους και έτριβαν το αιθέριο έλαιό του στο μέτωπό τους γιατί πίστευαν ότι δυνάμωνε τη μνήμη.

Οι Άραβες γιατροί το εκτιμούσαν πολύ γιατί πίστευαν ότι αποκαθιστούσε τη ζωτικότητα, τη μνήμη και την ομιλία. Σε πολλές λαϊκές παραδόσεις το δενδρολίβανο συνδέεται με την Παναγία. Το δενδρολίβανο ενεργεί ως διεγερτικό του κυκλοφορικού συστήματος και των νεύρων.

Επιπλέον ασκεί τονωτική και ηρεμιστική δράση στο πεπτικό σύστημα, γι αυτό και χρησιμοποιείται όταν υπάρχει ψυχολογική ένταση και το πρόβλημα εκδηλώνεται με μορφή δυσπεψίας που συνοδεύεται από τυμπανισμό, πονοκεφάλους ή κατάθλιψη.

Εξωτερικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση του μυϊκού πόνου, της ισχιαλγίας και της νευραλγίας. Ενεργεί ως διεγερτικό στους θύλακες των τριχών και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις πρόωρης φαλάκρας.

Ρόφημα: παίρνετε 30 γραμμάρια ανθισμένες κορυφές και τις βράζετε σε ένα λίτρο νερό. Το ρόφημα αυτό πίνεται τρεις φορές την ημέρα. Για τα μαλλιά παίρνετε 50 γραμμάρια ανθισμένες κορυφές και τις βράζετε σε ένα λίτρο νερό για μισή ώρα. Στη συνέχεια πλένετε τα μαλλιά σας με αυτό για μία εβδομάδα πρωί και βράδυ.

Το αιθέριο έλαιό του διώχνει το σκόρο, ενώ αν προσθέσετε μερικές σταγόνες από αιθέριο έλαιο δενδρολίβανου στη γεμάτη ζεστό νερό μπανιέρα θα απαλλαγείτε αμέσως από την κούραση.

ΘΡΟΥΜΠΙ

Μικρός θάμνος που ευδοκιμεί στις πλαγιές των ελληνικών βουνών, γνωστός από την αρχαιότητα. Το χρησιμοποιούσαν για να αρωματίσουν το κρασί. Έχει σκληρά φύλλα με μαύρες βούλες ροζ ή άσπρα άνθη και καστανούς σπόρους που μυρίζουν ευχάριστα.

Οι Ιταλοί ήταν ανάμεσα στους πρώτους που χρησιμοποίησαν το βότανο. Είναι ένα καλό ορεκτικό με ευεργετική επίδραση στην αδυναμία και ατονία του στομαχιού. Βοηθάει τη χώνεψη. Λειτουργεί ως καταπραϋντικό των ρευματικών αρθριτικών πόνων.

Γενικά έχει δυναμωτική επίδραση στην κράση του ατόμου. Χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό κυρίως στα κρεατικά.

Ρόφημα: Ρίχνουμε 1 κουταλάκι του γλυκού σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό και το αφήνουμε για 10-15 λεπτά.

ΘΥΜΑΡΙ 

Σύμφωνα με τη βοτανολογική παράδοση, το θυμάρι φύτρωσε από τα δάκρυα της ωραίας Ελένης. Στην πραγματικότητα όμως το βότανο ήταν γνωστό πολύ πριν από τον Τρωικό Πόλεμο και ήταν ένα από αυτά που έκαιγαν ως θυμίαμα στους βωμούς των θεών οι αρχαίοι Έλληνες.

Οι Ρωμαίοι στρατιώτες έκαναν μπάνιο σε νερό αρωματισμένο με θυμάρι για να αποκτήσουν δύναμη. Για τους αρχαίους Έλληνες το θυμάρι συμβόλιζε επίσης τη γενναιότητα. Έχει αντισηπτικές, απολυμαντικές και κατευναστικές ιδιότητες στη βρογχίτιδα, στον κοκίτη, στο άσθμα και γενικότερα στον επίμονο βήχα.

Οι γαργάρες με θυμάρι βοηθούν στη λαρυγγίτιδα, την αμυγδαλίτιδα και τον ερεθισμένο λαιμό. Βοηθά στον ύπνο, ενώ σε ένα δωμάτιο αρρώστου δροσίζει τον αέρα. Χρησιμοποιείται ως αφέψημα κατά της ατονίας του πεπτικού συστήματος και βοηθά στην καταπολέμηση της χρόνιας καταρροής.

Το αιθέριο έλαιο του θυμαριού χρησιμοποιείται για τον κατευνασμό των πόνων των δοντιών καθώς και για μασάζ σε μυϊκούς και ρευματικούς πόνους. Το θυμάρι βοηθά και στην αντιμετώπιση του κρυολογήματος.

Επίσης χρησιμοποιείται ευρύτατα και στη μαγειρική. Ταιριάζει πολύ με το κρέας, τα μαγειρευτά αλλά και στους ζωμούς.

Ρόφημα: Ρίχνετε δύο κουταλάκια του γλυκού θυμάρι σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό και το αφήνετε για 10 λεπτά. Το ρόφημα πίνεται τρεις φορές την ημέρα για μικρό χρονικό διάστημα.