Γιατί το φαγητό μας κάνει
να αισθανόμαστε τόσο μα τόσο όμορφα; Τι είναι αυτό που μας κάνει να έχουμε ιδιαίτερη αδυναμία σε συγκεκριμένα τρόφιμα/ γεύματα; Τι σημαίνουν/ συμβολίζουν αυτά για εμάς ; Ποια πρόσωπα μας θυμίζουν και τι αναμνήσεις έχουμε γύρω από αυτά;
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής, η ψυχολόγος κυρία Καλλιόπη Εμμανουηλίδου, στο πλαίσιο βιωματικού εργαστηρίου που συντόνισε με θέμα «Η ψυχολογία της Διατροφής», έδωσε ενδιαφέρουσες απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα από μία διαφορετική σκοπιά.
Η σχέση μας με το φαγητό ξεκινάει χρονικά πριν καν έρθουμε στη ζωή, ως έμβρυα. Ο ομφάλιος λώρος, η δίοδος της θρέψης όσο βρισκόμαστε στη κοιλιά της μητέρας μας, έχει μια ιδιαίτερη και συμβολική σημασία, είναι αυτό που μας ενώνει με το παρελθόν μας, αυτό που μας ενώνει με την οικογένεια, αυτό που μας ενώνει με τη “μαμά”, με την κυριολεκτική και μεταφορική σημασία. Η σχέση μας με το φαγητό συνεχίζεται με το πρώτο μας γεύμα, μητρικό γάλα, μέσα στην αγκαλιά της μητέρας μας. Η διαδικασία αυτή αν και στολίζεται με αρκετές πιέσεις προς τη μητέρα (αγωνία μητέρας και τρίτων για επιτυχή θηλασμό) αποτελεί μία νέα απολαυστική εμπειρία διατροφής για το νεογέννητο που απολαμβάνει ταυτόχρονα μαζί με το γάλα και τη ζεστασιά, τη φροντίδα, τη στοργή, την αγάπη και την ασφάλεια της μητρικής αγκαλιάς. Πρόκειται για μια αξέχαστη εμπειρία που ακόμα και αν δεν μπορούμε να την ανακαλέσουμε ή ακόμα περισσότερο να την περιγράψουμε, έχει καταγραφεί για πάντα ως συναίσθημα μέσα μας.
Στην πορεία το φαγητό στην παιδική ηλικία γίνεται ένα ερέθισμα επιβράβευσης, περηφάνιας («μπράβο, τι καλό παιδί που είναι, έφαγε όλο το φαγητό του») και ένα μέσο που συχνά χρησιμοποιούν τα παιδιά για να προσελκύσουν τη προσοχή των γονέων κλπ. Αργότερα, στο μεταβατικό στάδιο προς την ενηλικίωση, ο έφηβος έρχεται αντιμέτωπος με πληθώρα μηνυμάτων και δέχεται κριτική σε σχέση με την τροφή του, το βάρος του, την εμφάνισή του, παύει να είναι το “χαριτωμένο παιδάκι με τα φουσκωτά μαγουλάκια” και προσπαθεί να γίνει αποδεκτός στην κοινωνία των ενηλίκων. Στη φάση αυτή το φαγητό συνοδεύεται από αρκετές πιέσεις και ενίοτε φορτίζεται με περισσότερο ή λιγότερο αρνητικά συναισθήματα. Τέλος στη φάση της ενηλικίωσης, το φαγητό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ερωτική και κοινωνική μας ζωή (τρώμε παρέα με τον/ην φίλο/η μας, βρισκόμαστε να φάμε παρέα με φίλους τα Σαβ/κα, σε γιορτές κλπ). Γίνεται δηλαδή το φαγητό ένα μέσο επικοινωνίας, ένα μέσο ευχαρίστησης, ένα μέσο προσφοράς και εκδήλωσης αγάπης.
Σε όλη λοιπόν την πορεία της ζωής μας, η διαδικασία του φαγητού, εκτός από αναμφισβήτητο μέσο θρέψης και επιβίωσης, αποτελεί και μία συναισθηματικά φορτισμένη διαδικασία που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη διατροφική μας συμπεριφορά και τις διατροφικές μας συνήθειες. Για να κατανοήσουμε λοιπόν τη σχέση μας με το φαγητό, αρκεί να ανατρέξουμε στο παρελθόν και να ανακαλέσουμε μνήμες που αφορούν στο φαγητό ήδη από τη μικρή μας ηλικία.
Ευχαριστούμε πολύ την Κυρία Εμμανουηλίδου για την ενδιαφέρουσα αυτή ομιλία και της ευχόμαστε καλή συνέχεια και επιτυχία στο συγγραφικό της έργο.
