Ο όρος αναιμία αναφέρεται
στην μείωση της ερυθράς σειράς του αίματος. Πρακτικά ο πιο αξιόπιστος δείκτης αναιμίας παραμένει η ελάττωση της αιμοσφαιρίνης (κάτω από 13,5 gr/dl στους άνδρες και κάτω από 12 gr/dl στις γυναίκες) η οποία κατά κανόνα συνοδεύεται και από ελάττωση του αιματοκρίτη (κάτω από 40% στους άνδρες και κάτω από 36% στις γυναίκες).
Μειωμένη παρουσία της ερυθράς σειράς στο αίμα συνεπάγεται ανεπαρκή οξυγόνωση των ιστών, πολύ περισσότερο μάλιστα όταν οι ανάγκες του οργανισμού είναι αυξημένες. Αποτέλεσμα αυτού συμπτώματα, όπως εύκολη κόπωση, δύσπνοια κατά την προσπάθεια, αίσθημα ζάλης, ανορεξία, αδυναμία συγκέντρωσης ή επιδείνωση στηθαγχικών συμπτωμάτων επί εγκατεστημένης νόσου. Εκτός από τα υποκειμενικά συμπτώματα, αντικειμενικά διαπιστώνεται ωχρότητα δέρματος και βλεννογόνων, ταχυκαρδία, ερυθρότητα παλαμών ενώ ανάλογα με τα αίτια της αναιμίας εξαρτάται και το σύνολο των συμπτωμάτων και των ενδείξεων που καταγράφονται στο κάθε άτομο ξεχωριστά.
Για παράδειγμα, επί σιδηροπενικής αναιμίας συναντάται καταβολή, ζάλη, αίσθημα παλμών, δύσπνοια, κεφαλαλγία, ωχρότητα δέρματος και βλεννογόνων, εύκολη κόπωση, γωνιακή χειλίτιδα, δυσφαγία, ξηροστομία, ευθρυπτότητα ονύχων, κοιλωνυχία, τριχόπτωση, ακόμη και ευπάθεια σε λοιμώξεις.
Πέρα από τη σιδηροπενική αναιμία όμως, υπάρχουν και άλλα αίτια αναιμίας που ορισμένες φορές σχετίζονται με ένδεια παραγόντων όπως είναι η βιταμίνη Β12 ή το φυλλικό οξύ. Αυτό σημαίνει πως κακώς έχει επικρατήσει στο σύνολο του πληθυσμού η λήψη συμπληρώματος σιδήρου με την ύπαρξη αναιμίας. Άλλα είδη αναιμίας όπως είναι η μεγαλοβλαστική αναιμία, η αναιμία χρόνιας νόσου, η αιμολυτική αναιμία, η απλαστική αναιμία ή η σιδηροαχρηστική αναιμία, δεν πρόκειται ποτέ να διορθωθούν με σιδηροθεραπεία, αντιθέτως η μακροχρόνια λήψη και χορήγηση συμπληρώματος σιδήρου, μπορεί να οδηγήσει σε απρόβλεπτες καταστάσεις, ακόμη και στην αιμοχρωμάτωση με ότι αυτό συνεπάγεται.
Επιπλέον δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στη χώρα μας, είναι αρκετά διαδεδομένο το υπόστρωμα αιμοσφαιρινοπαθειών και ιδίως του στίγματος της μεσογειακής αναιμίας, γι΄ αυτό καθίσταται απαραίτητος ο εξειδικευμένος προγαμιαίος έλεγχος για την αποφυγή περιπτώσεων τυχόν ομοζυγωτών (άτομα που εμφανίζουν μεσογειακή αναιμία). Η πρόοδος της ιατρικής άλλωστε, μας επιτρέπει σήμερα την έγκαιρη διάγνωση, αντιμετώπιση και παρακολούθηση νοσημάτων που κάποτε παραβλέπονταν.
Αποτελεί όμως υποχρέωση όλων μας, η τουλάχιστον μια φορά το έτος επίσκεψη στον οικογενειακό ιατρό και οδοντίατρο, με στόχο τις εξετάσεις προληπτικού ελέγχου που απαιτείται. Η υγεία είναι το υπέρτατο αγαθό και η διαφύλαξή της αποτελεί υπόθεση όλων μας.
