Η φυσιολογική διαδικασία
της γήρανσης επιφέρει σωματικές αλλαγές τόσο στους άνδρες όσος και στις γυναίκες. Κάποιες φορές οι αλλαγές αυτές μπορει να επηρεάσουν την ικανότητα του ατόμου να έχει σεξουαλική δραστηριότητα και να απολαμβάνει από αυτή. Μια γυναίκα, για παράδειγμα, μπορεί να παρατηρήσει αλλαγές στον κόλπο της. Συνήθως, καθώς οι γυναίκες μεγαλώνουν σε ηλικία, ο κόλπος τους γίνεται πιο στενός, το μήκος του μειώνεται, τα τοιχώματά του λεπταίνουν και γίνονται λιγότερο ελαστικά. Οι περισσότερες γυναίκες από μια ηλικία και μετα έχουν λιγότερα κολπικά υγρά, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλική λειτουργιά και ευχαρίστηση. Είναι πολύ σημαντικό η γυναίκα να μιλήσει για τα προβλήματα αυτά με τον ιατρό της.
Καθώς οι άνδρες μεγαλώνουν σε ηλικία, αυξάνονται τα ποσοστά της στυτικής δυσλειτουργίας (ΣΔ). Ως ΣΔ χαρακτηρίζεται η αδυναμία επίτευξης ή διατήρησης μιας στύσης ικανής για συνουσία. Ένας άνδρας με πρόβλημα στη στυτική του λειτουργία μπορεί να χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο για την επίτευξη στύσης ή η στύση του να μην είναι τόσο σκληρή όπως ήταν. Παράλληλα η απώλεια της στύσης μετά τον οργασμό μπορει να είναι πιο γρήγορη ή μπορει να χρειάζεται πολύ χρόνο μέχρι να είναι δυνατή η επομένη στύση. Εάν οι δυσκολίες αυτές παρουσιάζονται περιστασιακά τότε δεν αξιολογούνται ως πρόβλημα. Εάν όμως συμβαίνουν συχνά τότε ο άνδρας πρέπει να απευθυνθεί σε ειδικό.
Είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα ενός ατόμου μεγαλύτερης ηλικίας να είναι σεξουαλικά ενεργό και να απολαμβάνει από τη σεξουαλικότητα του. Συνήθως πρόκειται για προβλήματα υγείας, χειρουργεία, φάρμακα που λαμβάνονται, αλλά και προβλήματα στη σχέση. Πιο συγκεκριμένα, τα σεξουαλικά προβλήματα στις μεγαλύτερες ηλικίες μπορεί να οφείλονται σε:
-Αρθρίτιδα.Ο πόνος των αρθρώσεων που οφείλεται σε αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει δυσφορία τη σεξουαλική επαφή. Η άσκηση, η φαρμακευτική αγωγή καθώς και το χειρουργείο αποκατάστασης άρθρωσης,ενδέχεται να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου. Παράλληλα η ξεκούραση, ένα ζεστό μπάνιο πριν τη σεξουαλική πράξη, ο προγραμματισμός της όταν οι σύντροφοι θα είναι ξεκούραστοι, αλλά και οι δόκιμες λιγότερο επώδυνων στάσεων, είναι πιθανό να βοηθήσουν τα άτομα με αρθρίτιδα να παραμείνουν σεξουαλικά ενεργά
-Χρόνιος πόνος.Οποιοσδήποτε πόνος που επιμένει μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλική δραστηριότητα του ατόμου ανεξάρτητα από την ηλικία. Ο πόνος μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα, χρειάζεται όμως προσοχή γιατί κάποια από αυτά έχουν επίπτωση στη σεξουαλική λειτουργία. Είναι απαραίτητο να συζητηθούν οι πιθανές παρενεργείας με τον ειδικό.
-Άνοια. Κάποια άτομα που υποφέρουν από άνοια δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για το σεξ και τη σωματική εγγύτητα, αλλά μπορεί να μην μπορέσουν να αξιολογήσουν ποια είναι η κατάλληλη σεξουαλική συμπροφορά, γεγονός που ενδέχεται να προκαλέσει σύγχυση στο σύντροφο τους. Οι επαγγελματίες υγείας που έχουν εξειδικευτεί στη φροντίδα ατόμων με άνοια μπορει να βοηθήσουν σημαντικά.
-Διαβήτης. Ο διαβήτης είναι μια από τις ασθένειες που μπορεί να προκαλέσει ΣΔ σε κάποιους άνδρες. Στις περισσότερες περιπτώσεις η λήψη θεραπείας μπορει να βοηθήσει. Για την επίδραση του διαβήτη στη σεξουαλικότητα των γυναικών είναι γνωστά πολύ λίγα. Για παράδειγμα, έχει βρεθεί ότι οι διαβητικές γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν μυκητιασικές κολπίτιδες που προκαλούν κνησμό ή ερεθισμό ακόμα και δυσφορία κατά την επαφή, την οποία συχνά καθιστούν μη επιθυμητή. Οι μυκητιασικές λοιμώξεις είναι βέβαια θεραπεύσιμες.
-Καρδιακή νόσος. Η στένωση και η σκλήρυνση των αρτηριών μπορεί να αλλάξει τα αγγεία σε βαθμό που το αίμα να μην κυκλοφορεί ελευθέρα σε αυτά. Σαν αποτέλεσμα οι άνδρες και οι γυναίκες είναι πιθανό να έχουν προβλήματα με τον οργασμό, ενώ πιο συγκεκριμένα οι άνδρες να έχουν και με τη στύση τους. Τα άτομα που έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή μπορεί να ανησυχούν τα ιδία ή οι σύντροφοί τους ότι θα ξανασυμβεί. Αν και η σεξουαλική δραστηριότητα είναι σε γενικές γραμμές ασφαλής, καλό είναι οι ασθενείς να συμβουλεύονται σχετικά τον ιατρό τους. Επίσης οι καρδιολογικοί ασθενείς είναι πολύ σημαντικό να απευθύνονται στον ιατρό τους εάν η κατάσταση της υγείας τους επιδεινωθεί κι έχουν συμπτώματα όπως πόνο στο στήθος ή δύσπνοια ακόμα και κατά την ανάπαυση. Μπορει απλά να χρειάζεται αλλαγή του θεραπευτικού πλάνου.
-Ακράτεια. Η απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης ή η διαρροή ούρων είναι πιο συχνή καθώς μεγαλώνουμε σε ηλικία, ιδιαίτερα στις γυναίκες. Η επιπλέον πίεση στην κοιλιακή χώρα κατά τη διάρκεια του σεξ μπορεί να προκαλέσει απώλεια ουρών και να οδηγήσει πολλά άτομα στην αποφυγή της σεξουαλικής πράξης. Η αλλαγή στάσεων κατά τη διάρκεια του σεξ μπορεί να βοηθήσει ενώ παράλληλα η ακράτεια ουρών είναι μια κατάσταση που συνήθως αντιμετωπίζεται θεραπευτικά.
-Εγκεφαλικό. Η ικανότητα να κάνεικανείς σεξ επηρεάζεται μερικές φορές από ένα εγκεφαλικό. Η αλλαγή στις σεξουαλικές στάσεις ή κάποιες ιατρικές συσκευές μπορεί να βοηθήσουν τα άτομα με μυϊκή αδυναμία ή παράλυση να κάνουν σεξ. Υπάρχουν περιπτώσεις που παρά την παράλυση των κάτω άκρων τα άτομα μπορούν να φτάσουν σε οργασμό και να απολαύσουν από τη σεξουαλική πράξη.
-Κατάθλιψη. Η έλλειψη ενδιαφέροντος στις δραστηριότητες που άλλοτε πρόσφεραν ευχαρίστηση, μεταξύ των οποίων και η σεξουαλική δραστηριότητα, μπορει να είναι σύμπτωμα κατάθλιψης. Πολλές φορές ένα άτομο δεν μπορεί να αναγνωρίσει τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Η απώλεια της άντλησης ευχαρίστησης είναι σημαντικό να κινητοποιήσει το άτομο ώστε να μιλήσει σε ειδικό και να λάβει την κατάλληλη θεραπεία.
Πολλές φορές η υποβολή ενός ατόμου σε ένα χειρουργείο μπορεί να έχει επιπτώσεις στη σεξουαλική του ζωή μετεγχειρητικά, ιδιαίτερα εάν το χειρουργείο γίνει στους μαστούς ή στα γεννητικά όργανα. Το ενθαρρυντικό είναι ότι τα περισσότερα άτομα μπορούν να επιστρέψουν στη σεξουαλική τους ζωή μετα το χειρουργείο. Οι τύποι χειρουργείων που φαίνεται να έχουν τη μεγαλύτερη επίπτωση στη σεξουαλική ζωή των ατόμων είναι:
-Το χειρουργείο υστερεκτομής κατά το οποίο αφαιρείται η μήτρα. Συχνά στις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας αφαιρούνται και οι ωοθήκες. Τόσο οι γυναίκες όσο και οι σύντροφοι τους συνήθως ανησυχούν για τη σεξουαλική τους ζωή μετα από αυτό. Είναι πολύ σημαντικό να συζητήσουν για τις ανησυχίες τους με το γυναικολόγο-χειρουργό
-Η μαστεκτομή είναι το χειρουργείο ολικής ή μερικής αφαίρεσης των μαστών μιας γυναικάς. Μπορει να οδηγήσει σε μειωση του σεξουαλικού ενδιαφέροντος της γυναίκας ενώ παράλληλα η ίδια να μην αισθάνεται επιθυμητή ή θηλυκή. Έκτος από τη συζήτηση με τον ειδικό, η γυναικα είναι καλό να συζητήσει το θέμα της με άλλες γυναίκες που έχουν περάσει το ίδιο. Υπάρχουν προγράμματα που μπορούν να υποστηρίξουν τόσο τις γυναίκες μετα από μαστεκτομή όσο και τους συντρόφους τους. Εάν μια γυναικα το επιθυμεί μπορει να συμβουλευτεί τον ιατρό της και να προχωρήσει σε αποκατάσταση των μαστών της.
-Η προστατεκτομή είναι ένα χειρουργείο ολικής ή μερικής αφαίρεσης του προστάτη αδένα των ανδρών για την αντιμετώπιση του καρκίνου ή της καλοήθους υπερπλασίας. Μπορει να προκαλέσει ακράτεια ουρών ή ΣΔ. Εάν η προστατεκτομή είναι απαραίτητη ο άνδρας είναι απαραίτητο να μιλήσει αναλυτικά με τον ιατρό του πριν το χειρουργείο για τις ανησυχίες του σχετικά με τη σεξουαλική δραστηριότητα.
-Φάρμακα. Κάποια φάρμακα μπορει να προκαλέσουν σεξουαλικά προβλήματα όπως είναι τα αντιυπερτασικά, τα αντισταμινικά, τα αντικαταθλιπτικά, τα ηρεμιστικά, τα φάρμακα που καταστέλλουν την όρεξη, καθώς και τα φάρμακα για το έλκος. Κάποια μπορούν να προκαλέσουν ΣΔ ή να δημιουργήσουν προβλήματα στην εκσπερμάτιση.Κάποια άλλα μπορεί να μειώσουν τη σεξουαλική επιθυμία της γυναικάς ή να προκαλέσουν κολπική ξηρότητα ή δυσκολία με τη διέγερση και τον οργασμό. Είναι σημαντικό να ρωτήσετε τον ιατρό σας εάν υπάρχει κάποιο άλλο φάρμακο κατάλληλο για εσάς χωρίς αυτές τις παρενέργειες.
-Αλκοόλ. Η κατάχρηση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει στυτικά προβλήματα στους άνδρες και να καθυστερήσει τον οργασμό στις γυναίκες.
Έκτος από τα παραπάνω σεξουαλικά προβλήματα που σχετίζονται με την αύξηση της ηλικίας, η μεγαλύτερη ηλικία ενός ατόμου δεν το προστατεύει ούτε από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Για τους ηλικιωμένους που είναι σεξουαλικά ενεργοί υπάρχει ακόμα ο κίνδυνος προσβολής από σύφιλη, γονόρροια χλαμύδια, έρπη, ηπατίτιδα Β, κονδυλώματα και τριχομονάδες. Ταυτόχρονα σχεδόν όλα τα άτομα που είναι σεξουαλικά ενεργά κινδυνεύουν να προσβληθούν από τον HIV, τον ιό που προκαλεί AIDS. Ο αριθμός των μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων με HIV/AIDS αυξάνεται. Κινδυνεύει κανείς απόHIV/AIDSεάν δεν κάνει σεξ με προφυλάξεις ή εάν ο σταθερός του σύντροφος έχει και άλλους σεξουαλικούς συντρόφους. Η χρήση προφυλακτικού σε κάθε σεξουαλική επαφή είναι ο μοναδικός τρόπος να είναι κανείς ασφαλής. Για τις γυναίκες με κολπική ξηρότητα η χρήση προφυλακτικών με λιπαντικό ή η συνδυαστική χρήση προφυλακτικού και λιπαντικών προϊόντων με βάση το νερό είναι πιθανό να δώσουν λύση. Είναι πολύ σημαντικό η τοποθέτηση του προφυλακτικού να γίνει μετα την επίτευξη στύσης. Σε κάθε ηλικία πρέπει η προστασία από τα ΣΜΝ να είναι πρωταρχικό μέλημα των σεξουαλικά ενεργών ατόμων. Καλό είναι να συζητούν με τους συντρόφους τους, να συμβουλεύονται τους εδικούς , να κάνουν τακτικούς ελέγχους και να έχουν ασφαλείς σεξουαλικές επαφές.
Περά από τα σεξουαλικά προβλήματα και τους κινδύνους, η σεξουαλικότητα είναι συχνά μια ευαίσθητη ισορροπία ανάμεσα στο σώμα και το συναίσθημα. Το πώς κανείς αισθάνεται έχει άμεση επίπτωση στο τι μπορεί να κάνει. Πολλά είναι τα ηλικιωμένα ζευγάρια που απολαμβάνουν περισσότερο το σεξ σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρονιά. Οι αποσπάσεις είναι λιγότερες, ο ιδιωτικός χρόνος περισσότερος, δεν υπάρχει ανησυχία για αποτελεσματική αντισύλληψη ούτε προσπάθεια για τεκνοποίηση, υπάρχει όμως μεγαλύτερη οικειότητα ανάμεσα σε δυο συντρόφους που είναι πολλά χρόνια μαζί.
Κάποια άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ανησυχούν για το σεξ καθώς γερνούν. Η γυναίκα συχνά ανησυχεί για την εξωτερική της εμφάνιση, για το αν ο σύντροφος της τη βρίσκει ακόμα ελκυστική. Ο άνδρας φοβάται τη ΣΔ. Τα στυτικά προβλήματα μπορει να προκύπτουν περιστασιακά ενώ η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας. Εάν όμως ο άνδρας έχει μεγάλο άγχος για την εμφάνιση της ΣΔ, είναι πολύ πιθανό το ίδιο το άγχος να την πυροδοτήσει. Τα μεγαλύτερα σε ηλικία ζευγάρια αντιμετωπίζουν τους ίδιους στρεσογόνους παράγοντες που επηρεάζουν τα άτομα κάθε ηλικίας αλλά μπορει ακριβώς να έχουν και επιπλέον ανησυχίες που οφείλονται στην ηλικία και σχετίζονται με τα προβλήματα υγείας, τη συνταξιοδότηση και άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής, οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν στην εμφάνιση σεξουαλικών δυσκολιών. Είναι πολύ σημαντικό οι σύντροφοι να μην κατηγορούν τον εαυτό τους ή ο ένας τον άλλον κι εάν υπάρχουν δυσκολίες που δεν καταφέρνουν να διαχειριστούν, καλό είναι να απευθυνθούν σε ειδικό θεραπευτή εξειδικευμένο στις σεξουαλικές διαταραχές.
Φυσικά υπάρχουν και ενέργειες που μπορει κανείς να κάνει από μονός του προκειμένω να έχει μια ενεργή σεξουαλική ζωή. Πρώτα ο σύντροφος πρέπει να τεθεί ως η πιο σημαντική προτεραιότητα και το άτομο να δώσει χρόνο, ώστε να κατανοήσει τις αλλαγές που βιώνει το ίδιο αλλά και ο σύντροφος του. Η καλή κατανόηση των αλλαγών μπορει να οδηγήσει σε εύστοχες δοκιμές κατά τη σεξουαλική πράξη. Διαφορετικές στάσεις ή διαφορετικές ώρες μπορει να έχουν πολύ διαφορετικό αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, μπορει από μια ηλικία και μετά η καλύτερη ώρα για σεξουαλική δραστηριότητα να είναι το πρωί όταν οι δυο σύντροφοι είναι ξεκούραστοι. Επίσης, ενδεχομένως να χρειάζεται να δοθεί περισσότερος χρόνος στα προκαταρτικά ώστε να επιτευχτεί η επιθυμητή διέγερση. Τελος, δεν πρέπει να αποκλείεται και ο αυνανισμός, μια πρακτική η οποία με τη συμμετοχή ή όχι του συντρόφου μπορεί να προσφέρει ικανοποίηση.
Σε κάθε περίπτωση τα άτομα δεν πρέπει να διστάζουν ως προς της αναζήτηση ιατρικής βοήθειας. Ο ειδικός μπορει να προτείνει μια απλή θεραπεία που θα βελτιώσει σημαντικά τη σεξουαλική ζωή. Για παράδειγμα, η κολπική ξηρότητα που είναι πολύ συχνό πρόβλημα ζευγαριών σε μεγαλύτερες ηλικίες, αντιμετωπίζεται εύκολα με τη χρήση λιπαντικών προϊόντων. Ο γιατρός μπορει να συστήσει το κατάλληλο προϊόν σε κάθε περίπτωση. Εάν το πρόβλημα πάλι είναι η ΣΔ, υπάρχουν επίσης διάφοροι τρόποι αποτελεσματικής αντιμετώπισης, μεταξύ των όποιων η θεραπεία με χάπια, ενέσεις, συσκευές κενού ή το χειρουργείο πεϊκής πρόθεσης.
Τα σωματικά προβλήματα μπορει σίγουρα να αλλάξουν τη σεξουαλική ζωή ενός ζευγαριού μεγαλύτερης ηλικίας. Οι δυο σύντροφοι όμως μπορούν να βρουν μια νέα ποιότητα εγγύτητας . Είναι σημαντικό να μιλά ο ένας στον άλλο για τις ανάγκες του. Στην πορεία θα ανακαλύψουν ότι το αγκάλιασμα, το φιλί, το άγγιγμα , το να αφιερώνει ο ένας χρόνο στον άλλο, μπορούν να αποτελέσουν μια πολύ καλή αρχη και να βοηθήσουν τους δυο συντρόφους να απολαύσουν από τη σεξουαλικότητα τους με ένα τρόπο πιο βαθύ που γεννιέται μέσα από την οικειότητα και την επαφή και όχι από τις σεξουαλικές επιδόσεις.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών
Πηγή: zougla.gr
