Οι περισσότεροι τον θεωρούμε απλώς ένα καλό καρύκευμα για τη σαλάτα, αλλά, αν γνωρίζαμε όλες τις θρεπτικές του ιδιότητες, σίγουρα θα τον είχαμε συμπεριλάβει σχεδόν σε όλα τα γεύματά μας!
Πρωτοχρησιμοποιήθηκε πριν από 2000 χρόνια, αρχικά ως «φάρμακο» και αργότερα ως βασικό συστατικό των μαγειρικών συνταγών.
Χρήσιμα μέρη: Όλο το φυτό, η ρίζα και οι σπόροι του.
Ιδιότητες:
– Ο μαϊντανός είναι πλούσιος σε βιταμίνες Α, E, Β12, Κ, καθώς και σε βήτα- καροτένιο που παίζει σημαντικό ρόλο για την όραση.
Ο μαϊντανός περιέχει περισσότερη βιταμίνη C από οποιοδήποτε άλλο πράσινο λαχανικό, ενισχύοντας την απορρόφηση σιδήρου από άλλες πηγές. Είναι η τέλεια τροφή για άτομα με αναιμία.
– Είναι μια καλή πηγή φυλλικού οξέως και σιδήρου.
– Συνιστάται σε περιπτώσεις κατάθλιψης, ανορεξίας, της ατονίας: Παρασκευάζουμε αφέψημα του φυτού χρησιμοποιώντας 10-15 γρ. σε ένα λίτρο νερού και πίνουμε 1-2 φλυτζάνια του καφέ ημερησίως.
– Κατά της γαστρίτιδας του έλκους και παθήσεων του πεπτικού συστήματος.
– Η μάσηση του φρέσκου μαϊντανού βοηθάει στην πέψη των τροφών, καθώς αυξάνει την κινητικότητα του εντέρου χάρη σε ένα από τα κύρια αιθέρια έλαιά του που ονομάζεται myristicin. Σε αυτό οφείλεται και η ελαφρά παραισθησιογόνος δράση που του αποδίδεται.
– Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε χλωροφύλλη και χάρη στην αντιβακτηριδιακή της δράση, αποτρέπει των πολλαπλασιασμό των βλαβερών βακτηριδίων για τον οργανισμό. Μέσω της χλωροφύλλης, ο μαϊντανός βοηθά στην καταπολέμηση της χρόνιας κακοσμίας του στόματος.
Καταναλώνοντας σε καθημερινή βάση λίγο μαϊντανό, μειώνουμε ή σταθεροποιούμε τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης, αποτρέποντας το ρίσκο εμφάνισης υπέρτασης.
– Διουρητικός: Ο μαϊντανός παρουσιάζει διουρητική δράση χάρη στο κάλιο που περιέχει με όφελος στα νεφρά και την ουροδόχο κύστη, ενώ μπορεί να συμβάλει στην ανακούφιση των πρησμένων άκρων λόγω κατακράτησης υγρών.
– Το τσάι από μαϊντανό, ενεργοποιεί την διαδικασία πέψης του λίπους και των πρωτεϊνών, ενώ παράλληλα ενισχύει σημαντικά την απορροφητικότητα του εντέρου, συμβάλλοντας κατά της διάρροιας.
– Είναι ένα ανακουφιστικό ρόφημα τις μέρες που υποφέρουμε από κρυολόγημα, ενώ γιατρεύει και το βήχα. Για τον πυρετό παρασκευάζουμε χυμό μαϊντανού και πίνουμε 2-3 κουταλιές της σούπας την ημέρα.
– Το τσάι από μαϊντανό ανακουφίζει από τις κράμπες.
– Καταπραΰνονται οι ορμονικές διαταραχές που σχετίζονται με το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, την εμμηνόπαυση ή την καθυστερημένη εμμηνόρροια.
– Το ρόφημα μαϊντανού μας βοηθάει στην απώλεια βάρους και πόντων, στην καταπολέμηση της κυτταρίτιδας, στην αποτοξίνωση, είναι κατά της κατακράτησης υγρών και μας χαρίζει μια απαλή, λεία και υγιή επιδερμίδα. Πίνουμε νηστικοί μια ώρα πριν το φαγητό.
– Μουλιάζουμε κλωναράκια μαϊντανού στο κρασί ή τη ρακή μας, γιατί θεωρείται αφροδισιακός! Ο χυμός του είναι πιο διεγερτικός (όμως προσοχή, μόνο 1/3 ποτηράκι). Η υπερβολή βλάπτει!
– Το αφέψημα των σπόρων του διώχνει τα αέρια της κοιλιάς και των εντέρων.
– Αν έχουμε πέτρες στα νεφρά βράζουμε 300γρ Μαϊντανού σε ένα λίτρο νερό, ώσπου να εξατμιστεί το 1/3 του νερού και πίνουμε ένα σφηνάκι κάθε πρωί νηστικοί.
Η ΧΛΩΡΟΦΥΛΛΗ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΑ ΠΡΑΣΣΙΝΑ ΦΥΤΑ. ΕΝΤΟΠΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΕΚΤΕΘΕΙΜΕΝΟ ΣΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΦΩΣ. ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΜΑΓΝΗΣΙΟΥ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΒΟΗΘΑ ΝΑ ΚΡΑΤΗΘΟΥΝ ΤΑ ΟΣΤΑ ΙΣΧΥΡΑ.
– Για όσους πάσχουν από ρευματισμούς και αρθριτικά.
– Τα αιθέρια έλαια, όπως λιμονένιο, ευγενόλη, που περιέχονται στον μαϊντανό, είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά, ενώ ταυτόχρονα έχουν σημαντική αντικαρκινική δράση.
Χρήση: Έγχυμα/αφέψημα
Ο καλύτερος τρόπος για να πάρουμε τα θρεπτικά συστατικά του μαϊντανού είναι το έγχυμα.
Βάζουμε δυο κλωναράκια ή ψιλοκομμένο φρέσκο ή αποξηραμένο μαϊντανό σε ένα φλιτζάνι καυτό νερό και το αφήνουμε 20 λεπτά. Στραγγίζουμε και πίνουμε.
Εξωτερική χρήση:
– Ο μαϊντανός περιέχει αιθέριο έλαιο με αγγειοδιασταλτικές ιδιότητες. Βάζοντας κοπανισμένα φύλλα μαϊντανού πάνω στη μελανιά μας, συμβάλουμε στη διαστολή των τριχοειδών αγγείων κάτω από το δέρμα και καθώς βελτιώνεται τοπικά η κυκλοφορία του αίματος, οδηγεί σε γρηγορότερη επούλωση της μελανιάς.
– Ο χυμός του είναι καταπραϋντικός και θεραπευτικός σε μολύνσεις των ματιών της επιπεφυκίτιδας και βλεφαρίτιδας. Σε λίγο βαμβάκι ρίχνουμε μερικές σταγόνες χυμό μαϊντανού και περνάμε αρκετές φορές την περιοχή όπου αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα.
– Για την ακμή παρασκευάζουμε αφέψημα μαϊντανού χρησιμοποιώντας 30-50 γρ. σε ένα λίτρο νερού και κάνουμε πλύσεις στην πάσχουσα περιοχή πρωί και βράδυ.
– Προσθέτουμε στο σαμπουάν «τσάι» μαϊντανού: δίνει λάμψη στα μαλλιά, ανακουφίζει το ερεθισμένο δέρμα του κεφαλιού και διώχνει τις ψείρες!
– Κατά της τριχόπτωσης και της ξηρότητας στην επιδερμίδα του κεφαλιού: Το λάδι μαϊντανού, είναι η ιδανική θεραπεία για την τριχόπτωση αλλά και για υγιή, ζωντανή και σφριγηλή επιδερμίδα. Η καθημερινή χρήση, του συγκεκριμένου ελαίου, βοηθά στην γρήγορη θεραπεία κατά της τριχόπτωσης και στην ενυδάτωση του δέρματος.
– Για εξανθήματα παρασκευάζουμε χυμό του φυτού και βάζουμε επιθέματα στις πάσχουσες περιοχές.
Μαϊντανός επιλογή και συντήρηση
Ο φρέσκος μαϊντανός έχει ανώτερη γεύση, άρωμα και θρεπτικά συστατικά σε σχέση με τον αποξηραμένο μαϊντανό. Επιλέγουμε μαϊντανό με πράσινα, λαμπερά φύλλα και σκληρό κοτσάνι. Αποφεύγουμε να αγοράζουμε τα ματσάκια μαϊντανού που έχουν μαραμένα ή κιτρινισμένα φύλλα. Αν αγοράζουμε αποξηραμένο μαϊντανό για τη διατροφή, προτιμάμε το βιολογικό.
Ο φρέσκος μαϊντανός πρέπει να διατηρείται στο ψυγείο σε μια πλαστική σακούλα ή μέσα σε αλουμινόχαρτο, φτάνει να μην είναι υγρός, γιατί τότε σαπίζει εύκολα. Μπορούμε επίσης να τον αποξηράνουμε και να τον διατηρήσουμε για κάποιο χρονικό διάστημα μακριά από την υγρασία και το φως. Οι ρίζες του μαϊντανού διατηρούνται βυθισμένες σε άμμο, ενώ κομμένες σε κύβους ψύχονται ή αποξηραίνονται.
Μαϊντανός στη μαγειρική
Ο μαϊντανός θα πρέπει να προστίθεται προς το τέλος της διαδικασίας μαγειρέματος, έτσι ώστε να μπορούν να διατηρεί καλύτερα τη γεύση, το χρώμα και την θρεπτική αξία.
Ο φρέσκος μαϊντανός πρέπει να πλένεται μόλις πριν τη χρήση, δεδομένου ότι είναι εξαιρετικά εύθραυστος.
Ο καλύτερος τρόπος για να τον καθαρίσουμε είναι να προσθέσουμε σε ένα μπολ κρύο νερό και τον ανακατέψουμε με τα χέρια μας. Στη συνέχεια θα πρέπει να αφαιρέσουμε τα φύλλα από το νερό, να αδειάσουμε το μπολ και να το ξαναγεμίσουμε με καθαρό νερό. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία μέχρι να μην υπάρχουν ακαθαρσίες στο νερό.
Με μαϊντανό πασπαλίζουμε σούπες, ανοιχτόχρωμες σάλτσες, βραστές πατάτες, σαλάτες και σάλτσες ντομάτας. Πολύ γνωστή συνταγή σαλάτας με μαϊντανό είναι το ταμπουλέ ή ταμπούλι. Η ρίζα του προστίθενται σε φαγητά κατσαρόλας και σούπες. Προσθέτουμε το μαϊντανό σε σάλτσα πέστο για εντονότερο πράσινο χρώμα. Συνδυάζουμε ψιλοκομμένο μαϊντανό, σκόρδο και ξύσμα λεμονιού, και το χρησιμοποιούμε ως καρύκευμα στο κοτόπουλο, στο αρνί και στο μοσχαρίσιο κρέας.
Προσοχή:
Χρειάζεται προσοχή με τις ποσότητες μαϊντανού που καταναλώνουμε. Η υπερβολική κατανάλωση προκαλεί συχνά ιλίγγους, ενώ μειώνει και τον αριθμό των καρδιακών παλμών. Χρειάζεται δε περισσότερη εγκράτεια στην κατανάλωση, από όσους αντιμετωπίζουν κυκλοφορικά προβλήματα ή νεφρικές δυσλειτουργίες.
Συγκεκριμένα:
Η μυρσιτίνη που περιέχεται στο μαϊντανό έχει όμοια δομή με αυτή των αμφεταμινών και πιθανολογείται ότι σε αυτό οφείλονται κάποιες από τις ιδιότητές της.
Η απιόλη που επίσης περιέχεται στο μαϊντανό ευθύνεται για την αυξημένη κινητικότητα της μήτρας και πιθανολογείται ότι σχετίζεται με διαταραχές του κύκλου στην γυναίκα σε μεγάλες δόσεις.
Επίσης, απαγορεύεται η υπερβολική κατανάλωση μαϊντανού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού για τον ίδιο λόγο. Τέλος, ο μαϊντανός περιέχει μικρές ποσότητες σε οξαλικά, τα οποία είναι φυσικές ουσίες υπάρχουν στα φυτά, τα ζώα και στον άνθρωπο.
Όταν αυξηθεί η συγκέντρωση των οξαλικών στα υγρά του σώματος, μπορούν να κρυσταλλωθούν και να προκαλέσουν προβλήματα υγείας. Για το λόγο αυτό, τα άτομα με ήδη υπάρχουσα προβλήματα των νεφρών ή της χοληδόχου κύστης καλό είναι να αποφεύγουν την μεγάλη κατανάλωση μαϊντανού.
* Στα μικρά πουλιά είναι δηλητηριώδες και στον παπαγάλο θανατηφόρος. Αντίθετα οι λαγοί και τα κουνέλια κάνουν χιλιόμετρα για να τον ανακαλύψουν. Τα πρόβατα τον αγαπούν επίσης και τους προστατεύει απο την παρωνυχία μια μεταδοτική ασθένεια των ποδιών των προβάτων.
Μαϊντανός το φυτό
Ο γνωστός σε όλους μαϊντανός είναι αρωματικό, διετές φυτό που φθάνει τα 80 εκ. ύψος. Έχει ευθυτενή μίσχο, ζωηρά πράσινα φύλλα και λευκά άνθη.
Η οσμή που αναδύεται με την τριβή, οφείλεται στο αιθέριο έλαιό του. Κατά τον πρώτο χρόνο ανάπτυξης του φυτού εμφανίζονται τα σύνθετα κατσαρά βαθυπράσινα φύλλα σχηματίζοντας ομάδες. Στη συνέχεια εμφανίζονται διάφορα ψηλά ανθοφόρα στελέχη που στην κορυφή τους φέρουν μικρά κιτρινοπράσινα άνθη και ακολουθούνται από μικρά σπόρια.
Οι καρποί είναι 2-3 χιλιοστά έχουν χρώμα γκρι-καφέ, ωοειδή με δυνατή μυρωδιά. Αν και ο μαϊντανός είναι διετές φυτό, σπάνια επιζεί του δεύτερου έτους λόγω της συγκομιδής. Αυτό δεν είναι κακό, γιατί το δεύτερο έτος το φυτό δεν έχει την ίδια απόδοση και ποιότητα.
Ο πλατύφυλλος μαϊντανός έχει πιο έντονο άρωμα από τις σγουρές ποικιλίες, οι οποίες χρησιμοποιούνται περισσότερο σαν γαρνιτούρα.
Μπορεί εύκολα να καλλιεργηθεί και σε μια γλάστρα στο μπαλκόνι μας σε δροσερό και φωτεινό μέρος.
Σπέρνουμε τους σπόρους από νωρίς την Άνοιξη έως το Φθινόπωρο. Τους απλώνουμε σε μια γλάστρα και τους σκεπάζουμε με λίγο χώμα. Ποτίζουμε αμέσως. Θα πρέπει να διατηρούμε το χώμα στη γλάστρα υγρό, αλλά όχι μουσκεμένο. Βεβαιωνόμαστε ότι οι τρύπες αποστράγγισης της γλάστρας δεν είναι βουλωμένες. Θα χρειαστούν 3 με 4 εβδομάδες μέχρι να αρχίσουν να βλασταίνουν.
Θα χρειαστεί να περάσουν ακόμη 2 με 3 μήνες μέχρι να μπορέσουμε να δοκιμάσουμε το μαϊντανό μας. Για καλύτερα αποτελέσματα, η γλάστρα με το Μαϊντανό θα πρέπει να τοποθετηθεί σε μέρος που το βλέπει ο ήλιος.
Ιστορία του μαϊντανού:
Ο μαϊντανός στην αρχαία Ελλάδα λεγόταν πετροσέλινο. Προέρχεται από τις χώρες της Μεσογείου και παρά το γεγονός ότι καλλιεργείται εδώ και περισσότερα από 2000 χρόνια, η χρήση του περιορίζονταν σε φαρμακευτικούς σκοπούς. Οι αρχαίοι Έλληνες μάλιστα, χρησιμοποιούσαν τον μαϊντανό για να επιβραβεύσουν τους αθλητές αλλά και για να στολίζουν τους τάφους.
Η χρήση του ως γαρνιτούρα και διακοσμητικό στο πιάτο, τοποθετείται στην εποχή και τον πολιτισμό των Ρωμαίων. Οι ιστορικοί τοποθετούν τη χρήση του μαϊντανού ως βρώσιμο λαχανικό στην Ευρώπη την περίοδο του Μεσαίωνα, ενώ φαίνεται πως ο Καρλομάγνος είναι ο υπεύθυνος για την εξάπλωση του στη γηραιά ήπειρο, καθώς καλλιεργούσε τεράστιες φυτείες στα κτήματα του.
Σε ορισμένες χώρες, οι σγουρές ποικιλίες προτιμούνται περισσότερο. Ο μαϊντανός του Αμβούργου, είναι ένα σχετικά νέο είδος, το οποίο έχει αναπτυχθεί μέσα στα τελευταία διακόσια χρόνια, και πρόσφατα έχει αρχίσει να προτιμάται.
επιμέλεια – επεξεργασία: Α. Βίνος
